Summary
Samenvatting Unesco/maatschappijleer rechtsorde
- Course
- Level
in dit document heb ik voor jullie het hele hoofdstuk 'rechtsorde' samengevat van het vak 'maatschappijleer'
[Show more]
Seller
FollowCloë024
Content preview
Samenvatting unescoActualiteit
Grondrechten
Sociale grondrechten deze zijn voor de zorgplicht die de overheid tegenover de
burgers heeft. Bijv. bescherming van het milieu of onderwijs.
Klassieke grondrechten bieden de burgers bescherming tegen de overheid en
zorgen voor de vrijheden van de burger. Bijv. vrijheid van meningsuiting.
Bij sociale grondrechten moet de overheid zich actief opstellen en bij klassieke
grondrechten juist passief.
Sociale grondrechten kan je niet afdwingen bij een rechter, de overheid moet zijn
best doen ergens voor maar is niet schuldig als het niet lukt.
Rechtsstaat
Rechtsstaat: een staat waarin de burgers tegen de overheid worden beschermd door
wetten je hebt dus rechtsbescherming. Er geldt één regel: de burgers houden zich
aan de regels en de overheid zal dat dan ook doen er is een sociaal contract.
Nederland is een democratische rechtsstaat.
We hebben invloed op het bestuur van het land door verkiezingen.
We hebben rechtsbescherming.
Er geldt scheiding ter machten/ trias politica in een rechtsstaat.
Wetgevend macht Parlement (eerste en tweede kamer) en regering
Uitvoerend macht Regering
Rechterlijke macht Rechters en openbaar ministerie
De regering komt meestal met wetsvoorstellen, het parlement moet hier dan mee
instemmen om het een wet te maken. Het ministerie en de ambtenaren houden
zich bezig met het uitvoeren van de wetten de regering is de leiding van hen. De
uitvoerende macht mag alleen dingen doen die in de wet staan.
Het OM staat onder leiding van de minister van Veiligheid en Justitie. Als het OM
fouten maakt is hij/zij politiek verantwoordelijk. Het OM vervolgt verdachten van
een strafbaar feit.
Grondwet
De grondwet, ook wel constitutie genoemd, is het fundament van onze rechtsstaat. Het
is het belangrijkste staatsdocument en de hoofste nationale wet van Nederland, die de
regels bevat van onze staat.
Doelen grondwet:
Beperking van macht van de staat.
Vastleggen van fundamentele rechten van burgers.
Uitdrukking van de eenheid van de staat.
Aangeven van de inrichting van de staat.
Wetten kunnen botsen ’geen discriminatie’ en ‘vrijheid van meningsuiting’.
Grondwet wijzigen een wijziging moet eerst worden aangenomen bij het parlement
met een meerderheid, vervolgens komt er een nieuwe tweede kamer na verkiezingen
om de stem van de burgers te betrekken. Dan moet de wijziging met 2/3 meerderheid
worden goedgekeurd.
Niet alle wijzigingen zijn mogelijk omdat Nederland het Europees Verdrag voor de
Rechten van de Mens en Fundamentele Vrijheden heeft getekend (EVRM)
geen doodstraf herinvoeren dus.
Volgens de sociale rechten is er een zorgplicht voor de overheid naar de burgers toe,
dit geeft ons recht op bijvoorbeeld onderwijs en gezondheidszorg. Omdat wij dit hebben
is Nederland een verzorgingsstaat.
, Wetten zijn ontstaan uit vroegere regels die waren gemaakt om te voorkomen dat de
macht van koning onbeperkt was. Zoals tijdens het absolutisme, de koning had geen
regels om zich aan te houden zijn macht was absoluut.
Montesquieu(1698-1755) kwam met de trias politica, zijn ideeën noemen we de
leer van de machtenscheiding.
Onze grondwet is gedeeltelijk gerealiseerd aan zijn ideeën, alleen zitten
ministers in 2 machten. Maar door controles houden we de drie machten in
evenwicht.
Rechtsorde
Ongeschreven regels, ook wel maatschappelijke normen, zijn vanzelfsprekende regels
voor iedereen die niet op papier staan geen afval op de grond, handgeven.
Geschreven regels, ook wel, rechtsnormen, worden wel vastgelegd in een wetboek.
Rechtsnormen moeten overeenkomen met de normen en waarden van de
samenleving, zo houden mensen zich er ook makkelijker aan. Deze normen en
waarden veranderen en zo ook de rechtsnormen homohuwelijk.
Iedereen heeft rechten en plichten, als iemand zich daar niet aan houdt ontstaan er
ruzies of meningsverschillen. Deze kunnen niet altijd zelf worden opgelost waardoor er
een rechter aan te pas komt zijn uitspraak is bindend.
Om een uitspraak te doen heeft hij informatie nodig. Beide partijen leggen uit
wat er is, zo worden alle feiten en omstandigheden in kaart gebracht. Dan gaat
hij kijken naar het recht, dit is het gehele samenstel van geschreven en
ongeschreven regels.
Er zijn 3 rechtsbronnen waar je de geschreven recht vindt wetten, verdragen en
jurisprudentie.
Jurisprudentie is het geheel van alle uitspraken die rechters ooit hebben
gedaan. Bij een uitspraak kijkt een rechter niet alleen naar nationale en
internationale wetten, maar ook naar wat voorgaande rechters in dit soort
situaties hebben gedaan. Ze hoeven niet hetzelfde te doen.
Als land kan je een verdrag tekenen waardoor je nationale wetten aan dat verdrag
moeten voldoen. Als lid van de EU moeten onze nationale wetten samengaan met de
internationale wetten die in het verdrag staan bescherming rechten van de mens.
Rechtsgebieden
Publiekrecht regelt inrichting van de staat en relatie tussen overheid en
burger. Overheid en burger moeten hier zich beide aan houden.
Staatsrecht inrichting van de staat.
Bevoegdheden van koning, rol van de tweede kamer
Bestuursrecht verhoudingen tussen burger en overheid.
Vergunningen, uitkeringen, subsidies, verblijfsvergunningen
Strafrecht regels bij misdrijven en overtredingen.
Privaatrecht (burgerlijk recht of civiel recht) regelt de betrekkingen tussen
burgers onderling.
Personen- en familierecht
Huwelijk, erfenissen, echtsscheidingen.
Ondernemingsrecht
Het oprichten van een vereniging of opzetten van een bedrijf.
Vermogensrecht als je een contract ondertekent.
Alle zaken die ‘in geld’ zijn uit te drukken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Cloë024. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now