Hersenvliesontsteking is een ontsteking van de vliezen die om de hersenen en het ruggenmerg liggen.
In de meeste gevallen wordt het veroorzaakt door een bacterie of een virus. Hersenvliesontsteking
veroorzaakt door een bacterie verloopt meestal ernstiger dan hersenvliesontsteking veroorzaakt door
een virus.
Synoniemen
Het wordt ook wel meningitis, meningo-encefalitis of nekkramp genoemd.
6.600 mensen
Volgens het RIVM was dit het aantal mensen in 2016 met een hersenontsteking of meningitis
geregistreerd bij de huisarts.
Oorzaak
Hersenvliesontsteking kan worden veroorzaakt door een virus of door een bacterie.
Een virale ontsteking wordt veroorzaakt door een virus (= het kleinst bekende micro-organisme,
eigenlijk een pakketje erfelijk materiaal). Dit is de minder ernstige variant.
Bacteriële hersenvliesontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie. Vaak begint dit als
bloedvergiftiging, waarbij de bacteriën de bloedbaan infecteren. Een bacteriële ontsteking wordt
veroorzaakt door één van de drie bacteriën: meningokok, pneumokok of Haemophilus influenzae type
b (Hib). Die laatste komt sinds 1993 steeds minder voor vanwege een vaccin dat kinderen meekrijgen
bij de DKTP-prik.
Voorgenoemde bacteriën zitten (onschuldig) in de neus-keelholte. Als op een gegeven moment de
weerstand afneemt, kunnen de bacteriën zich vermeerderen en zich verspreiden via de bloedbaan.
Daarbij kan bloedvergiftiging ontstaan (dit geldt vooral voor de meningokok). Bovendien kan de
bacterie via de bloedbaan in de hersenen en hersenvliezen terechtkomen en hierdoor
hersenvliesontsteking veroorzaken.
Symptomen
Bij een virale ontsteking zijn de verschijnselen onder meer: hoofdpijn, koorts en een lichte nekstijfheid.
Bij een bacteriële ontsteking zijn de verschijnselen:
Huidbloedinkjes (paarsrode stipjes/minuscule vlekjes die niet verdwijnen als je erop duwt)
Ernstige hoofdpijn
Stijve nek
Koorts
Overgeven
Veranderd bewustzijn (slaperig of zelfs bewusteloos)
Bij pasgeborenen zijn deze verschijnselen moeilijker waar te nemen. Zij vertonen vaak een prikkelbaar
of juist lusteloos gedrag.
Diagnose
De diagnose hersenvliesontsteking kan pas met zekerheid worden gesteld na onderzoek van het
vocht dat tussen de vliezen ligt. Dit hersenvocht staat in verbinding met het ruggenmergvocht. Als het
hersenvocht ontstoken is, kan men dat dus ook zien aan het ruggenmergvocht. De arts onderzoekt dit
met de zogenaamde ruggenprik. Hierbij brengt hij een naald tussen twee wervels door in het
wervelkanaal. Hij neemt dan wat vocht af en stuurt het naar het laboratorium voor onderzoek. Dit
, onderzoek moet duidelijk maken of er sprake is van hersenvliesontsteking en zo ja – in het geval van
bacteriële hersenvliesontsteking – welke bacterie het is.
Behandeling
Een virale ontsteking geneest meestal binnen één à twee weken vanzelf. Bij een bacteriële ontsteking
is snel handelen geboden: direct naar het ziekenhuis, waar de bacterie met antibiotica kan worden
gedood. De bacterie kan nauwelijks buiten het lichaam leven, en is daarom alleen besmettelijk bij dicht
menselijk contact (gezinsleven, scholen, crèches, kazernes).
Gevolgen
Na het oplopen van hersenvliesontsteking kunnen mensen last blijven houden van de gevolgen. Dit
zijn vooral ‘onzichtbare gevolgen’ die minder opvallen en vaak pas na enige tijd tot uiting
komen. Voorbeelden zijn cognitieve problemen, taalstoornissen of gedragsproblemen. De gevolgen
zijn voor ieder individu anders, en kunnen in meer of mindere mate optreden. Niet iedereen krijgt met
alle gevolgen te maken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elsemieke_lauradeboer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.