Methoden van onderzoek
Communicatiewetenschap en Sociologie 2020-2021
Samenvatting van het boek Onderzoeksmethoden
Literatuur:
Scheepers, P., Tobi, H. & Boeije, H. (2016). Introduction to sociology. 9 e druk.
,Table of Contents
1. Sociaal wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke integriteit.............................................6
1.1 Inleiding en leerdoelen................................................................................................................6
1.2 Sociaalwetenschappelijk onderzoek............................................................................................6
1.3 Wetenschappelijke is communicatie over onderzoek..................................................................7
1.4 Onderzoek in de media................................................................................................................8
1.5 De onderzoeker als professional: wetenschappelijke integriteit.................................................8
1.6 Wetenschappelijke integriteit en onderzoeksontwerpen............................................................9
2 Het onderzoeksplan..........................................................................................................................10
2.1 Inleiding en leerdoelen..............................................................................................................10
2.2 De tien onderdelen van een onderzoeksplan............................................................................10
2.2.1 Probleemstelling.................................................................................................................11
2.2.2 Onderzoeksontwerp...........................................................................................................11
2.3 Literatuuronderzoek: voorbereiding op het onderzoeksplan....................................................11
2.4 De probleemstelling...................................................................................................................12
2.4.1 Vraagstelling.......................................................................................................................12
2.4.2 De doelstelling....................................................................................................................13
2.4.3 Het conceptuele model of theoretisch raamwerk..............................................................14
2.5 Onderzoeksontwerp..................................................................................................................14
2.5.1 Opzet...................................................................................................................................14
2.5.2 Het dataverzamelingsplan..................................................................................................15
2.5.3 Het steekproefplan.............................................................................................................15
2.5.4 Wanneer wil je de data verzamelen?..................................................................................15
2.5.5 Waar wil je data verzamelen?.............................................................................................16
2.5.6 Het data-analyse plan.........................................................................................................16
2.5.7 Het rapportageplan.............................................................................................................16
2.5.8 Protocol ten behoeve van controleerbaarheid onderzoek.................................................16
2.6 Ethische en praktische overwegingen........................................................................................17
2.6.1 Ethiek..................................................................................................................................17
2.6.2 Praktische overwegingen....................................................................................................18
2.7 Wijzigingen in onderzoeksplan..................................................................................................18
3 Benaderingen van onderzoek...........................................................................................................18
3.3 Benaderingen van onderzoek....................................................................................................19
3.3.1 De empirisch-analytische benadering.................................................................................19
3.3.2 De empirisch-interpretatieve methode..............................................................................21
, 3.3.3 De overbrugbare animositeit tussen de twee benaderingen..............................................22
3.4 Typen onderzoek...........................................................................................................................22
3.4.1 Wetenschap als systematische theorievorming......................................................................22
3.4.2 Fundamenteel en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek.........................................23
3.4.3 De empirische cyclus – vooral voor fundamenteel onderzoek............................................24
3.4.4 De regulatieve cyclus – vooral voor praktijkgericht onderzoek...........................................26
3.5 Overzicht en inzicht...................................................................................................................30
4 Theorieën, hypothesen en operationalisaties...................................................................................30
4.1 Inleiding en leerdoelen..............................................................................................................30
4.2 Theorie als een samenhangend stelsel van uitspraken..............................................................31
4.3 Methodologische spelregels......................................................................................................32
4.3.1 Empirische waarnemingen en toetsbaarheid.....................................................................32
4.3.2 Maximale informativiteit....................................................................................................33
4.3.3 Transparantie en controleerbaarheid.................................................................................34
4.4 Wetenschappelijke definities.....................................................................................................34
4.4.1 Definities van kenmerken: wat...........................................................................................35
4.4.2 Definities van onderzoekseenheden: wie...........................................................................35
4.4.3 Definities van tijd en plaats: wanneer en waar...................................................................35
4.5 Operationaliseren......................................................................................................................36
4.5.1 waarneembaar maken van begrippen in de vraagstelling..................................................36
4.5.2 Operationaliseren van kenmerken uit hypothesen.............................................................36
4.5.3 Operationaliseren van eenheden........................................................................................38
4.5.4 Operationaliseren van plaats en tijd...................................................................................38
4.6 Kwaliteit van de operationalisaties: validiteit en betrouwbaarheid...........................................38
4.6.1 Validiteit van gemeten variabelen......................................................................................39
4.6.2 Betrouwbaarheid van gemeten variabelen.........................................................................39
4.6.3 Validiteit en steekproef van onderzoekseenheden.............................................................40
4.6.4 Betrouwbaarheid van de steekproef van onderzoekseenheden........................................40
4.7 Bruikbaarheid............................................................................................................................41
4.8 Terugblik en vooruitblik: van vraagstelling naar theorie, hypothesen, operationalisaties en
weer terug.......................................................................................................................................43
5. Grootschalig veldonderzoek (gvo)...................................................................................................43
5.1 Inleiding en leerdoelen..............................................................................................................43
5.2 Het onderzoeksplan: de probleemstelling, wat en waarom?.....................................................44
5.2.1 Vraagstellingen: wat wil je precies weten?.........................................................................44
5.2.2 Doelstellingen: waarom wil je dit weten?...............................................................................44
5.2.3 Conceptuele modellen........................................................................................................44
5.3 Onderzoeksontwerp: hoe?........................................................................................................45
, 5.3.1 Het dataverzamelingsplan..................................................................................................46
5.3.2 Het steekproefplan.............................................................................................................49
5.3.3 Wanneer wil je data verzamelen?.......................................................................................53
5.3.4 Waar wil je die data verzamelen?.......................................................................................55
5.3.5 Data-analyseplan................................................................................................................55
6. Experiment......................................................................................................................................56
6.1 Inleiding en leerdoelen..............................................................................................................56
6.2 Probleemstelling: wat en waarom?...........................................................................................56
6.2.1 Vraagstelling: wat wil je precies weten?.............................................................................56
6.2.2 Doelstelling: waarom wil je dit weten?...............................................................................56
6.2.3 Theoretisch raamwerk........................................................................................................56
6.3 Onderzoeksontwerp: hoe?........................................................................................................57
6.3.1 Ontwerpkeuzes...................................................................................................................57
6.3.2 Alternatieve verklaringen vermijden...................................................................................58
6.3.3 Toewijzing deelnemers aan condities.................................................................................59
6.3.4 Wat voor data wil je verzamelen?.......................................................................................59
6.3.5 Bij wie wil je data verzamelen?...........................................................................................60
6.3.6 Wanneer wil je data verzamelen?.......................................................................................60
6.3.7 Waar wil je data verzamelen?.............................................................................................60
6.3.8 Hoe wil je data analyseren?................................................................................................60
6.4 Hoe wil je rapporteren?.............................................................................................................60
6.5 Overzicht en vooruitblik.............................................................................................................60
7 Etnografisch veldonderzoek..............................................................................................................61
7.1 Inleiding en leerdoelen..............................................................................................................61
7.2 Probleemstelling: wat en waarom?...........................................................................................61
7.2.1 Vraagstelling: wat wil je precies weten?.............................................................................61
7.2.2 Doelstelling: waarom wil je dit weten?...............................................................................62
7.2.3 Theoretisch raamwerk........................................................................................................62
7.3 Onderzoeksontwerp: hoe?........................................................................................................63
7.3.1 Wat voor data wil je verzamelen?.......................................................................................63
7.3.2 Betrouwbaarheid en validiteit............................................................................................64
7.3.3 Bij wie wil je data verzamelen?...........................................................................................65
7.3.4 Wanneer wil je de data verzamelen?..................................................................................65
7.3.5 Waar wil je data verzamelen?.............................................................................................65
7.3.6 Hoe wil je de data analyseren?...........................................................................................65
7.4 Hoe ga je rapporteren?..............................................................................................................66
7.5 Samenvatting en vooruitblik......................................................................................................66
8. Inhoudsanalyse................................................................................................................................67
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller communicatie22. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.