Dit document omvat alle info uit de lessen en de PPT, incl foto's. Ook de cassus lessen zijn hierin opgenomen. Het is een gemerged doc van al mijn samenvatting en moest er toch eentje mankeren, stuur je mij en ik bezorg ze je!
Als je tight budget bent, kan je mij een prive berichtje sturen op me...
Benigne aandoeningen van de farynx
1. Anatomie en fysiologie
• Nasofarynx post vd neus
o Schedebasis→ vrije onderrand week verhemelte
o Orofarynx = post deel vd keel → tongbeen
o Hypofarynx: loopt tot ingang slokdarm
• Farynx = voedsel + lucht → vanaf nasofarynx gaan deze kruisen
• Ring van waldeyer
o Malt: mucosa geassocieerde lymfoïde weefsel
o Lymfo-epitheliale proliferaties → extranodaal lymfeweefsel in naso en orofarynx
o Zorgt voor lokale en regionale immuunrespons
o Onderdelen
▪ Tonsillae palatinae (keelamandelen) = gepaard
▪ Tonsilla pharyngea (adenoïd = neusamandel)
▪ Tonsillae linguales (tongamandelen) thv tongbasis
(orofarynx)
▪ Tonsillae tubariae (lymfoid weefsel rond buis
Eustachius)
▪ (plicae tubopharyngicae: lymfoidweefsel op lat en
post farynxwand)
o Functie: eerste afweer (lokaal) + regionale afweer
o Histologie
▪ Niet-verhoornd meerlagig plaveiselcelepitheel
▪ Crypten, vaak vertakt
• Groot opp → veel contact → immuunrespons
• Opstapeling debris (voedselresten) → infectiebron
▪ Kiemcentra (lymfenodules) onder epitheel: B-lymfocyten en T-lymfocyten
(intrafolliculair)
▪ Keelamandel: fibreus kapsel (itt neusamandel)
2. Klinisch & aanvullend onderzoek van de farynx
2.1 Inspectie orofarynx
• Lichtbron, tongspatel (niet verder dan V lingualis → wurgreflex)
• Palpatie letsels
• Grootte amandel
o Tong ver uitsteken → amandelen komen meer nr voor → lijken zeer groot
1
, o Wurgreflex → amandelen komen nr voor → lijken zeer groot
• Tongbasis en vellecula epiglottica
o Tong nr voor trekken
o Endoscoop of spiegel
• Inspectie
o Tonsillen: kleur, grootte, asymmetrie, ulcus, tumor, beslag, cryptes
o Palatum (mole): heffing, submucosale cleft, bifide uvula
o Farynxachterwand: kleur, postnasale drip, lymfoid weefsel
o Tongbasis/vallecula epiglottica: beslag, hyperplasie tonsillae linguales, cysten, tumora
2.2 Inspectie nasofarynx
• Post rhinoscopie
o Adenoid, uitmonding Eustachius en choanae
• Afbeeldingen (li: hyperplasie, re: normaal zicht op Eustachius)
2.3 Evaluatie hypofarynx
• Enkel via endoscopie
• Palpatie halsklieren
3. Aandoeningen van de nasofarynx
3.1 Adenoïditis en adenoïd hyperplasie
• Adenoid is een bron van V en B
• Adenoïditis
o Ontsteking adenoïd: acuut, recidiverend, chronisch
o Binnen spectrum van BLW infectie met zelfde risicofactoren (jonge leeftijd,
immuundeficiëntie, genetische predispositie, crowding, pollutie, herfst/winter,…)
o Meestal viraal, soms bacteriële superinfectie (S. pneumoniae, bèta hemolytische
streptokok, M. catarrhalis, H. influenzae, S. aureus)
o Behandeling in eerste instantie symptomatisch
o Associatie met otitis media
• Adenoïd hyperplasie: vergrote neusamandel
2
, o Vaak samengaand met frequente BLW infectie, recidiverend/chronische adenoïditis
op kinderleeftijd
o Neusobstructie, open mond ademhaling, hyponasale spraak, slaapgebonden
ademhalingsstoornissen (snurken, OSAS obstructie slaap-apneu syndroom)
o Adenoïd facies: retrognassie kin, bovenlip komt nr voor
o Associatie met otitis media (obstructie Eustachius)
o Mate van hyperplasie: enkel beoordeelbaar met endoscoop → ¾ vd choana zit dicht
→ moeilijke ademhaling
o Volwassenen: denk aan chronische rhinosinusitis, allergie, reflux
▪ Zeldzaam: vanaf 4 jaar gaan ze normaal krimpen → indien toch groot: denk
aan triggers
3.2 Adenotomie
• Verwijderen neusamandel
• Indicaties
o ABSOLUTE indicatie: obstructief slaapapnoesyndroom obv adenoïd hyperplasie (vaak
ook tonsillectomie)
o Andere indicaties
▪ Persistente otitis media met effusie bij kinderen >3j (+ diaboloplaatsing)
▪ Recidiverende acute otitis media na expulsie diabolo’s (+ herplaatsen
diabolo’s) → B reservoir wegnemen
▪ Therapieresistente chronische rhinosinusitis, ernstige nasale obstructie (geen
evidentie)
• Contra-indicaties
o (Gecorrigeerde) verhemeltespleet, submucosale cleft (blauwe streep verhemelte)
▪ Risico op terugvloei vloeistof nr neus: adenoid zorgt voor een zekere afsluiting
neus en mondholte
▪ Adenoid wegnemen → risico op nasale regurgitatie
• Techniek
o Curreteren met adenotoom via mond
o (Nasendoscopische adenotomie: vnl bij volwassenen)
• Risico’s en complicaties
o Zeldzaam
▪ Algemene narcose
▪ (Na)bloeding <1%
▪ Velofaryngeale insufficiëntie (moeilijk kunnen afsluiten neus en mondholte)
▪ Diepe halsinfecties
o Cave
▪ Stollingsstoornissen (voorzorgsmaatregelen nemen!)
▪ Down (comorbiditeit, atlanto-axiale instabiliteit): extra voorzichtigheid
3.3 Andere aandoeningen van de nasofarynx
• Bij éénzijdige otitis media met
effusie bij volwassene: nazicht NKO
arts ter exclusie occlusie buis
Eustachius door nasofarynxtumor!
3
, 4. Aandoeningen van de orofarynx
4.1 Faryngotonsillitis
• Keelpijn - angina
• Faryngitis: ontsteking slijmvliezen vd farynx
• Tonsillitis: ontsteking slijmvlies en parenchym vd tonsilla palatina
• Faryngotonsillitis of tonsillofaryngitis: verzamelnaam
• Acute (faryngo)tonsillitis omvat 1+ van volgende symptomen: koorts, keelpijn, slikklachten en
pijnlijke cervicale lymfklieren met mogelijke luchtwegobstructie
• Acuut: <14 dagen
• Recidiverende faryngotonsillitis: ≥4 episodes over 12m
• Chronische (tonsillo)faryngitis: chronische inflammatie/irritatie vh (tonsil- en) farynxslijmvlies
4.1.1 Oorzaken/verwekkers (tonsillo)faryngitis
• Irritantia: reflux, trauma, chemische producten (tabaksrook, alkohol, chemicalien)
• Allergie, adenoiditis, rhinosinusitis
• Endocriene en internistische oorzaken
• Viraal: EBV, adenovirus, enterovirussen, influenzavirus, para-influenza, RSV, CMV
• Bacterieel
• Groep A, B, C en G streptokokken
o Corynebacterium diphteriae
o Bacteroides sp
o Fusobacterium sp
• Mycoplasma pneumoniae
• Fungi: Candida sp
• Parasieten: Toxoplasma gondii
4.1.2 Acute tonsillofaryngitis
• Etiologie
o Meestal viraal, 20% bacteriële (super)infectie
o KO: GEEN onderscheid B of niet-B oorzaak
• Symptomen: keelpijn, uitstralende oorpijn, slikpijn, algemene malaise, koorts, cervicale
lymfadenopathie, soms klachten van bovenste luchtwegobstructie
o Kinderen: vaak in context van BLW infectie
• Keelkweek bij atypisch beeld/verloop en immuungecompromiteerde ptn
• Sneltest/serologie bij vermoeden/exclusie mononucleosis infectiosa
o Koorts, algemene malaise
o Forse infectie ring van Waldeyer met koorts en slikklachten
o Uitgesproken cervicale lymfadenopathie
o Dreigende luchtwegobstructie door adenotonsillaire hyperplasie
o Huidrash
o Hepatosplenomegalie, leverfunctiestoornissen
A. Behandeling
• In eerste instantie symptomatisch
• AB in selectieve gevallen
o Indicaties AB bij acute tonsillofaryngitis
o Ernstig zieke ptn met uitgesproken, malaise, uitgesproken keelpijn, slikmoeilijkheden
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lianakirkov. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.66. You're not tied to anything after your purchase.
