Summary
Samenvatting hoofdstuk 4 buiteNLand vwo 6
- Course
- Level
- Book
In dit pdf bestand staat een samenvatting van hoofdstuk 4 uit het boek van vwo 6. Het gaat over globalisering.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sylkevandeplasse
Reviews received
Content preview
4.1: Patronen: welvaart en welzijn———————————————————————————————————————————
Centrum - semiperiferie - periferie - Een indeling van de wereld naar ontwikkelingsgraad.
BRIC(S)-Landen - Acroniem van Brazilië, Rusland, India en China, grote landen die sinds 2000
een snelle economische ontwikkeling doormaakten. De S staat voor South Africa (Zuid-Afrika).
Dat land heeft een snelle groei doorgemaakt, maar verkeert intussen in grote economische
moeilijkheden.
Wereldsysteem - De indeling van de wereld in centrum, semiperiferie en periferie.
Bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd) - De toegevoegde waarde van alle goederen
en diensten die door binnen- én buitenlandse ondernemingen in een land in 1 jaar worden
geproduceerd gedeeld door het aantal inwoners.
Koopkracht - De hoeveelheid goederen of diensten die je in een land voor 1 dollar kunt kopen.
Regionale ongelijkheid - Grote en ongewenste verschillenden in ontwikkeling tussen gebieden.
Bruto regionaal product per hoofd (brp/hoofd) - Het inkomen per hoofd binnen een regio.
Sociale ongelijkheid - Grote en ongewenste verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen
tussen de verschillende groepen (klassen) van de bevolking.
Beroepsbevolking (samenstelling van) - Dat deel van de bevolking dat tegen betaling een
beroep uitoefent plus de werklozen. De beroepsbevolking wordt ingedeeld in primaire, secundaire
en tertiaire sector.
Uitschuiving - Proces van verplaatsing van bedrijven en functies vanuit een centrum naar buiten.
Dit proces kan zich op meerdere schaalniveaus voordoen. Bij uitschuiven van diensten spreekt
men ook wel van outsourcing.
Welzijn - De kwaliteit van de levensomstandigheden afgemeten aan inkomen,
alfabetiseringsgraad en levensverwachting.
VN-ontwikkelingsindex - Maatstaf samengesteld uit de koopkracht, de alfabetiseringsgraad en
de levensverwachting, en gebruikt om de maatschappelijke ontwikkeling (welzijn) vast te stellen.
Analfabetisme - Het niet kunnen lezen en schrijven. Betreft meestal de leeftijdsgroep van 15 jaar
of ouder.
Levensverwachting - Het aantal jaren dat iemand gemiddeld nog te leven heeft gelet op de
huidige sterftekans. De levensverwachting bij geboorte wordt het meest gebruikt.
———————————————————————————————————————————
De verdeling van de welvaart
De wereld kun je opdelen in 3 gebieden (wereldsysteem):
• Centrum —> de rijkste landen
• Semi-periferie —> opkomende landen (middenin): BRIC(S)-landen
• Periferie —> arme landen
———————————————————————————————————————————
, Hoe meet je welvaart?
1. BBP per Hoofd —> bezwaren:
- Waarde van 1 dollar kan verschillen per land —> oplossing: koopkracht
- Informele sector wordt niet meegerekend (bij arm land is deze sector groot)
- Het is een gemiddeld getal:
i) Regionale ongelijkheid niet zichtbaar —> oplossing: brp/hoofd
ii) Sociale ongelijkheid niet zichtbaar —> oplossing: Gini-coëfficiënt (Lorenz-curve)
2. Samenstelling beroepsbevolking
—> Naarmate het economische ontwikkelingspeil van een land hoger is, werkt een kleiner
deel van de bevolking in de landbouw en een groter deel in de formele dienstensector.
- Primaire sector = landbouw, vissen
- Secundaire sector = fabriek (blue collarworkers)
- Tertiaire sector = dienst verlenen (white collarworkers)
———————————————————————————————————————————
Verandering beroepsbevolking
—> niet alleen regionaal, maar ook mondiaal
Stijging van welvaart en arbeidsproductiviteit heeft invloed op de sectoren:
- Centrum: minder in de secundaire sector, meer tertiaire sector (uitschuiving)
- Semi-periferie: meer secundaire sector na de Tweede Wereldoorlog
- Periferie: nog niet ontwikkeld naar secundaire sector (vroeger grondstoffen en arbeidskrachten,
nu steeds meer industrieel)
Vroeger was de rol van arme landen in de mondiale economie vooral het leveren van goedkope
arbeidskrachten en van grondstoffen
Export van grondstoffen zorgt voor kwetsbare economie:
- Prijzen voor grondstoffen zijn minder snel gestegen dan de prijzen van de eindproducten.
- Prijzen van grondstoffen kunnen wisselen —> landen kunnen niet een veeljarige planning
maken.
- Misoogsten, als het een keer niet goed gaat, dan minder inkomen.
- Opbrengsten worden niet over het land verdeeld —> veel olievelden zijn in handen van
westerse multinationals.
———————————————————————————————————————————
Hoe meet je welzijn?
—> lees af met VN-Welzijnsindex (levensverwachting, koopkracht, analfabetisme en bv. schoon
drinkwater)
Als onderwijs en gezondheidszorg niet voor iedereen toegankelijk zijn, zullen de talenten van een
deel van de bevolking niet benut worden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sylkevandeplasse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now