Passief transport
Het kost de cel geen energie (ATP) om ionen of moleculen door het plasmamembraan heen te
verplaatsen. De plasmamembraan is selectief permeabel, dit wil zeggen dat het selectief doorlaatbaar
is. Dus sommige stoffen kunnen vrij passeren waar andere stoffen door de membraan worden
tegengehouden. Gassen en niet gepolariseerde moleculen (ongeladen kleine moleculen) kunnen wel
over de membraan transporteren. Passief transport gaat in theorie door tot de concentraties aan
beide kanten van het membraan gelijk zijn. In ons lichaam gebeurt dit in de praktijk zelden omdat
onze cellen bijvoorbeeld glucose zodra het de cel binnenkomt direct gebruiken. Er is dus altijd een
klein concentratieverschil op het membraan. Vormen van passief transport zijn:
- Diffusie
- Osmose
- Filtratie
- Gefaciliteerde diffusie
Diffusie
Bij diffusie gaan moleculen of ionen van een plaats met een hoge concentratie (dus waar het druk is
met moleculen of ionen die tegen elkaar opbotsen en daardoor verplaatsen) naar een plaats met een
lage concentratie (dus waar het niet druk is met moleculen of ionen). Diffusie vindt dus plaats als er
een concentratieverschil is tussen twee plaatsen die al dan niet gescheiden worden met een
permeabel (doorlaatbaar) membraan.
In ons lichaam is dit proces continu in gang in onze cellen. Bijvoorbeeld doordat onze cellen zuurstof
nodig hebben voor processen en dit dan omzetten in koolstofdioxide. De concentratie koolstofdioxide
in de cel is dus relatief hoog en de concentratie zuurstof relatief laag. De koolstofdioxide wil naar een
plaats waar de concentratie lager is. De celmembraan is permeabel voor koolstofdioxide dus de
koolstofdioxide kan vrij uit de cel (waar een hoge concentratie heerst) naar de extracellulaire vloeistof
(waar een lage concentratie heerst).
De snelheid waarmee iets diffundeert is afhankelijk van een aantal verschillende factoren:
- Grote van de moleculen: kleine moleculen diffunderen sneller
- Temperatuur: omdat moleculen vaker botsen bij hogere temperaturen diffunderen ze sneller
- Verschil in concentratie: moleculen botsen sneller tegen elkaar als er meer moleculen zijn om
mee te botsen dus hoe hoger het concentratie hoe sneller de diffusie op zal treden
- Lading van de oplossing: tegenovergestelde polen trekken elkaar aan dus als beide kanten
van het membraan een groot verschil in lading hebben is diffusie sneller.
- Druk: moleculen worden dan tegen elkaar gedrukt en willen nog sneller weg.
Filtratie
Water wordt door het membraan geperst doordat er voldoende druk achter staat. Er zitten poriën in
bijvoorbeeld de wand van onze bloedvaten. Als er voldoende druk wordt uitgeoefend dan kan het
water met kleine opgeloste stoffen door de wand heen (alleen in de capillairen). De druk komt door
het rondpompen van het hart.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AJLooman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.