Summary
Samenvatting recht voor welzijnsmedewerkers
- Course
- Institution
samenvatting recht voor welzijnsmedewerkers 1SRW, 1e semester
[Show more]
Seller
Followpaulinebarrosdias
Content preview
RECHT VOORWELZIJNSMEDEWERKERS
Ontstaan en ontwikkeling van het recht
• Recht is zo oud als de mensheid
• Recht is ontstaan sinds mensen samenleven:
- Mensen maken afspraken over het samenleven
- Willen dat deze afspraken bij iedereen bekend zijn
- Willen dat deze afspraken worden nageleefd
Voorbeeld:
- Afspraken over wat van wie is: bezit, eigendom van land, materiaal, dieren…
- Afspraken rond relaties: huwelijk, partnerschap, monogamie, polygamie
• Oorspronkelijk afspraken tussen individuen
• In complexere samenlevingen wordt “wetgevende bevoegdheid” overgedragen aan
vertegenwoordigend orgaan.
• Afdwingen gebeurde oorspronkelijk door primaire dwang (geweld) door leden van de groep
• Evolutie naar meer geciviliseerde dwang:
- Afwijkend gedrag beoordeeld door rechtbanken
- Dwangmiddelen van louter fysiek, moreel economisch geweld naar meer humane
vormen van bestraffing …
- Evolutie naar alternatieve straffen
• Belgisch recht is in oorsprong gebaseerd op Code Napoleon (1804): geboorte van ons rechtssysteem
• Samensmelting van
- Romeins recht
- Kerkelijk recht
- Gewoonterecht (costuymen Parijs)
• Tot op vandaag van belang
• Maar ondertussen uiteraard modernisering onder invloed van
- Mensenrechtenverdragen (zie verder in deze cursus)
- Toenemende wetgeving van de Europese Unie
- Gewijzigde (wetenschappelijke) inzichten op vlak van economie, ethiek, religie,
maatschappijvisie…
,Wat is recht ?
• Een geheel van afdwingbare regels
• Die door de samenleving tot stand komen
• Met als doel de samenleving te ordenen
Een geheel van regels veelheid van bronnen en recht
- Wetten
- Rechtspraak
- Gewoonte
Een geheel van afdwingbare regels
• Recht is afdwingbaar
• Afdwingen gebeurt via rechtbanken door
- Straffen bij misdrijven
- Dwingen iets te betalen vb schadevergoeding
- Dwingen iets te doen vb schade herstellen
- Verbieden iets te doen
• Recht is op iedereen van toepassing ongeacht geloof, politieke overtuiging…
• Afdwingbaar karakter tegenover alle leden van de samenleving onderscheidt recht van andere
normeringsstelsels.
Een geheel van afdwingbare regels die door de samenleving tot stand komen
• In oorsprong onderlinge afspraken
• Nu via vertegenwoordiging (parlementaire democratie)
Met als doel de samenleving te ordenen
• Doel is het “samen-leven” te ordenen.
• Zonder recht is er chaos en geldt het recht van de sterkste
• Dat veronderstelt
- Objectiviteit
- Algemeenheid
- Rechtszekerheid
• Recht is een instrument om beleid te maken
• Beleid = politiek gebeuren
• Recht = rechtvaardig?
,Bronnen van het recht
Recht is een geheel van regels
• Waar vinden we die regels? Bronnen.
• Wat als regels elkaar tegenspreken? Hiërarchie.
- Bronnen worden besproken in hiërarchische volgorde
- Bij tegenstrijdigheid heeft hoogste bron voorrang
1) Wetgeving
2) Gewoonte
3) Rechtspraak
4) Rechtsleer
5) Algemene rechtsbeginselen
6) Billijkheid
Wetgeving
Binnen “Wetgeving” onderscheiden we:
1. Internationale verdragen
2. Grondwet
3. Wetten – decreten – ordonnanties - Besluiten
INTERNATIONALE VERDRAGEN
• Bilaterale verdragen: tussen 2 landen VB: Bilaterale verdragen over kinderontvoeringen
• Multilaterale verdragen: tussen meerdere landen
- Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens
- Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
- internationaal Kinderrechtenverdrag
• In België van kracht indien “geratificeerd”
• Soms ook supranationale wetgeving in materiële zin via bevoegdheidsoverdracht VB: EU-wetgeving:
verordeningen, richtlijnen, aanbevelingen
• Verdragen staan in de hiërarchie helemaal bovenaan.
• Ratificatieprocedure verdragen
- Onderhandeling
- Ondertekening
- Goedkeuring door parlement det bevoegd is
- Bekrachtiging door uitvoerende macht
- Publicatie in Staatsblad
- Inwerkingtreding (meestal pas als min. aantal lidstaten verdrag geratificeerd hebben)
• Pas dan van kracht in “interne rechtsorde”
, GRONDWET
• De Grondwet bevat:
- De organisatie en de structuren van de federale staat
- De fundamentele rechten en vrijheden (grondrechten) van de Belgen
• Er is een bijzondere (zware) procedure om grondwet te wijzigen
• De Grondwet is de “Hoogste” nationale wet - staat boven gewone wetten
• Gewone rechtbanken toetsen wetten niet aan de Grondwet
• Maar het Grondwettelijk Hof toetst “wetskrachtige normen” (wetten, decreten, Koninklijke
besluiten…) onder andere aan:
- Alle rechten en vrijheden opgenomen in Grondwet (titel II: art. 8-32)
- Inzonderheid art. 10 en 11 (gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel)
- Het Grondwettelijk Hof kan “wetskrachtige normen” vernietigen
WETTEN-DECRETEN-ORDONNANTIES-BESLUITEN
• Wetgeving op diverse niveaus:
- Federaal (België): wetten
- Regionaal (gemeenschappen en gewesten): decreten en ordonnanties
• Elk niveau is bevoegd om wetgeving te maken voor zijn regio
• De wetgeving van het federaal en het regionaal niveau
- staat hiërarchisch op gelijke voet
- het gaat om nevengeschikte besturen (ze zijn “even belangrijk”)
• In geval van bevoegdheidsconflict : Grondwettelijk Hof
• Wet in formele betekenis:
- Gaat uit van wetgevende macht / parlement
- Wet, decreet, ordonnantie
• Wet in de materiële betekenis:
- Elke algemeen verbindende rechtsregel ongeacht van welk orgaan die uitgaat
- Koninklijke besluiten (KB), ministeriële besluiten (MB’s), besluiten van gemeenschaps- en
gewestregering…
Wetgeving in volgorde van belangrijkheid:
1. Internationale verdragen
2. Grondwet
3. Wetten – decreten – ordonnanties
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulinebarrosdias. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now