Summary
Samenvatting Publiekrecht
- Course
- Institution
samenvatting publiekrecht
[Show more]
1 review
By: SaraJazouly95 • 7 year ago
the
Seller
Followambersnikkers
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 11.1 wat is bestuursrecht
Bestuursrecht : bevat regels die de overheid nodig heeft om te kunnen en mogen besturen
en de regels die de burger nodig heeft om tegen dit bestuur te kunnen optreden.
Het college van burgemeester en wethouders en de gedeputeerde staten van een provincie
treden op als organen van de overheid (openbaar bestuur).
Openbaar bestuur gebruik je als het gaat om het uitvoeren van bestuurstaken, het openbaar
bestuur treedt in verschillende hoedanigheden en verschillende manieren op en behartigt
daarbij het algemeen belang. Het openbaar bestuur dient de samenleving zo te besturen dat
burgers en organisaties daar op een fatsoenlijke manier met en naast elkaar kunnen leven,
wonen, werken en recreëren. Het algemeen belang is dus eigenlijk datgene wat in ieders
belang zou moeten zijn. Bij openbaar bestuur wordt de behartiging van het algemeen belang
en mogen kennelijk bepaalde dingen doen waardoor de belangen van één of meer burgers
worden getroffen. Daartegenover staat dat die burgers mogelijkheden hebben om zich te
beschermen tegen het optreden van het openbaar bestuur. Het juridisch functioneren van
het openbaar bestuur en zijn relatie tot de burger.
Het bestuursrecht bevat regels (rechtsnormen):
- De organisatie van het openbaar bestuur.
- Het verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen.
- De rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de
uitoefening van die bestuurs bevoegdheden.
- Rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan.
- De juridische bescherming voor de burger tegen het optreden van het openbaar
bestuur.
In ons rechtssysteem ken je publiekrecht en privaatrecht, bij publiekrecht staat de relatie
met de overheid en burger centraal. Het openbaar bestuur kan reguleren, stimuleren,
faciliteren, maar ook verbieden of beperken dit kan op meerdere gebieden bijvoorbeeld: bij
het onderwijs, gezondheidszorg, volkshuisvestiging, ruimtelijke ordening, sociale zekerheid,
belastingen en veiligheid. Het bestuursrecht valt onder publiekrecht en neemt daarin naast
het strafrecht en staatsrecht een steeds belangrijkere plek in.
1.2 legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel
Ons land is een democratische rechtsstaat omdat de burgers de volksvertegenwoordiger
mogen kiezen middels verkiezingen en de Staten-Generaal en dan samen met de regering
wetten uitvaardigt. Het openbaar bestuur voert deze wetten uit, maar moeten zelf ook aan
die wetten houden. Om te zorgen dat dit eerlijk verloopt mag het openbaar bestuur alleen
optreden als het vastgelegd is in de wet. Deze “zogenoemde wetmatigheid van bestuur”
worden het legaliteitsbeginsel genoemd. In andere woorden: het openbaar bestuur mag
alleen inbreuk maken op de rechten en vrijheden van een burger als de wet dit toestaat.
Tenzij de wet anders bepaalt, moet het openbaar bestuur bij alles wat het doet belangen
afwegen. Als behartiger van het algemeen belang moet het openbaar bestuur dit belang
afwegen tegen de belangen van individuele burgers. Het specialiteitsbeginsel beperkt die
afweging tot het kader van de belangen waarvoor een speciale wet is bedoeld. Het openbaar
,bestuur mag in de gevallen waarvoor de wet of regeling is vastgesteld dus alleen het
specifieke belang behartigen waarop die wet of regeling zich richt.
Voor het optreden van het openbaar bestuur is een grondslag in de wet nodig
(legaliteitsbeginsel) en bij het afwegen van de belangen moet het openbaar bestuur
binnen het kader blijven van de toepasselijke wet (specialiteitsbeginsel).
1.3 bronnen van bestuursrecht
Voor het bestuursrecht zijn 3 rechtsbronnen van belang:
- Wet- en regelgeving en verdragen.
- Jurisprudentie.
- Ongeschreven recht, met name enkele algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn grotendeels vastgelegd in de Awb. De
wet is een belangrijke rechtsbron van het bestuursrecht. Het is echter ondoenlijk voor de
formele wetgever (regering en Staten-Generaal) om alle ingewikkelde processen in de
maatschappij tot in detail te reguleren. Daarom is het openbaar bestuur verdeeld in
verschillende lagen. Hieronder staat aangegeven hoe het bestuursrechtelijke normenstelsel
hiërarchisch is opgebouwd. In de rechterkolom is aangegeven door wie de regeling is
vastgesteld.
Verdragen Staat der Nederlanden
EU-verordening en EU-richtlijn Europees Parlement/raad/Commissie
Grondwet Formele wetgever
Wet in formele zin Formele wetgever
Algemene maatregel van bestuur (AMvB) Regering
Ministeriële regeling Minister
Provinciale verordening Provinciale staten
Gemeentelijk Gemeenteraad/waterschapbestuur
verordening/waterschapsverordening
Beleidsregels Op alle niveaus van het openbaar bestuur
Vergunningenvoorschriften Op alle niveaus van het openbaar bestuur
1.4 algemeen en bijzonder bestuursrecht
Het algemeen bestuursrecht bevat regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden
van toepassing zijn, bijvoorbeeld: regels voor de toekenning van bestuursbevoegdheden aan
bestuursorganen en voor de handhaving van rechtsnormen en besluiten.
Het bijzonder bestuursrecht bevat regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere
gebieden waarop het openbaar bestuur actief is. Het kan daarbij gaan om ordenende
overheidstaken zoals politie, defensie, waterstaat, milieubeheer, ruimtelijke ordening en
economische ordening. Het openbaar bestuur heeft echter ook verzorgende overheidstaken
zoals onderwijs, cultuur, wetenschap, sociale zorg en gezondheidszorg. In bijzonder
bestuursrecht heten deze rechtsgebieden bijvoorbeeld sociaalzekerheidsrecht of ruimtelijk
bestuursrecht.
Op elk terrein van het bijzonder bestuursrecht bestaan een heleboel regelingen die de
inhoud van rechten, plichten en bevoegdheden bepalen of regels voor procedures die
, gevolgd moeten worden. De wetgever probeert om in deze bestuursrechtelijke
verscheidenheid enige eenheid en samenhang te brengen met de zogenaamde
coördinatiewetgeving. Hierin worden bepalingen die in alle regeling op een bepaald gebied
van het bestuursrecht voorkomen bij elkaar gebracht. De coördinatiewetgeving blijft beperkt
tot een bijzonder gebied van bestuursrecht. Voorbeelden hiervan zijn: Sociale zekerheid
de wet administratieve lastenverlichting en vereenvoudiging in socialenverzekeringswetten.
Milieu de wet milieubeheer.
1.5 de algemene wet bestuursrecht
In het Awb zijn algemene regels opgenomen die van toepassing zijn op het bestuursrecht en
in beginsel op elke bestuurstaak. De basis van de Awb is gelegen in art. 107 lid 2 GW, dat aan
de wetgever de opdracht geeft om een wet te maken met algemene regels van het
bestuursrecht, met als doel:
- Het bevorderen van eenheid binnen bestuursrechtelijke wetgeving.
- De vereenvoudiging van bestuursrechtelijke wetgeving.
- Het opnemen in de wet van ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke rechtspraak.
- Het trekken van algemene voorziening voor onderwerpen die zich niet lenen voor
regeling in een bijzondere wet.
De Awb is een aanbouwwet dit betekend dat de wet in fasen tot stand wordt gebracht door
er steeds meer inhoudelijke onderdelen aan toe te voegen. Bij de indeling van de Awb zie je
de gelaagde structuur. Dat wil zeggen dat de wet is opgebouwd uit verschillende lagen,
waarbij telkens eerst de algemene bepalingen worden genoemd en daarna de bepalingen
voor de meer bijzondere gevallen.
Bestemmingsplan: Document waarin de bestemming van een bepaald gebied in een
gemeente is vastgelegd alsmede de voorschriften die daar gelden ten aanzien van het
gebruik en de bebouwing van de grond en de gebouwen.
Hoofdstuk 2
2.1 organisatie van het openbaar bestuur
Het openbaar bestuur bestaat uit overheidsorganisaties en uit organisaties of personen met
overheidstaken die niet tot de overheid behoren. Er zijn twee soorten overheidsorganisaties:
openbare lichamen en zelfstandige publiekrechtelijke rechtspersonen.
De Nederlandse rechtstaat is een decentraliseerde eenheidsstaat, de centrale overheid voert
een deel van haar taken zelf uit en het andere deel heeft overgedragen aan lagere
overheden die deze taken met eigen bevoegdheden en op eigen gezag uitvoeren. Deze
overheidsorganisatie heten openbare lichamen, je hebt 4 soorten:
- De staat.
- De provincies.
- De gemeenten.
- De waterschappen.
Deze openbare lichamen vormen het grondgebied of taakgebied waarvoor zij zijn ingesteld
(territoriale of functionele openbare lichamen). In een bijzondere wet staat dat je ook
openbare lichamen mag worden ingesteld, namelijk voor beroep en bedrijf en andere
openbare lichamen. Openbare lichamen zijn rechtspersonen die door de wet zijn ingesteld.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ambersnikkers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now