Redelijk uitgebreide samenvatting van maatschappijleer Havo 4 over het hoofdstuk verzorgingsstaat. belangrijke begrippen zijn dikgedrukt voor een goed overzicht. heb met deze samenvatting zelf een goed cijfer gehaald.
Verzorgingsstaat = de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en welzijn van NL’ers
Solidariteit = als er bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s te delen. (Bijv. jij werkt en
een ander is werkloos, hij krijgt uitkering waar jij en anderen voor werken.)
3 pijlers:
Sociale zekerheid: als je werkt betaal je sociale premies, mensen betalen belasting, hier wordt AOW
en k. Bijslag van betaald. Al deze regelingen = socialezekerheidsstelsel = alle uitkeringen bij
werkloosheid, ziekte, ouderdom. (Ook zorgtoesl, huurtoesl.)
Goed onderwijs: goede opleiding = kan voor ontplooien talenten. Bereidt kinderen voor op
arbeidsmarkt.
Goede gezondheidszorg: verpleeghuizen voor ouderen, overheid betaalt groot deel v.d. kosten van
gezondheidszorg.
Sociale rechtsstaat = mensen moeten gelijke kansen hebben.
Belangrijkste sociale grondrechten:
- Voldoende werkgelegenh. Art 19
- Bestaanszekerheid en spreiding v. welvaart. Art 20
- Bewoonbaarheid v.h. land en een goed leefmilieu. Art 21
- Volksgezondh. En voldoende woongelegenh. Art 22
- Goed onderwijs. Art 23
Ook plichten:
- Sollicitatieplicht, alleen dan uitkering.
- Premies voor verzekeringen betalen
- Leerplicht
Zelf verantwoordelijk voor werk, huis etc. in Nederland.
1e helft 19e eeuw vrije markt NL: geen regels loon etc. overheid niet bemoeien met economie,
leefden in nachtwakersstaat = alleen handhaven rechtsorde. Ouderen afhankelijk van liefdadigh.
Zorg geen recht.
2e helft 19e eeuw vakbonden inzetten voor hogere lonen, kortere werkd, betere arbeidsomst.
- Sociaaldemocraten: sterkere rechtspos. Arbeiders.
- Christelijke partijen: samen met kerkorganisaties zwakkeren betere bescherming bieden.
- Liberalen: criminaliteit arbeidsbuurten probleem.
Vanaf 20e eeuw taken overheid uitgebreid: er kwamen uitkeringen voor compenseren
inkomensverlies. Verzekeren mocht, optioneel.
Vlak na 2e WO regering = sociaaldem + katholieken. PvdA wilde meer rechten en inkomenszekerheid
arbeiders. Katholieke partij KVP wilde samenwerking werkgv+nemer.
Visies:
Liberaal: vijemarktecon. Terughoudende rol, eigen verantw, alleen noodzakelijke regelen.
Christendemocratisch: aanvullende rol, maatsch. Middenveld tussen org. En groeperingen bijv.
afspraken lonen, tijden, sportclubs. Mantelzorg = hulp uit directe omgeving door fam, buren etc. pas
als die niet kunnen helpen overheid ingrijpen.
Hoogopgeleide bevolking: NL-economie kan dan concurreren met buitenl. NL wil top5 kenniseco. Zijn
Leerplichtambtenaar wanneer kinderen veel spijbelen.
Jaren 60 socialezekerheidsstelsel = uitkeringen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JSchadenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.88. You're not tied to anything after your purchase.
