Inleiding tot het Recht
Deel 1: Algemene beginselen
1. Definitie (wat is recht?)
Recht is een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. In de regels staat
wat je wel en wat je niet mag doen. Sommige regels zijn opgeschreven in
wetten, deze zijn afdwingbaar. Het recht moet ervoor zorgen dat mensen
goed met elkaar kunnen samenleven. Het recht is overal.
2. Indeling van het recht
2.1 Volgens de inhoud
2.1.1 privaatrecht
- Regelt de relaties tussen personen
- Is onderverdeeld in rechtstakken:
A. het burgerlijk recht
Harde kern van het privaatrecht
o Afstamming
o Huwelijk (draaide vroeger enkel om afstamming en erfenis)
o Erfenissen
o (buiten)contractuele aansprakelijkheid
Burgerlijke wetboek (code Napoleon)
B. het arbeidsrecht
Is onderdeel van het sociaal recht
Regelt de verhoudingen tussen de werkgever en de werknemer
Om te vermijden dat elke baas andere regels invoert (i.v.m. loon,
vakantiedagen…) zijn er collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s)
(=een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn
vastgelegd die overeen zijn gekomen tussen een of meer werkgevers of
werkgeversorganisaties met een of meer werknemersorganisaties.)
Geen sociaal wetboek
,C. het gerechtelijk privaatrecht
= burgerkijk procesrecht
Geschillen tussen personen oplossen
Vaste regels voor opgesteld
Strikte procedure
Gerechtelijk wetboek
Conflicten tussen mensen die uitgesproken worden in burgerlijke rechtbank
(=niet strafrechtbank)
Het gerechtelijk recht is het geheel van rechtsregels dat in België betrekking
heeft op het verloop van een proces voor de burgerlijke rechter, de organisatie
van de burgerlijke rechtbanken en de bewijsvoering voor deze rechtbanken.
D. het handelsrecht
Het handelsrecht regelt de rechtsbetrekkingen tussen handelaren.
Wetboek van koophandel
2.1.2 publiekrecht
- Omvat alle regels die betrekking hebben op de organisatie van de staat en
op de relaties tussen de staat en de burgers.
- Opgedeeld in verschillende rechtstakken:
A. het staatrecht
= synoniem voor grondwettelijk of constitutioneel recht
= basiswetgeving van een land
o Regelt de inrichting van de staat = staatsstructuur
Regelt de bevoegdheid van politieke en gerechtelijke
instellingen (wie is voor wat bevoegd?)
o Omvat de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers
Politieke vrijheden (vrijheid van onderwijs, eredienst,
mening)…)
Democratische rechten (stemrecht…)
Sociaaleconomische rechten (recht op sociale zekerheid)
,B. het administratief recht
Rechtsregels die de besturen (de administratie) moeten respecteren bij
het toepassen van de wetgeving (= voorschriften tot behoorlijk bestuur)
Vb.: bouwrecht, vreemdelingenrecht, mediarecht…
C. het fiscaal recht
= synoniem voor belastingrecht
Regels i.v.m. de bepaling, het innen en mogelijke betwistingen van
belastingen
Belastingen zijn heffingen waarmee de overheid haar uitgaven doet.
Vb.: personenbelasting, BTW, successierechten…
D. het strafrecht
a. algemene principes
Strafbare gedragingen (misdrijf)
Toepasselijke straf
3 categorieën
o 1. Overtredingen (kleine overtredingen)
o 2. Wanbedrijven (diefstal, aanranding, oplichting, fraude,
brandstichting, milieudelicten…)
o 3. Misdaden (moord(poging), gijzeling, verkrachting…)
3 bevoegde rechtbanken
o 1. Politierechtbank
o 2. Correctionele rechtbank
o 3. Hof van Assisen
Misdrijf Vrijheidsstraf Geldboete Werkstraf Rechtbank
Overtreding 1 tot 7 dagen 20 tot 45u Politierecht-
bank
Wanbedrijf max 5 jaar 46 tot Correctionele
300u rechtbank
Misdaad min 5 jaar Niet Hof van
mogelijk Assisen
, c. strafrecht is een kwestie van gradaties
Je krijgt een straf op maat.
Het recht kan worden verdeeld in publiekrecht en privaatrecht. Het
publiekrecht geeft regels ten aanzien van de verhouding tussen de
overheid en de burger, terwijl het civiel recht betrekking heeft op de
regels tussen burgers onderling.
2.2 volgens het territorium
Klassiek: het onderscheid tussen nationaal en internationaal
recht.
Maar! Wat is nationaal?
België is geëvolueerd van een unitaire staat naar een federale staat.
Een staat met gemeenschappen en gewesten = decentralisatie
Dus sommige regels zijn niet hetzelfde in Vlaanderen, Wallonië of Brussel.
Anderzijds: bepalen meer en meer internationale
rechtsregels ons nationaal recht
We onderscheiden hier:
o 1. Het Europees recht
o 2. Het verdragsrecht
o 3. Het humanitair recht
2.2.1 het Europees recht
Het Europees beleid bepaalt meer en meer de nationale wetgeving
Dit beleid is voelbaar in verschillende domeinen
2 soorten wetten:
o Verordeningen = onmiddellijk afdwingbaar
o Richtlijnen moeten omgezet worden in nationale rechtsregels
Vb.: alle gegevens moeten op een voedingsmiddel staan zoals kcal
2.2.2 het verdragsrecht
Verdragen die tussen twee of meerdere landen worden afgesloten
Verdragen afgesloten onder de koepel van internationale organen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller edithhuijbregts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.