Summary
Samenvatting tijdvak/hoofdstuk 10
- Course
- Level
- Book
Tijdvak 10 tijd van de televisie en computer
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
luke053lb
Content preview
HOOFDSTUK 6 REGENTEN EN VORSTEN6.1: Rijk door handel overzee
Gespecialiseerde boeren
Door verandering in natuurlijke omstandigheden (bodeminzakkinggrond te nat) werden
boeren gedwongen af te stappen v/d akkerbouw en zich te specialiseren in veeteelt of naar
de stad te trekken
In minder natte gebieden gingen boeren zich specialiseren in handelsgewassen
Overstap was mogelijk doordat Hollandse schippers graan invoerden
o Deze graanhandel werd steeds meer
Stapelmarkt
Rond 1600 was Amsterdam de belangrijkste havenstad v. West-Europa
Het aangevoerde graan in A’dam werd soms doorgevoerd naar andere Europese landen
Oogst mislukt veel vraag naar graan handelaren kunnen een hoge prijs vragen veel
winst
Kapitalisme: het behalen van zo veel mogelijk winst na een investering
Graan werd het belangrijkste handel voor de economie v/d Republiek
In één vaarseizoen de driehoekstocht: vanuit Holland i/d lente per schip naar de Golf van
Biskaje voor zout en wijn en daarna naar de havens aan de Oostzee voor graan en hout i/d
winter weer terug in Holland
Amsterdam dankte haar positie aan stapelmarkt
o Hout/graan werden tijdelijk opgeslagen/gestapeld in pakhuizen
o Stapelfunctie belangrijk omdat de aanvoer v. producten onzeker kon zijn door
misoogsten, stormen, oorlogen
o Aangevoerde en opgeslagen goederen groeide enorm door nieuw ontdekte
handelsmogelijkheden
Hollandse kooplieden dreven ook handel met vijanden v/d Republiek
Van concurrentie naar compagnie
Eind 16e eeuw: wereldwijd handelscontacten leggen en groeiende rol in de opkomende
wereldeconomie
In de Republiek stond een handelskapitalisme:
1594: gezamenlijke handelsonderneming opgericht om zelf specerijen uit Indië te halen
De Houtman en Keyzer koopmannen die de opdracht kregen v/d compagnie
Veel doden en de reis draaide uit op verlies toch waren de opdrachtgevers tevreden omdat
ze hadden bewezen rechtstreeks met Indië handel te kunnen drijven
Door het delen van de risico’s konden investeerders zoveel mogelijk winst behalen
De concurrentie tussen de verschillende handelscompagnieën uit verschillende steden was
groot
Johan van Oldenbarnevelt vond dit ongunstig
VOC
1602: De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC): samenwerkingsverband tussen alle
koopmannen uit Holland en Zeeland opgericht door Van Oldenbarnevelt
Kreeg het monopolie: het alleen recht (om handel te drijven met Azië) en het recht om
oorlogen te beginnen
, o Mochten soldaten en bestuursambtenaren in dienst nemen, op vreemde kusten
forten bouwen en geweld gebruiken als de belangen v/d VOC in gevaar kwamen
Jan Pieterszoon Coen was de hoogste baas
o Vermoorde leiders v/d Banda eilanden omdat ze contactbreuk hadden gepleegd
door specerijen te verkopen aan Engelsen en Portugezen
WIC: West-Indische Compagnie voer naar Amerika
Nijverheid veranderde
Ambachtslieden verwerkten handelsgewassen tot eindproducten
Door de scheepsvaart nam nijverheid toe
De vele schepen van VOC en WIC moesten gebouwd, uitgerust en onderhouden worden
zorgde voor werk voor grote groep mensen
Jaloerse buurlanden
Welvaart in de 17e eeuw onwijs gestegen door ontwikkelingen i/d landbouw, nijverheid,
handel en scheepsvaart zorgde voor jaloezie
Act of Navigation: in Britse haven mochten alleen Britse schepen of schepen afkomstig uit
hetzelfde land als hun lading komen
o Eigellijke doel: Hollandse vrachtvaarders tegen werken
Desnoods wilde de Engelsen een oorlog verklaren zoals in rampjaar 1672
Frankrijk nam maatregelen tegen de eigen markt door mercantilisme: import vanuit
buitenland verminderen en export stimuleren
Het doel v/d maatregelen: werkgelegenheid in Frankrijk bevorderen en winst te maken
Gouden eeuw oorzaken
Handel moedernegotie: handel op de Oostzee waar Nedl. kooplieden graan kochten
Zeven gewesten die vrijheid (van besturen) hebben
Tolerantie
6.2: Wie heeft de macht?
Particularisme in de Republiek
De Republiek stond er alleen voor na ’t afzweren v. Filips II en dood v. Willem v. Oranje
Bestuursvormen van die tijd bleven bestaan
Elk gewest had zijn staten edelen en vertegenwoordigers v/d steden overlegden met de
koning of diens plaatsvervanger
Staten-Generaal: vergadering v. vertegenwoordigers van Gewestelijke Staten
De functie van stadhouder
o De Staten benoemden die zelf
Elk gewest had een stadhouder, maar in praktijd was nazaat van Willem van Oranje
stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel en stadhouder van
Friesland en Groningen is iemand uit familie Nassau
1588: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden uitgeroepen, maar het was onduidelijk bij
wie de macht lag
Johan van Oldenbarnevelt kon daardoor een sleutelpositie krijgen
Regenten: bestuurders v/d Nederlandse steden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luke053lb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50990 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now