Aardrijkskunde
hoofdstuk 1.1
samenvatting
De derde planeet vanaf de zon
De aarde is een van de 8 planeten die rond de zon
draaien. De zon zorgt ondanks de grote afstand voor licht
en warmte. Zonder de zon is er geen leven mogelijk op
aarde.
Mercurius, Venus, de aarde en Mars vormen de
binnenplaneten en zijn van steen. Jupiter, Saturnus,
Uranus en Neptunes vormen de buitenplaneten en zijn
gasplaneten.
Tijdschalen
De ouderdom van de aarde wordt geschat op 4,6 miljard
jaar. Geologen hebben dit aangegeven in een geologische
tijdschaal. Deze is onderverdeeld in tijdperken, perioden
en tijdvakken. Het onderscheid wordt gemaakt op basis
van kenmerkend planten- en dierenleven of door
karakteristiek gesteente
Eerst was er alleen een relatieve tijdschaal. Hierbij is de
precieze tijd onduidelijk, maar om het toch vast te stellen
werd er gebruikt gemaakt van fossielen. Daarna kwam de
absolute tijdschaal. Door gebruik te maken van het
radioactieve verval van gesteenten kon men jaartallen
koppelen aan de tijdschaal.
Opbouw van de aarde
De aarde is opgebouwd uit een aantal bolschillen:
o De kern
Waarschijnlijk bestaat uit ijzer en nikkel. De
binnenkant is vast (druk is hoog) en de
buitenkant is vloeibaar (druk is laag).
o De mantel
Binnenkant is een vaste stof. De
buitenmantel is taai-vloeibaar. Beide kanten
bevatten veel ijzer en magnesium.
o De korst
De laatste laag is relatief heel erg dun.
Twee sferen
Systeem aarde
, De lithosfeer is onderverdeeld in de continentale (graniet) en oceanische (basalt)
korst. Basalt is zwaarder dus dat ligt al snel lager dan een oceanische plaat.
Onder de lithosfeer ligt de asthenosfeer, die is taai-vloeibaar waardoor de platen
hierop kunnen drijven.
Aardrijkskunde
hoofdstuk 1.2
samenvatting
Catastrofe of niet?
Catastrofetheorie: geologen gingen er vanuit dat ingrijpende veranderingen van
het aardoppervlak vrij plotseling en op een ramzalige manier ontstaan waren.
Men ging meer beseffen dat de geologische krachten en processen in het heden
waarschijnlijk niet wezenlijk verschillen van die in het verleden.
Actualiteitsbeginsel: het heden is de sleutel tot het
verleden.
Alfred Wegener
In 1912 blies de Duitse meteoroloog Alfred Wegener
de discussie nieuw leven in:
o Grote overeenkomsten van fossielen met
stukken land. Fossielen die niet konden
zwemen werden gevonden in continenten die
waren gescheiden door oceanen.
o Sporen van ijskappen van tussen de 200 en
300 jaar oud. Wegener geloofd dat Afrika, Zuid-
Amerika, India en Australië in de buurt van de
zuidpool lagen.
o Verschillende gesteenten en gebergten die
precies op elkaar aansloten.
Pangea
Volgens Wegener waren de continenten grote
eilanden van relatief lichter gesteente, die dreven op
iets in de diepe ondergrond wat min of meer vloeibaar
was en dus kunnen bewegen. Hij noemde het
supercontinent Pangea en de oer-oceaan Panthalassa.
Wegener stierf in 1930 op de barre ijskap van
Groenland.
Onderzeese bergruggen
Meer dan 30 jaar na de dood van Wegeners dood
kwamen er feiten:
Systeem aarde
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessmontauban. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.