Summary
Maatschappijleer samenvatting thema parlementaire democratie Havo 4
- Course
- Level
- Book
Hierbij de samenvatting die hoort bij parlementaire democratie!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ingewillems1
Content preview
Hoofdstuk Parlementaire democratieParagraaf 1: wat is democratie?
Algemeen belang
Politiek kun je omschrijven als het nemen van allerlei besluiten om het land te
besturen. Die hebben veel invloed op ons leven. Dat is op het gebied van welvaart,
volksgezondheid, infrastructuur, onderwijs, buitenlandse betrekkingen en openbare
orde en veiligheid. Voor al die zaken is geld nodig. Daarom betalen we belasting.
Directe en indirecte democratie
Een democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed
uitoefent op de politieke besluitvorming.
Een overblijfsel van directe democratie is het referendum, waarbij kiesgerechtigde
burgers rechtstreeks mogen stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
Elk wetsvoorstel wordt door de regering goed uitgelegd met voor- en
tegenargumenten, zodat burgers weten waarover ze stemmen. Nederland heeft
indirecte democratie. Daarin neemt het volk niet zelf beslissingen, maar laat dit over
aan de gekozen vertegenwoordigers in parlement. Dat is praktischer.
Volksvertegenwoordigers kunnen zich in ingewikkelde onderwerpen verdiepen waar
je als burger geen tijd voor hebt. Bij een indirecte democratie spreken we ook wel
van een parlementaire democratie, omdat gekozen tegenwoordigers samen het
parlement vormen.
Kenmerken parlementaire democratie
We zetten belangrijkste kenmerken, die in Nederland zijn vastgelegd in de grondwet,
op een rijtje:
Burgers hebben politieke grondrechten: vanaf 18 kan je kiezen en verkozen worden,
iedereen mag een partij/vereniging oprichten en mag zijn mening uiten.
Politieke besluitvorming: regering en parlement maken de wetten, wetten gaan
gelden als meerderheid in het parlement daartoe besluit.
Rechten van minderheden. Hierdoor kunnen grondrechten niet zomaar worden
afgeschaft, ook niet als de meerderheid dat zou willen.
Er is persvrijheid: journalisten bepalen waar ze over posten en op welke manier.
Dictatuur
We spreken van dictatuur wanneer alle macht in handen is van één persoon of een
kleine groep mensen. Ze kunnen erg verschillen. Er zijn dictaturen die gebaseerd
zijn op ideologie. Daar heeft de communistische partij alle macht en hebben burgers
weinig individuele vrijheden.
Een andere vorm is religieuze dictatuur. Alle politieke besluiten moeten worden
goedgekeurd door niet-gekozen geestelijke leiders. Je hebt ook militaire dictaturen.
Daar heeft het leger de macht.
Kenmerken dictatuur
, Dictaturen hebben meestal de volgende kenmerken:
Een machtenscheiding ontbreekt.
De grondrechten worden niet gerespecteerd.
Er bestaat geen vrije pers.
Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
Er is een grote politieke rol voor militairen.
Er is meestal sprake van verkiezingsfraude.
De regering kan snel en efficiënt besluiten nemen over oorzaken zoals
werkgelegenheid, onderwijs en gezondheidszorg.
Paragraaf 2: politieke stromingen
Ideologieën
Bijna alle politieke partijen ontstaan vanuit een ideologie, een samenhangend geheel
van ideeën over de gewenste inrichting van de samenleving.
1. welke waarden en normen staan centraal?
Normen komen voort uit waarden. Bij een ideologie met de waarde gelijkheid
als uitgangspunt, past de norm dat rijken meer belasting moeten betalen dan
mensen met een lager inkomen. Want daarmee verklein je de
inkomensverschillen.
2. Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaal economisch gebied?
Mensen die voor een sterke, actieve rol van de overheid op het gebied van
economie, onderwijs en gezondheidszorg, noemen we dat standpunt links.
Links wilt de ongelijkheid tussen mensen verminderen. De overheid is er
vooral om de zwakkeren te beschermen en te helpen.
Rechtse mensen willen zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op
sociaal economisch gebied. Deze mensen zien inkomensverschillen als
onvermijdelijk.
Liberalisme
De liberale stroming ontstond eind achttiende eeuw tijdens de Franse Revolutie. Hun
ideaal was persoonlijke en economische vrijheid en ze waren tegen de hoge
belastingen.
Liberalen nu vinden vrijheid nog steeds belangrijk en zijn daarom voor de
vrijemarkteconomie. Liberalen accepteren wel dat de overheid zorgt voor goede
gezondheidszorg, goed onderwijs en uitkeringen, want mensen moeten niet van de
overheid afhankelijk worden. We noemen het liberalisme daarom ook wel rechts.
Socialisme
Het socialisme ontstond in de negentiende eeuw als reactie op de slechte
werkomstandigheden van de arbeiders. Volgens de socialisten waren deze
wantoestanden ontstaan door vrijemarkteconomie. Ze wilden een eind maken aan
armoede en ongelijkheid, maar verschilde onderling over de vraag hoe ze het doel
van gelijkheid het beste konden bereiken:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ingewillems1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now