Europese Rechtsgeschiedenis: VROEG MODERNE TIJD 1453 - 1648
Hoorcollege 8
1453 – VAL VAN CONSTANTIONOPEL
Einde van het Oost-Romeinse rijk
De stad constantinopel komt ten val, en daarom komt er ook in het oosten een einde aan het
Oost-romeinse rijk
Opkomst van het Ottomaanse rijk als grootmacht
Het oost romeinse rijk wordt onder de voet gelopen door de ottomaanse Turken die opweg zijn
naar het westen en steeds meer gebieden naar zich onderwerpen op hun tocht naar het westen.
Expansie naar het westen
Toch naar het westen, in de stad wenen komen ze tot stand
1453 – EINDE HONDERJARIGE OORDLOG
Honderdjarige oorlog tussen Engeland – Frankrijk
de franse legeraanvoer– jeanne d’arc - verslaat engeland
Herstel binnenlands gezag van de Franse koning
De overwinning op de franse troepen heeft tot gevolg dat de franse koning heel sterk zijn
centrale gezag weer terugkrijgt. Na de dood van KDG, stelde de koningen in de overgebleven
koningkrijken (duitsland, frankrijk, italie) niet meer veel voor. De macht was toen veel meer naar
de graafschappen en hertogdommen, …
Opkomst van Frankrijk als Europese grootmacht
Doordat het franse leger uiteindelijk onder officiele aanvoerder van de franse koning de
overwinning behaalt op de engelsen, weet de franse koning voor een belangrijk deel de centrale
macht terug te pakken en daarmee is er een sterk herstel van het centrale gezag van de koning
boven alle landsheren. Frankrijk komt dan ook nar voren als een grootmacht op het politieke
wereldtoneel.
Je hebt dus al 2 grootmachten; de ottomanen en de fransen. Nu komt er ook een 3de grootmacht
DE DRIE GROOTMACHTEN
, Frankrijk – dynastie van valois
o Frans I (1517 – 1547)
Ottomaanse rijk
o Suleiman de Grote (1520 – 1566)
Habsburgse rijk
o Karel V (1519 – 1558)
o Filips II (1558 – 1598)
3 grote heersers op het politieke toneel
Van FEODALE VORSTENSTAAT naar DYNASTIEKE VORSTENSTAAT
Feodale vorstenstaat = de koning stond voornamelijk in contact met zijn leenmannen een persoonlijke
band tussen de koning en de leenmannen
Naast deze twee opkomende grootmachten is ook het Habsburgse Rijk een grootmacht. De belangrijkste
vertegenwoordigers van het Habsburgse Rijk zijn Karel V (1519-1558) en Filips II (1558-1598).
Deze twee zijn typische vertegenwoordigers voor de dynastieke vorstenstaat. Eerst was er een feodale
vorstenstaat, met een vorst die samenwerkte met zijn leenmannen, en nu ontstaan er dynastieke
vorstenstaten.
Karel V en Filips II zijn typische voorbeelden van een nieuw type vorstenstaat = de dynastieke vorstenstaat
Karel V had een enorm nieuw rijk, het is niet 1 rijk, het is een rijk dat bestaat uit diverse zelfstandige
delen. Delen die opzich weinig met elkaar te maken hebben maar alleen hebben ze allemaal dezelfde
figuur op de troon zitten en dat is Karel V.
OORLOG en OPSTAND
Voortdurende strijd om de hegemonie over Europa tussen het Habsburgse Huis en het huis
Valois
Een voortdurende strijd tussen de habsburgsers en de fransen. Zij hebben ruzie omdat ze beide
de sterkste macht in europa willen zijn.
, Oorlogen tegen de Ottomaanse Turken
Karel V was voortdurend in oorlog tegen de ottomanen die steeds verder naar het westen
oprukken (die vaak weer worden gesteund door de Fransen)
Interne verdeeldheid leidend tot politieke en godsdienstige burgeroorlogen
Karel V krijgt ook te maken met een intere verdeeldheid binnen het grote rijk wat hij heeft.
Binnen de nederlanden en de duitse gebieden is er een sterke interne verdeeldheid die leidt tot
allerlijk politieke en godsdienstige conflicten.
EINDE van de GELOOFSEENHEID
Het westen was voorheen puur katholiek, het waren allemaal katholieke landen die onder een
oppergezag stonden van de paus, als hoogste katholieke ambtenaar. Nu zie je dat het protestantisme
opkomt, dat er stromingen opkomen die de paus niet langer erkennen als het hoogste gezag van de
gosdienst.
Opkomst van het protestantisme
Maarten Luther (1483 – 146) – lutheranisme
Vooral in duitsland
Johannes Calvin (1509 – 1564) – calvinisme
Vooral in de noordelijke nederlanden, het zuiden van nl blijft vooral katholiek.
Einde van de geloofdeenheid in het Westen
Er is niet langer van een geloofseenheid in het westen, het westen is uiteen gevallen in katholieke
staten en protestanten. Staten die het niet zo goed met elkaar kunnen vinden
Externe soevereiniteit van de wereldlijke vorsten
Juist door alle politieke en godsdienstige conflicten gaan vorsten zich steeds meer zelfstandiger
opstellen. En hoe langer hoe minder zien ze geen gezag meer boven zich erkennen. Ze stellen zich
volledig extern soeverein op. De landsheer van de nederlanden erkent niet dat de landsheer van
de duitsle landen een hogere macht zou zijn dan hij
Scheiding van kerk en staat (protestantisme)
terreinverlies van het kerkelijk recht (katholicisme)
Het katholieke recht (canonieke recht) heeft een sterke invloed. Juist in de landen die protestant
worden vind er een scheiding plaats tussen staat en kerk. In de protestanten landen mag de kerk
niet langer eigen rechtbanken hebben, eigen rechtsregels, … de kerk heeft niks meer te
maken op het terrein van het recht in de protestante landen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaelmanai. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.