Aardrijkskunde
hoofdstuk 2.1
samenvatting
Systeem aarde
De aarde is opgebouwd uit 4
aparte ‘sferen’: de atmosfeer
(lucht), de lithosfeer (het vaste
gesteente), de hydrosfeer
(water) en de biosfeer (het
leven). Je kunt de sferen niet los
van elkaar zien. De grote motor
achter alle energie is de zon.
Gesteentekringloop
De gesteentekringloop is een proces waarbij
gesteenten door geologische processen
(verwering, erosie, sedimentatie) telkens
worden afgebroken en opnieuw gevormd.
Hydrologische kringloop
Bij de hydrologische kringloop wordt
verweringsmateriaal verplaats.
, Aardrijkskunde
hoofdstuk 2.2
samenvatting
Verwering
De endogene krachten zijn heel erg belangrijk voor de opbouw van de aarde.
Verwering kun je omschrijven als het uiteenvallen van gesteente onder invloed
van het weer en planten. Kenmerkend is dat de afgebroken gesteenten blijven
liggen.
Mechanische verwering
Bij mechanische verwering valt het gesteente uit elkaar zonder dat de
scheikundige samenstelling van het gesteente veranderd. Er zijn meerdere
soorten:
o Vorstverwering: het water wat in de steen is gezakt, bevriest en de spleten
worden steeds groter.
o Door temperatuurverschillen kan een gesteente gaan splinteren en
afschilveren
o Door plantenwortels kunnen stenen ook uit elkaar gedrukt worden
Chemische verwering
Als de scheikundige samenstelling van een gesteente tijdens het uiteenvallen wel
veranderd, spreek je van chemische verwering. Vooral in warme en vochtigere
gebieden komt dit vaak voor. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat het ijzer in het
gesteente gaat roesten door het water, of dat kalksteen oplost door zuren of
regenwater.
Factoren die verwering bepalen
Er zijn verschillende factoren die bepalen of en hoe gesteente verweren:
o Klimaat: voor verwering is water of temperatuur nodig. In warme gebieden
is er veel sprake van chemische verwering. In koudere gebieden is er juist
meer spraken van mechanische verwering.
o De aard van het moedergesteente: sommige mineralen zijn vatbaarder
voor chemische veranderingen. Hoe harder een steen is, hoe langer het
duurt voor het is verweerd.
o Dekkende bodemlaag: door bijvoorbeeld mos, blijft het water beter
hangen, waardoor het sneller verweerd wordt.
o Tijd: hoe langer een gesteente is blootgesteld aan verwering, hoe meer het
wordt afgebroken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessmontauban. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.