Class notes
Samenvatting Pedagogie fase 1
- Course
- Institution
Samenvatting Pedagogie fase 1
[Show more]
Seller
Follow
martgerits
Reviews received
Content preview
Pedagogie: inleiding 2019-2020 Mart GeritsPEDAGOGIE: INLEIDING
HOOFDSTUK 1: WAT VERSTAAN WE ONDER OPVOEDING?
WAT IS OPVOEDING?
• LANGEVELD: “Pedagogisch ingrijpen in liefde en vertrouwen gericht op zelfverantwoordelijke
zelfbepaling”
o Opvoeding heeft niet te maken met religie
o Zelfverantwoordelijke zelfbepaling -> verzet tegen WOII (niet laten leiden door andere
mensen)
o Als het kind er zelf niet verantwoordelijk voor is neemt de ouder zijn taken over
• ‘Sil’ DE KEYSER: “Opvoeden is hulp bieden ter ondersteuning van de zelfactiviteit op weg naar
meerwaarde met het oog op een zo groot mogelijke zelfstandigheid”
o Hij bouwt verder op Langeveld
o MAAR religieus vlak is hier wel belangrijk! (Dit omdat hij een priester was)
o Met oog op mensen met een functie beperking zegt hij dat je moet kijken wat de persoon wel
of niet kan
• HELLINCKX: “Opvoeden is een complex fenomeen dat verweven is met vele andere aspecten van het
dagelijks leven. De kern van het opvoeden bestaat uit veelvuldige interacties tussen een kind en een
opvoeder. Als een opvoeder beschouwen we iedereen die gedurende langere tijd dag in dag uit met
een kind samenleeft en zich verantwoordelijk voelt en weet voor de ontwikkeling en de toekomst van
het kind”
o 2 belangrijke aspecten:
1) Opvoeding is een complex fenomeen, het wordt vanzelfsprekend genoemd omdat
iedereen het doet
2) Veelvuldige interactie tussen het kind en de opvoeder ( beide leren van elkaar)
(babysitten ≠ opvoeden)
• DIEKSTRA: Opvoeding is iedere invloed die mensen, bedoeld of onbedoeld, uitoefenen op de
ontwikkeling van kinderen
o Bedoelde vs onbedoelde opvoeding
o Hij bekijkt het niet vanuit het aspect opvoeden maar het is mensenwerk (dieren voeden niet
op) (babysitten = opvoeden)
OMSCHRIJVINGEN
IN FUNCTIE VAN TIJD EN CONTEXT (CULTUUR)
• Klemtoon op kind en/of opvoeder en/of context: Je doet de opvoeding samen, het is niet enkel de
opvoeder en kind maar ook de situatie
• Mensenwerk: leren ? Trial en Error ?: Het is uitproberen, je leert het al doende
• Veel variatie mogelijk (Veel verschillende juiste opvoedingsstijlen)
• Impliciet /intentioneel (Bedoeld/ Onbedoeld)
• Toekomstgerichtheid: Het opvoeden van kinderen verloopt toekomstgericht, we leren dingen aan die
ze later nodig hebben
• Complementair: Een kind leert van een opvoeder maar een opvoeder leert ook van een kind
• Circulair: Het gedrag van de opvoeder lokt gedrag uit van de opvoedeling. Het gedrag dat ik ga stellen
brengt bij de ene opvoeder een ander gedrag uit dan bij de andere (je weet aan wie je wat kan
vragen). Het ene gedrag roept het andere gedrag op. (kijk voorbeeld)
1
,Pedagogie: inleiding 2019-2020 Mart Gerits
Kind zeurt om een
snoepje
Kind heeft geleerd ? Papa zegt “neen”
Kind smijt zich op de
Papa is blij grond en begint wild
te trappen
Kind zeurt niet meer Papa geeft snoepje
OPVOEDEN: EEN MAATSCHAPPELIJKE OPDRACHT?
• Opvoeden als functioneel proces: De keten van interacties tussen mama, papa en kind. Dit met de
focus op de aspecten van samenleving.
1) Werken en leren, we kunnen ook leren buiten school. Leren door ervaring en omgevingen vb
vakantie werk het leren wat het inhoud u interesses bekijken niet alleen financieel bekijken. Leren
verantwoordelijk opnemen
2) Verzorging: opvoedingsaspect vb tandenpoetsen, handen wassen, …
3) Spelen en ontspannen: Het kind ondersteunen in de keuze van zijn ontspanning. Het brengt
belangrijke waarden en normen mee. Regels moeten juist gespeeld worden voor de kinderen
4) Sociale omgang: Functioneel opvoeden, respecteren wat de kind graag wilt doen. Hoe leren
omgaan met elkaar in bepaalde situatie
• Opvoeden met een maatschappelijke norm
• Opvoeden eenieders zaak - (ook van de toevallige voorbijganger ? )
• Opvoeden : een maatschappelijk product ?
IS HIER MEER UITLEG VAN?
VERDERE VERDIEPING
• Opvoeden als een complex verhaal
o met een “kluwen” van interacties tussen opvoedeling en opvoeder
o De opvoeder is iemand die met het kind samenleeft gedurende een langere tijd en zich
verantwoordelijk weet/voelt voor de toekomst van het kind
o Opvoeden is “alles” in het samen-leven, wat niet makkelijk te analyseren valt
o Vandaar om de praktijk te beschrijven en uitspraken te doen voor die praktijk :
è Keuze voor een modelmatige benadering
BIJLAGE
• Bijlage 1: Diekstra (2016). Kennis van opvoeding
• Bijlage 2: Het kind als consument en onze zorg om de kindertijd
2
,Pedagogie: inleiding 2019-2020 Mart Gerits
HOOFDSTUK 2: PEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP
EÉN LETTERTJE VERSCHIL : PEDAGOGIE VERSUS PEDAGOGIEK
• Pedagogiek = wetenschap van het HANDELEN
o Pedagogiek doet onderzoek naar pedagogisch gedrag/handelen (vb. gedrag van jongeren
m.b.t. drugs)
o Gericht op verbetering in de praktijk -> optimalisering (vb. afstemmen hulpverlening op
druggebruik jongeren)
• Doet onderzoek via eerste rudimentair onderzoek, een onderzoek matige insteek -> bevindingen
OPVOEDING IN EEN WETENSCHAPPELIJK JASJE
• Positionering in de pedagogiek
1) Natuurwetenschappen
2) Menswetenschappen (humane wetenschappen)
a. Gedrags- en maatschappijwetenschappen
b. Cultuurwetenschappen
- Verwantschap met andere wetenschappelijke disciplines
geneeskunde Psychologie
pedagogiek psychiatrie
criminologie sociologie
- Mogelijke deeldisciplines in de pedagogiek
Onderwijs
pedagogiek
Ortho Fundamentele
pedagogiek pedagogiek
pedagogiek
Comparatieve Sociale
pedagogiek pedagogiek
Historische
pedagogiek
3
, Pedagogie: inleiding 2019-2020 Mart Gerits
MEER DAN EEN DRIESTROMENLAND ?
PERSONALISTISCHE STROMING OF GEESTESWETENSCHAPPELIJKE STROMING
• Quote: Het kind mag in het midden staan à uniciteit van het kind ; de opvoedingspraktijk tussen
opvoeder en kind staan centraal
• Situering van de theorie: Menselijke geest en menselijke belevingswereld gaat verder dan de natuur
en de machine: vandaar keuze voor een subjectieve benadering
• Wie: Nieuwe schoolbeweging - Langeveld; Don Bosco; Fröbel; Steiner; Montessori, …
• Maatschappelijke relatie: Kind moet kind kunnen zijn en opgroeien los van maatschappelijke
invloeden : het pedagogisch eiland
• Ken- karakteristieken (specifieke kenmerken van de stroming): Alledaags handelen - van daaruit
doordringen in het belevingsproces van het kind . Geen waardenvrije pedagogiek
• Methode van onderzoek: Kwalitatief onderzoek
• Voorbeelden: Creatieve therapie, no blame methode (je beschuldigd niemand, je gaat het
terugkoppelen naar de groep hoe je hiermee moet omgaan)
• Uitgangspunt: Begrijpen van dagdagelijkse opvoedingssituaties leidt tot inzichten voor goed opvoeden
(Verdere uitleg:
Uniciteit van het kind ‘elk kind is uniek’
Het kind staat centraal maar uit een verschillend punt.
Juist omdat het uniek is gaat het kind centraal staan, de benadering is specifiek naar het kind toe. Het
is een 1 op 1 relatie tussen de opvoeder en opvoedeling (deze staan centraal in deze stroming).
Langeveld situeert zich in deze stroming (Hij zet het kind centraal, zolang het kind niet de
zelfverantwoordelijke zelfbepaling neemt de opvoeder dit over. Het kind krijgt een eigen leefwereld
‘pedagogisch eiland’. Elk kind is anders waardoor je de subjectieve benadering gaat toepassing, zo kun
je rekening houden met elk kind. J.J. Rousseau: Hij schreef een boek over de opvoeding van ‘Emiel’.
Het kind kan pas leren als het kind er aan toe is. Hij moet leren uit ervaringen. Bv. De opvoeder was
‘de weg vergeten’ waardoor ze dit samen moesten uitzoeken. Zo leert hij enkele zaken al doende.
Montessori bekijkt het vanuit psychologisch en medisch principe. We bieden materiaal aan, aan het
kind hij kan zelf kiezen wat hij ermee doet dit is gemaakt op leeftijd van het kind. Montessori
materiaal bv: vormen uitgesneden (hartje, cirkel,…) en die vorm moet er in.
Don Bosco was een priester, hij richtte zich op straatkinderen. Ook hij deelt de mening elk kind is
uniek. Hij richtte een internaat op, dit ging een meerwaarde vormen aan jongeren die enkel op straat
zouden rondlopen. Kinderen die na het internaat gingen werden gestimuleerd om priester te worden.)
EMPIRISCH- ANALYTISCHE STROMING
• Quote: Meten is weten à Op zoek naar een kwantitatieve, empirische, statistische onderbouw
• Situering van de theorie: Positief wetenschappelijke invalshoek die zich ook manifesteert in de
(cognitieve) gedragspsychologie . Keuze voor het objectief waarneembare
• Wie: Wittgenstein, Popper
• Maatschappelijke relatie: Kind en opvoedingsgedrag wordt –los van de maatschappelijke context
bekeken
• Ken- karakteristieken: Vanuit objectieve vaststellingen trachten waarneembare predicties te doen
naar de toekomst . Waardenvrij onderzoek, los van emoties.
• Methode van onderzoek: Kwantitatief onderzoek
• Voorbeelden: Kwaliteits- en effectiviteitsmetingen in voorzieningen en onderwijsinstellingen;
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller martgerits. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now