Summary
Samenvatting thema 4 Biologie voor Jou vwo 4
- Course
- Level
- Book
Dit pdf bestand bestaat een samenvatting van thema 4 van Biologie voor Jou, vwo 4.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sylkevandeplasse
Reviews received
Content preview
4.1———————————————————————————————————————————
Geschiedenis van het leven op aarde
miljoen jaar geleden:
3800 —> eerste eencelligen 350 —> amfibieën
670 —> eerste meercellige 300 —> reptielen
542 —> gepantserde dieren 250 —> zaadplanten
400 —> landplanten 5 —> mensachtigen
———————————————————————————————————————————
Ontstaan van organische stoffen
Organische stoffen Anorganische
- afkomstig an organismen of van producten van - komen zowel in organismen voor als in de
organismen levenloze natuur
- relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen - kleine, eenvoudig gebouwde moleculen
- de moleculen bevatten 1 of meer atomen C, H en - bijv. koolstofdioxide, water, keukenzout, zuustofgas
(meestal) O
- bijv. koolhydraten, eiwitten, vetten
Vroeger was er een oeratmosfeer —> chemische evolutie waarbij vulkanen met organische stoffen
vrijkomen —> eerst anorganisch, daarna organisch
Miller-Urey-experiment testte uit hoe anorganische naar organische veranderen.
———————————————————————————————————————————
Ontstaan van levende cellen
biogenese = het ontstaan van leven uit levenloze materie
1. de oeratmosfeer bevatte geen zuurstof
2. in de oeratmosfeer ontstonden door o.a. bliksemontladingen en uv-straling kleine organische
moleculen (bijv. aminozuren, nucleotiden, koolhydraten en vetzuren)
3. in de overzeeën werd door indikking een organische oersoep gevormd waarin grotere
moleculen en vervolgens de eerste cellen zijn ontstaan
OF
3. Protobionten (‘druppels’ organische moleculen waaruit cellen ontstonden) ontstonden bij de
Black Smokers
Heterotrofe organismen Autotrofe organismen
- hebben andere organismen nodig als voedsel - hebben geen andere organismen nodig als
voedsel
- kunnen geen organische stoffen maken uit alleen - kunnen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen anorganische stoffen
- nemen organische en anorganische stoffen op uit - nemen anorganische stoffen op uit hun milieu
hun milieu
, Zelforganisatie = vorming van cellen uit organische stoffen
anaeroob organismen = kunnen alleen zonder zuurstof leven
aerobe organismen = kunnen alleen met zuurstof leven
Volgorde van prokaryote organismen:
1. anaeroob & heterotroof
2. anaeroob & autotroof —> cyanobacteriën (fotosynthese)
*toename in zuurstof door fotosynthese* —> anaerobe organismen worden langzaam vergiftigd
3. aeroob & heterotroof
———————————————————————————————————————————
Endosymbiosetheorie
= eukaryoten ontstonden door prokaryoten
Door instulping van het celmembraan rondom het DNA ontstonden een celkern met een
kernmembraan en het endoplasmatisch reticulum
ontstaan.
Mitochondriën en chloroplasten waren eerst
prokaryoten:
- dat kun je zien omdat ze eigen DNA hebben
- chloroplasten waren eerst cyanobacteriën
- mitochondriën waren eerst aerobe bacteriën
———————————————————————————————————————————
Indeling in domeinen
biodiversiteit = verscheidenheid aan organismen
Drie domeinen:
1. bacteriën > prokaryoten
2. archaea
3. eukaryoten —> planten, dieren en schimmels
———————————————————————————————————————————
Taxonomie
Een rijk wordt verder ingedeeld in steeds kleinere taxa (groepen)
—> eerst stam, klassen, orden, families, geslachten en soorten
een geslacht (genus) bestaat uit soorten (species) die zich uit eenzelfde voorouder hebben
ontwikkeld
Binaire naamgeving
1. geslachtsnaam (voorop met hoofdletter)
2. soortaanduiding (met kleine letter)
3. vaak nog de naam (afgekort) van de naamgever —> bijv. Bellis perennis L.
4. schuingedrukt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sylkevandeplasse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now