Summary
samenvatting biologie voor jou DNA thema 4 vwo5
- Course
- Level
samenvatting biologie voor jou DNA thema 4 vwo5
[Show more]
Seller
Follow
pemhillen
Content preview
BiologieSamenvatting DNA:
Paragraaf 1:
DNA in celkern, men heeft 46 chromosomen
DNA levert de instructies waarmee ribosomen eiwitten maken.
De bouw van een eiwit bepaald de functie (bv oogkleur)
Genoom: geheel aan erfelijke informatie
Eukaryoten: bv kernDNA, mitochondrienDNA, chloroplastenDNA)
Mitochondriën en chloroplasten bezitten hun eigen DNA en functioneren onafhankelijk vd rest vd cel.
Prokaryoten: DNA dat los in het cytoplasma voorkomt, sommige prokaryoten hebben plasmide: korte
stukjes circulair DNA
Gen: stukje DNA wat info bevat voor een eigenschap
DNA bouw:
Bestaat uit twee aan elkaar gekoppelde nucleotideketens:
Bevat:
- Desoxyribose (suiker, monosarcharide)
- Fosfaatgroep (verbonden aan 5de c-atoom)
- Stikstofbase (adenine, thymine, cyotosine, guanine (Binas 71A) (gebonden aan 1ste c-atoom)
Nucleotide koppeling door fosfaat groep
(fosfaatgroep) 5’ fosfaat-monosarcharide v stikstofbase 3’ (OH)
5’ want fosfaatgroep zit aan 5de c-atoom
3’ fosfaatgroep van aankoppelede nucleotide koppelt aan 3 de c-atoom
Binas 71C
DNA LEES JE AF VAN 3’ NAAR 5’
Basenparing:
Stikstofbasen steken uit en koppelen met waterstofbruggen
A-T (2 waterstofbruggen)
C-G (3 waterstofbruggen)
Nucleotideketens zijn dus complmentair en lopen in tegengestelde richting (5’ -> 3’ en andrsom)
Dubbelstrengs DNA neemt een helixstructuur aan
Eukaryoten:
DNA is verdeeld over chromosomen
- Chromosmen
- Dikke draad
- Spiraal van nucleosomen (spiralisering)
- DNA om histonen (kralenketing): nucleosomen
- Dubbelstrengs gespiraald DNA
Histonen: eiwitten waarom DNA oprolt
Nucleosoom: bundel van 8 histonen
DNA-sequentie: volgorde van nucleotide
,Niet-coderend DNA (junkDNA): codeert niet voor eiwitten, maar soms wel voor andere moleculen
met functie. Deel van Niet-coderend DNA is repetitief DNA (herhaling van nucleotudesequenties)
Paragraaf 2:
DNA-replicatie: DNA wordt gekopieerd, gebeurt tijdens S-fase vd celcyclus
In kernplasma bouwstenen (stikstofbasen) voor replicatie:
- dATP
- dTTP
- dGTP
- dCTP
alle: desoxyribose + A,T,G,C + 3 fosfaatgroepen
binding fosfaat groepen bevatten veel energie
dATP +H2O dAMP + P2 + energie
Als een dTTP-molecuul (thymidinetrifosfaat) bij de DNA-replicatie wordt ingebouwd, worden van dit
molecuul twee fosfaatgroepen afgesplitst. Hierdoor ontstaat het nucleotide dTMP
(thymidinemonofosfaat).
DNA-replicatie:
- Replicatiestartpunt, bevindt zich bij veel A-T bindingen want daar heb je maar 2
waterstofbruggen. (zijn meerdere punten per DNA-molecuul)
- Helicase breekt waterstofbruggen, helix verdwijnt
- Single-stand binding proteins zorgen ervoor dat er geen nieuwe waterstof bruggen worden
gevormd
- Primer wordt geplaats, stukje RNA gemaakt door primase.
- DNA-polymerase plaats stikstofbasen, nieuwe streng gesynthetiseerd van 5’ -> 3’. Energie
door verbreking van fosfaatgroepen wordt gebruikt.
Leidende streng: streng die DNA-polymerase gewoon kan volgen
Volgende streng: DNA-polymerase moet achterwaarts kleine stukjes (ozaki-fragmenten)
plaatsen, daarom meerdere primers. Exonuclease vervangen primers. DNA-ligase koppelt
ozaki-fragmenten aan elkaar.
- Gevormde DNA neemt helixstructuur aan.
- Chromosoom bestaat nu uit twee chromatiden. Bij mitose worden de
waterstofbruggen bij het centromeer verbroken en krijg je twee lossen chromosomen in een
dochtercel.
, Bij elke celdeling raken we DNA kwijt, want RNA-primer wordt helemaal aan t eind van de streng
verwijderd omdat er geen 3’ uiteinde beschikbaar is waar DNA aan zou kunnen koppelen als de RNA-
primer zou worden vervangen.
Voorkomen van beschadiding van genen in het DNA:
Telomeer: uiteinde van een DNA streng waar niet-coderend DNA op staat en het dus niet er is als
daar bij elke replicatie een stukje van verdwijnt. Bij mensen bestaat het uit repetitief-DNA.
Apoptose (geprogrammeerde celdood): in een bevruchte eicel is het telomeer 20 000 basenparen
lang. Na je geboorte na 50 celdelingen is er nog 1/5 van het telomeer over en kan de cel zich niet
meer delen. Om dit te bereiken word je niet oud genoeg.
Prokaryoten hebben circulair DNA en hebben dus geen last van het korter worden van DNA.
Bij geslachtscellen heb je een herstel constructie voor het korter worden:
Telomerase koppelt een extra template aan het originele DNA streng. Dit functioneerd als soort
primer waardoor het laatste stukje DNA aangevuld kan worden.
PCR: techniek om een specifiek gedeelte van DNA te kopiëren.
1. Denutratie: dubbel strengs DNA splits door verhitting tot 95 graden.
2. Afkoelen tot 55/60 graden, daarna worden in een laboratorium gemaakte primers op het
enkel strengs DNA gezet.
3. Verhitten tot 72 graden, nu kan DNA-polymerase (enzym afkomstig uit een bacterie die in
een heel warm milieu leeft, want onze enzymen werken op 37 graden) nucleotide plakken
aan de primer. Zo ontstaat weer dubbelstrengs DNA
4. Dit wordt heel vaak herhaald zodat er genoeg kopien van een stukje DNA ontstaat om
onderzoek mee te doen.
Sequensen: bepalen van de nucleotide volgorde door speciale PCR gevolg door gelelektrofose.
Alleen de leidende strengs worden hiervoor gebruikt.
Speciale PCR-reactie:
Didesoxynucleotide zijn nodig (ddA, ddT, ddC, ddG). Lijken op normale moleculen maar bevatten
geen -OH, hierdoor stopt de DNA-replicatie na plaasting van een van deze moleculen. Ook is aan deze
een fluoricerende stof gebonden.
Sequensen:
1. Doe in reageerbuis: ddA, leidende streng, DNA-polymerase, DNA-nucleotide en primers. De
reageerbuis plaats je in PCR-machine. Bij DNA-synthese worden alle mogelijke lengtes DNA-
fragmenten gevormd (door soms na korte tijd ddA te koppelen en soms na langere tijd). Dit
procer doe je ook met ddT, ddC en ddG.
2. Gelelektrofese: onder invloed van elektrische spanningen worden de verschillende
fragmenten gesorteerd op lengte. De gel bestaat uit een netwerk van weefsels die een zeef
vormen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pemhillen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now