Summary
Samenvatting Babel: Vertaalwetenschap '19-20
- Course
- Institution
Een zo beknopt mogelijke samenvatting van het eerste deel van Babel - Vertaalwetenschap. Ik heb met deze samenvatting hoog gescoord tijdens het examen.
[Show more]
Seller
Follow
mirthedekeulenaer
Content preview
Mirthe De Keulenaer Prof. SchrijverToegepaste Taalkunde: Eng-Chin Babel: Vertaalwetenschap
Hoofdstuk 1: Vertalen - definitie en centrale begrippen
1.1 vertalen vs. tolken
Vertalen: parapluterm voor schriftelijk én mondelinge transferactiviteit:
Vertalen: schriftelijke BT + schriftelijke DT
Tolken: mondelinge BT + mondelinge DT
⇒ Klopt niet altijd! LET OP!
1.2 Vormen van vertalen en tolken
1.2.1 vormen van vertalen
Vormen en verschillende classificaties van vertalingen:
- Thematisch domein (Waar gaat BT over?)
- Juridisch vertalen (Wetten, decreten, arbeidscontract, testamenten, …)
- Beëdigd vertalen
= Vertaling brontekst met juridische en/of officiële status (= officieel)
- Gebruikt voor officiële doeleinden
- Gemaakt door een beëdigd vertaler
- Voorzien van handtekening en stempel van
die beëdigd vertaler en verklaring van eensluidendheid
→ Bv. Diploma’s vertalen voor internationaal bewijs
- Medisch vertalen
- Etiketten, handboeken geneeskunde, handleidingen, ...
- Technisch vertalen
- Handleidingen, patenten, …
- Financieel-economisch vertalen
Dit zijn allemaal gespecialiseerde vertaling: vertaler heeft domeinkennis nodig
- Literair vertalen
- Geen domeinkennis nodig, maar kan voorkomen
- Bv. karakter is een dokter
- Poëzie, proza,etc.
Literair bekendste vertalen? In praktijk is literair vertalen een niche.
- Audio-visueel vertalen
- Ondertiteling
- Grote diversiteit
- Kwetsbare vorm: Technische beperkingen (Bv. weinig ruimte)
en de aanwezigheid van de BT (Bv. Je hoort BT en leest je DT
en kan direct checken als je een kleine kennis hebt van BT)
- Ondertiteling voor doven en slechthorende (SDH/ captioning)
- Verschillende kleuren
- Belangrijke geluiden worden in tekst gezet
- Live ondertiteling (voor doven en slechthorende)
- Vertraging van 3-6 seconden
- Intralinguale vertalingen (NL-NL)
- Maar Interlinguale vertalingen meer en meer
voorkomend
,Mirthe De Keulenaer Prof. Schrijver
Toegepaste Taalkunde: Eng-Chin Babel: Vertaalwetenschap
- Dubbing (nasynchronisatie of lip-synchronisatie)
- Technische restricties (Lengte van zinnen en ritme en manier
mond beweegt moet min of meer overeen komen) → tolerantie
bv. ‘Dubbinglanden’
Sommige landen hebben Ondertitelingstraditie en andere een dubbingstraditie?
- Geld maakt verschil (Dubbing is 15 keer duurder)
- Trots op hun taal (prefereren hun eigen taal)
- Nationaal protectionnisme, mogelijkheid om censuur toe te passen
- Boventiteling (theater)
- Audiobeschrijving / Audiodescriptie (voor blinden en
slechtzienden)
- Wat visueel zichtbaar is, beschreven in taal
- Technische problemen:
- Niet alles vertaald wat zichtbaar is, enkel datgene wat
belangrijk is
- Enkel tijdens pauzes van echte acteurs wordt de extra
informatie gegeven
- Snel
- Selectie: wat belangrijk is
- Lokalisatie
- Apps, games, marketing, Computersysteem
- BT wordt volledig vertaald naar DT (zowel tekst als code of
shortcuts)
- Zie: Engels: Copy= Ctrl+C, Spaans: Imprimare → Ctrl+I
- Namen op Coca-Cola Reclame op flesjes aanpassen
naarmate welk land
Definitie klopt niet in het geval van:
- Audiodescripties
- Dubbing
Diversiteit vertaalvormen toegenomen in laatste 50 jaar, onder invloed van:
- Technologie (Bv. Internet, moeilijkere technieken)
- Meer aandacht voor noden minderheidsgroepen
1.2.2 Vormen van tolken
Andere classificatiecriteria dan bij vertaalvormen:
- Tekensysteem:
- Gebarentolken
- Setting
- Gerechtstolken
- Sociaal tolken
- Community interpreting, gerechtelijke bijstand, …
- Conferentietolken
- Wetenschappelijke, economie, politieke situatie
- Moment van tolkprestatie
- Simultaan (tegelijkertijd met spreker)
- Veel tolken nodig wordt simultaan gebruikt bv EU parlement
,Mirthe De Keulenaer Prof. Schrijver
Toegepaste Taalkunde: Eng-Chin Babel: Vertaalwetenschap
- Consecutief (tijd na spreker spreekt)
- Meer in kleinere settings
- Afstand tot spreker/luisteraar
- Direct contact met spreker en luisteraar
- Voornamelijk consecutief tolken
- Direct contact met luisteraar
- Op fluistertoon: fluistertolken of chuchotage
- Geen contact met spreker en luisteraar
- Cabine-tolken → Conferentietolken
Verschillende combinaties mogelijk:
Simultaan vs. consecutief + Setting + afstand
Vb. Conferentietolken:
- Veelal simultaan maar kan ook consecutief
- Direct contact met spreker en luisteraar/direct contact met
luisteraar/geen contact met spreker en luisteraar
NB: Verbindingstolken/ Liaison interpreting
NB: Chuchotage
NB: Relay interpreting
Andere tolkvormen:
- Taptolken: getapt gesprek van politie te vertalen en interpreteren,
(emoties worden ook opgenomen in tekst) metaforen te verklaren
- Schrijftolken: specifiek voor slechthorende en doven
- Bladvertalingen: (= sight translation = vertaling op het zicht) de tolk leest de tekst en
vertaalt ondertussen mondeling. Dit is dus simultaan.
// Tolken = Mondelinge BT + mondeling DT //
⇒ definitie klopt niet in geval van deze tolkvormen
Besluit:
- Vertalen en tolken veel diverser dan meestal verondersteld
- Bv. Niet alleen literair vertalen
- Vertalen en tolken niet enkel aan schriftelijke en mondelinge taal gekoppeld
- Bv. Gebaren, geluiden, beeld
- Toenemende versmelting van vertalen en tolken
- Bv. Respeaking bij live subtitling, taptolken
1.3 Vertaaltypologieën
Vertaal- en tolkvormen = zoals in beroepspraktijk bestaan+genoemd.
In vertaalwetenschap bestaan ook bijkomende classificaties van vertaalvormen.
Classificatie van Jakobson (1959):
- Intralinguale vertaling:
- Vertaling waarbij de BT en DT varianten van dezelfde taal zijn.
- Interlinguale vertaling: (= translation proper)
- Vertaling waarbij BT en DT twee verschillende talen zijn
, Mirthe De Keulenaer Prof. Schrijver
Toegepaste Taalkunde: Eng-Chin Babel: Vertaalwetenschap
- Intersemiotische vertaling:
- Vertaling waarbij BT en DT opgebouwd uit verschillende tekensystemen
- Verbale tekens (BT) → niet-verbale tekens (DT)
Verbale en niet-verbale tekensystemen:
- Tekensystemen = communicatiesystemen = talen
- Verbale tekensystemen: menselijk spraakorgaan, klanken vormen woorden+schrift
- Bv. Engels, Nederlands, Arabisch, Chinees, Russisch, …
- Niet-verbale tekensysteem: geen gebruik van menselijk spraakorgaan.
- Bv. morse, braille, gebarentaal
⇒ intersemiotische vertaling:
- BT en DT behoren niet tot hetzelfde tekensysteem
- Verbale BT → niet-verbale DT
- Vb. Engelse handleiding (BT) vertaald in braille (DT)
- Vb. Spaanse speech (BT) getolkt in gebarentaal (DT)
MAAR: classificatie van Jakobson: gedateerd en restrictief
→ “Nieuwe” vertaalvormen vallen buiten classificatie
- Bv. audiobeschrijving
⇒ recentere typologieën houden rekening met verruiming ‘intersemiotische vertaling”
- Verbaal→ niet-verbaal + niet-verbaal→ verbaal + niet-verbaal→ niet-verbaal
- DT kan uit meer/minder tekensystemen bestaan dan BT
Gottlieb (2008) had complexere vertaaltypologieën:
- Intrasemiotische vertaling:
- Tekensysteem BT = tekensysteem DT
- Verbaal → verbaal
- Vlaamse ondertiteling van Baantjer (intralinguaal)
- Franse vertaling van Oorlog en terpentijn (interlinguaal)
- Niet-verbaal → hetzelfde niet-verbaal
- Bv. tolken tussen Vlaamse en Britse gebarentolk
- Intersemiotische vertaling:
- Tekensysteem BT ≠ tekensysteem DT
- Verbaal → niet-verbaal
- Vertaling Engelse handleiding in braille
- Niet-verbaal → verbaal
- Morsecode vertaald naar Nederlands
- Niet-verbaal → andere niet-verbaal
- Ballet vertaald in balletnotities
- Aantal tekensystemen in BT en DT hoeven niet hetzelfde te zijn.
- Audiobeschrijving:
- BT: verbaal tekensysteem (dialoog),
niet-verbale tekensystemen (geluiden, muziek, beeld)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirthedekeulenaer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49497 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now