Summary
Samenvatting H14 Nectar Biologie VWO 5
- Course
- Level
Samenvatting H14 waarnemen Nectar biologie VWO 5
[Show more]
Seller
Follow
annelottebijlsma
Content preview
14 ./
zintuigcellen :
THNX .
Evenwichtszin tuig :
zintuigcellen =
gespecialiseerde cellen die
reageren op specifieke prikkel ( =
adequate
prikkel ) .
In evenwicht zintuigen zintuigcellen die reageren op beweging
:
.
Evenwichtszin tuig zie in oor en registreert welke bewegingen je hoofd maakt .
Lo bestaat uit 2 delen ,
beide gevuld met vloeistof (endolymfe ) :
vestibularis ( centrale deel ) - °
maculae neemt rechtl nige versnellingen waar
en stand van je hoofd tov de zwaartekracht .
'
zintuigcellen
Twee macucae
per s oor .
Haarcellen (
lange ciliën
) met zintuig daaraan ( -
haren ) steken in geceicaag .
bovenop laagje
Daar
kalk steentjes ( bron 2 ) ,
drukken op ciliën vd
haarcellen Aan begin / einde
versnelling /
vertraging
.
of door zwaartekracht verschuiven
kalksteen tja tov ciciën -
☐ ciciën buigen in
bepaalde richting → die info
geven haarcellen
Bron 1
door aan hersenen .
drie
drie
halfcirkelvormige kanalen in
°
staan
-
vlakken loodrecht op elkaar ( × ds ) Info
g z -
, ,
.
knikken ( boven kanaal )
over
draaibewegingen hoofd ja
: -
,
) hoofd linker
nee schudden (
Z kanaal en van naar
-
rechter schouder laten zakken ( achter kanaal ) .
Elk kanaal heeft knobbel - °
haar -
cel met
lange ciiiën ,
ciliën
steken in gelei massa =
Capua
:
Bron 2
beweegt heen en weer met enao -
draaiing hoofd bewegen kanalen mee endo
lymfe B .
,
-
lymfe door
traagheid niet direct Capua beweegt in endocymte aan .
begin en einde draaiing ciciën
buigen haarcellen - ☐ -
☐
eraan '
impulsen evenwicht S centrum in hersenstam
←
sturen naar .
Zintuigcellen :
← sensorische
zintuigcellen reageren op veranderingen in prikkel sterkte ,
=
zenuw a a n
receptor cel :
verzamelt er info mee .
Mechano receptor ( macucae en
cupucae)
=
gevoelig voor mechanische prikkeling
( drukker ) ciliën
(
buigen
☐
Thermo receptor =
gevoelig voor temperatuurverandering
Chemo receptoren
gevoelig voor bepaalde stof
=
Fotoreceptoren
gevoelig voor licht
=
Receptor cellen hebben rust potentiaal over membraan .
Adequate prikkel leidt tot
verandering membraanpotentiaal openen / sluiten ion poorten B mechano :
.
-
receptoren gebeurt die door vormverandering celmembraan B thermoreceptor .
door
warmte gevoelig eiwit B chemo en foto receptoren door signaal Cascade
.
-
en
secundaire boodschapperstof ( net als hormonen ) :
sec .
Doods .
bindt aan doelwit -
moleculen op ion poorten / dicht
gaan open
-
°
.
ij
ij ij
, "
Prikkeldrempel receptorcelmembraan bereikt -
°
depolarisatie -
o (a -
poorten
ionen stromen naar binnen
"
(a receptor cellen lozen excileren de
neurotransmitter
open
- ☐ - - ☐
sensorisch in neuron
synaps met .
Hoeveelheid neurotransmitter die vr komt bepaalt impuls frequentie ( info over
sterke vd prikkel sterke prikkel
hoge impuls frequentie )
: =
P nreceptoren z n geen zintuigcellen maar zenuwuiteinden die reageren op ,
prikkels die schade kunnen leveren Info via ruggenmerg naar p ncentra .
.
hogere prikkeldrempel aan zintuigcellen
↳ veel
.
Constante prikkels :
Door langdurige constante prikkel kan prikkeldrempel receptor cel omhooggaan
minder op
gewenning / adaptatie
<
reageert adequate prikkel
0
receptor cel de
-
•
In meeste receptoren adaptatie ,
in
sommigen sneller dan in anderen
oppervlakkige tastzintuigen huid kleding niet ) dieperliggende
< ☐
snel ( voelt .
druk
zintuigen weinig adaptatie .
P n zintuigen helemaal niet .
Evenwicht :
Informatie uit info evenwicht centrum in
hersenstam geeft macucae ( door aan
informatie ogen )
gewrichten spieren
+ huid zorgt , , pezen ,
en voor
regelen evenwicht Ook kleine hersenen koppelen info naar spieren kunnen
-
☐ :
.
b sturen .
klopt info niet met elkaar -
☐
missel k duizelig , . moeite evenwicht bewaren .
14 2 .
gehoor zintuig :
Geluid filteren :
Thalamus laat
achtergrondruis niet doordringen tot auditieve schors - °
je hoort
achtergrond geluid nauwel ks meer Hersenen in oor verzwakken ook bepaalde .
toonhoogtes dragen b aan onderdrukking achtergrondruis
:
.
Haarcellen ( zintuigcellen ) in oor z n mecnanoreceptoren met
lange ciciën ,
kunnen beschadigd raken door lawaai of
sl tage
°
moeil ker om
achtergrond
- -
geluiden weg te filteren .
Oor :
Adequate prikkel voor haarcellen =
trillingen met frequenties tussen zo en
ZO 000 HZ . .
Trillingen bereiken haarcellen
op de volgende manier :
ij
ij
ij
ijij
ij ij ij
ij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annelottebijlsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81311 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now