Summary
Samenvatting de republiek in een tijd van vorsten Examen Havo5
- Course
- Institution
Samenvatting van 18 pagina's voor het vak Geschiedenis aan de Fontys
[Show more]
Seller
FollowNaomielbers
Reviews received
Content preview
GeschiedenisRepubliek en de tijd van vorsten. 1477-1702
*1 -> hoe Nederland één geheel is geworden gewesten onder leiding van de Spaanse koning
*2 -> Nederland bestaat en komt in opstand tegen vorst van Spanje
*3 -> Nederland wordt een apart land + er wordt gevochten tegen Spanje.
Spanje ziet Nederland niet als een land en daarom de oorlog
*4 -> Nederlandse republiek wordt belangrijkste land. Spanje en de republiek zijn nu 2 aparte
landen. Nederlanden heeft oorlog met Frankrijk + Engeland
Land heeft zijn: (gewest is een klein land.)
- Eigen leger
- Eigen regering -> heeft 3 standen (edelen, burgers, geestelijken)
- Eigen regels
Nederlanden was verdeeld in verschillende kleine landen (gewesten)
Normaal heeft één land één vorst
Nederlanden heeft één vorst (alle gewesten samen hebben één Habsburgse vorst) dit
was de koning van Spanje. Máár die was wel de belangrijkste persoon per gewest.
Vorst heeft stukjes verover en georven. Hij had niet alle rechten -> ging naar staten toe
om met hun te overleggen en onderhandelen over wetten
Habsburgse -> bepaald familie -> baas van verschillende gewesten.
Politiek
Centralisatie: proces waarbij je er langzaam voor zorgt dat er één gebied komt met één leider.
-> dus van alle gewesten één land maken.
1543: Karel V (5e) wordt de koning van Spanje
Bourgondische kreits
Landvoogd en advies raden statengeneraal
Verschillende Adviesraden:
- Raad van financiën -> financiele adviseurs
- Geheime raad -> juridisch adviseurs
- Raad van State -> Nederlandse edelen
, Het advies is niet bindend!!
Bourgondische kreits: Afspraak (wet) dat de gewesten niet meer verdeeld word.
Als iemand dood gaat (vorst van de gewesten) worden de gewesten niet verder gedeeld en krijgt
de volgende vorst alle gewesten. Alle Hollandse gewesten moeten bij elkaar blijven.
Landvoogd: Plaatsvervanger van de vorst (koning) in de Nederlanden -> woont in brussel
Landvoogd luisterden naar de vorst (meestal familielid)
Bepaald over alle gewesten
Adviesraden: een groep slimme mensen. Gaf de koning en landvoogd adviezen
Raad van financiën: rekende uit hoeveel geld een gewest had voor belasting (door te
kijken naar handel).
Geheime raad: juristen. Wisten alles af van de afspraken (verdragen) en vertelde wat de
koning had afgesproken + hij keek of alle gemaakte afspraken werden nagekomen.
Ook wist hij regels zo goed mogelijk in het voordeel van de vorst te maken.
Raad van State: adviseerde Karel V
de edelmannen deden altijd moeilijk. In de raad van State zaten Nederlandse edelmannen.
- wisten wat Nederlandse edelmannen wilden, hij kon ze bereiken en ompraten ->
meestal was het familie
- edelmannen hebben veel status dus mensen met een mindere status luisterde naar de
edelmannen
Nederlanden in de tijd van Karel V.
Het was verdeeld in verschillende gewesten
Als Karel V afspraak wilde maken. Kwam de
statengeneraal bij elkaar. Er kwam dan uit elk
gewest één afgevaardigde naar Brussel.
De Staten generaal bestaat dus uit 17 afgevaardigde
(want er zijn 17 gewesten) ookwel regering
genoemd.
Landvoogd kwam dan naar de staten generaal. Zo
konden wetten en regels gemakkelijk doorgevoerd
worden.
Afgevaardigde vertelde aan de gewest wat de
afspraak. De gewest kon bepalen of zij het er mee
eens waren. Als alle gewesten er mee eens waren
werd die wet ingevoerd. Zo niet?
Moesten alle afgevaardigde terug naar Brussel.
, Economie
Oostelijke gewesten. (drenthe, overijssel, gelderland, limburg)
Zelfvoorzienend -> Boeren produceren alles voor hun familie alles had de gewest zelf.
Er was veel langbouw -> voldoende eten voor nu te eten en om het volgend jaar te
oogsten (graan, kippen, koeien enz)
- als een boer wat over had verkocht die alles in de stad voor wat extra geld voor land
- platte land was belangrijk
- edelen waren belangrijk -> juridische de baas over het land
Hanze -> Samenwerking door middel van handel tussen verschillende steden.
Als steden spullen gingen verhandelen hadden de steden afgesproken geen of minder
belasting daarover te betalen. Geld niet voor buitenstaande steden. -> betaalde met brief.
Feodaliteit -> edelen zijn belangrijk. Zij hebben grond geleend van de vorst (blijft de baas).
- edelen mochten belastingen heffen
- boeren betaalde de belastingen en dit ging naar Karel V
Holland ( en zeeland) Moedernegotie
- Slechte grond -------------------------------------------> Commercialisatie landbouw
- Kleine steden groeit door Specialisatie
1500 Moeder negotie: De handel die alle andere handel mogelijk heeft gemaakt
Graanhandel met oostzeegebied
Grond in Nederland was moerassig dit
kwam door hooggrondwater inklinking.
= grond inzakt. Graan kan er dan niet op
groeien en er wordt dan water
weggepompt -> gevolg 1 daarom was
het Hollandse graan duurder.
gevolg 2 Als er om een stad geen velden
met graan zijn kan de stad niet groeien
Boeren produceren alleen genoeg voor
zichzelf en hadden geen
landbouwoverschot
roze => veel graan
Hollandse handelaren gingen naar de
oostzee. Ze kochten daar graan en dit
graan brengen ze naar Amsterdam om
dit voor veel geld te verkopen> In
Amsterdam woonde mensen die
makkelijk geld wilde maken.
Moedernegotie = graanhandel is
oostzeegebied
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Naomielbers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now