● Poëzie is niet te definiëren op grond van tekstkenmerken, al komen we heel ver als we het principe van de versregel hanteren.
● Poëzie kun je het beste begrijpen als concept, dus als een begrip om de werkelijkheid te ordenen.
● Maar: op het niveau van het taalgebruik vinden we wel verschijnselen die bijdragen aan het speciale effect van poëtische
teksten.
● Die verschijnselen kunnen zowel in poëzie als in proza voorkomen (want er is geen waterdicht onderscheid tussen beide).
● We spreken dan van de poëtische functie van taalgebruik: als een taaluiting oriënteert zich op de vorm van de boodschap,
bijvoorbeeld: Blij met bier uit blik (reclameslogan, jaren tachtig 20e eeuw).
● De poëtische functie is een vorm van foregrounding: een taaluiting valt op (komt op de voorgrond te staan) doordat het op een
of andere manier afwijkt van wat normaal is of van wat je verwacht. Bijvoorbeeld: “ Groenteman, heeft u twee broodjes haring
voor mij?”
● Iconiciteit de vorm van het (taal)teken weerspiegelt iets van de inhoud. Bijvoorbeeld de typografie: Jan Arends, “Ik schrijf
gedichten” (lange dunne boom)
,CONCLUSIES
● Tussen poëzie en proza kan op grond van het taalgebruik geen principieel onderscheid gemaakt worden.
● Er zijn op het niveau van het taalgebruik wel verschijnselen die bijdragen aan het speciale effect van poëzie.
● We spreken dan van de poëtische functie van taalgebruik.
● De poëtische functie is een vorm van foregrounding.
● In poëzie is foregrounding een signaal om extra betekenis toe te kennen.
● Als de vorm (iets van) de inhoud weerspiegelt spreken we van iconiciteit.
, College 2
Poëtische functie van als een taaluiting oriënteert zich op de vorm van de boodschap
taalgebruik
Foregrounding taaluiting die afwijkt op het gebied van de vorm
Niveaus bij foregrounding Typografisch, Klank, Woord, Woordvorming, Zinsstructuur, Betekenis, Tekst
Twee principes brengen de Deviatie: een afwijking, (bakker, heeft u 2 haring voor mij?)
poëtische orde door middel Equivalentie: herhaling van verwante kenmerken waardoor er een vast patroon ontstaat.
van foregrounding tot stand: (Blij met Bier uit Blik)
Iconiciteit De vorm weerspiegelt iets van de inhoud
Voorbeeld: gedicht over dunne bomen, omarmd gedicht over gevangen zijn
Poëtische orde de secundaire orde die naast de primaire orde, de gewone ordening van de taal, bestaat
Lyriek monologische taalsituatie
Epiek ingebedde taalsituatie
Dramatiek dialogische taalsituatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hilhilde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
