Hoofdstuk 1 Organisatiewijs
§1.1 Inleiding
Zodra er sprake is van mensen en middelen die samenwerken om een bepaald doel te
bereiken kunnen we spreken van een organisatie. Om te kunnen spreken van een
organisatie moet er aan de volgende vier elementen zijn voldaan:
1. Mensen
2. Middelen
3. Samenwerken
4. Doel
§1.2 Wat doen juristen eigenlijk?
Dienstverleners stellen kennis, vaardigheden en tijd ter beschikking om daarmee hun
afnemers te bedienen. Het werk van juristen omvat dus juridische dienstverlening.
Juridische dienstverlening is kennisintensieve dienstverlening door hoogopgeleide
professionals ook wel professional services genoemd. Voor het verrichten van de
werkzaamheden is theoretische kennis en praktische vaardigheden vereist die alleen door
langdurige opleiding en ervaring kunnen worden verkregen.
Juridische diensten kunnen alleen worden geleverd door juristen. Er zijn ook diensten met
een belangrijke en/of complexe juridische aspecten. Hierbij hebben dienstverleners wel
specifieke kennis of vaardigheden die voor het leveren van deze diensten belangrijk zijn,
maar ze beschikken niet over de hoogwaardige, specialistische, juridische expertise
waarover juristen wel beschikken. Zij leveren dan ook geen juridische diensten. Hierbij kan
worden gedacht aan: een handhaver die een boete oplegt aan de bezitter van de fout
geparkeerde auto of een APK- keurmeester die een auto in de autogarage goedkeurt
§1.4 Organisatie, bedrijf, onderneming en rechtsvormen
Bedrijven zijn organisaties die producten en/of diensten voortbrengen om te voorzien in een
maatschappelijke behoefte. Dit kan zowel op commerciële als niet commerciële basis. Een
bedrijf dat dit op commerciële basis doet wordt beschouwd als een onderneming.
§1.5 Organisaties: sectoren en soorten
Private organisaties zijn organisaties die eigendom zijn van private (rechts)personen
en dus niet in handen zijn van de overheid dit kunnen ook stichtingen en
verenigingen zijn (als ze niet door de overheid gefinancierd worden)
Publieke organisaties maken onderdeel uit van de publieke sector: de centrale en
decentrale overheid en semioverheidsorganisaties.
De overheid kan worden onderverdeeld in:
De centrale overheid
De decentrale overheid
Semioverheidsorganisaties
Een andere manier om organisaties in te delen is om te kijken of ze gericht zijn op het maken
van winst of niet: profit of non-profit organisaties. Een type non-profitorganisatie is de
belangenorganisatie. Hierbij kan worden gedacht aan vakbonden, de Consumentenbond, de
1
, ANWB, Greenpeace, Amnesty International, patiëntenorganisaties en
werkgeversorganisaties, zoals VNO-NCW.
Binnen juridische organisaties valt ook nog onderscheid te maken tussen:
Organisaties die rechtsbijstand verlenen of juridisch advies verzorgen (deze zijn vaak
partijdig)
Organisaties die een geschilbeslechtende functie hebben (deze zijn vaak onpartijdig)
§1.6 Organisatiekunde en modellen
Modellen kunnen leiden tot meer inzicht en begrip, maar een model kan ook altijd een
versimpeling zijn van de werkelijkheid. Twee modellen die allebei de structuur tussen
verschillende aspecten van de organisatie laten zien zijn het INK-model en het 7S-model.
Hoofdstuk 2 Strategie en innovatie
§2.2 Wat is strategie?
Strategie gaat over de concrete langetermijndoelen die een organisatie stelt en de redenen
waarom de organisatie zich die doelen stelt. Als een organisatie met veel verschillende
activiteiten te maken heeft, dan wordt de relatie strategie- activiteiten al snel complex.
§2.3 Missie, waarden en visie
Een visie gaat over de meerwaarde die de diensten of producten van een organisatie
hebben. Naast een strategie en visie hebben organisaties vaak ook nog een missie. Een
missie van de organisatie probeert de bestaansreden van de organisatie te beschrijven. Je
kan bij de missie dus bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:
Waarom is deze organisatie opgericht?
Voor wie bestaat deze organisatie eigenlijk?
Wat is het ultieme doel dat we onszelf stellen?
De missie, visie en waarden kunnen helpen om een organisatie een identiteit te geven, te
enthousiasmeren, te inspireren en richting te geven. Identiteit en uitstraling van een
organisatie zijn in de praktijk voor veel organisaties heel belangrijk.
§2.4 Inhoud van strategie
Een commerciële organisatie bepaalt in de strategie hoe zij zich verhoudt tot haar
concurrenten en welke positie zij in de markt wil innemen. Er worden ook keuzes gemaakt
hoe de doelen bereikt moeten worden. Deze keuze brengt ook focus aan en geeft richting
aan de activiteiten van een organisatie. Een organisatie kan nooit alles doen wat zij wil.
Strategie gaat dus over het maken van keuzes.
De doelen van een strategie moeten zoveel mogelijk concreet en haalbaar worden
geformuleerd, met een duidelijke termijn. Om er voor te zorgen dat dit ook in de praktijk
gebeurt, zijn er een aantal hulpmiddeltjes en ezelsbruggetjes: SMART, DART, DUMB en
FUZZY.
Met KPI’S wordt bedoeld dat de te behalen prestatie belangrijk moet zijn voor het bereiken
van de strategie en de indicator moet iets zijn dat meetbaar is. Dit kan ook nadelige gevolgen
hebben, want een valkuil is dat al het energie wordt gestoken in het behalen van de KPI,
maar de andere doelen worden verwaarloosd.
2
§1.1 Inleiding
Zodra er sprake is van mensen en middelen die samenwerken om een bepaald doel te
bereiken kunnen we spreken van een organisatie. Om te kunnen spreken van een
organisatie moet er aan de volgende vier elementen zijn voldaan:
1. Mensen
2. Middelen
3. Samenwerken
4. Doel
§1.2 Wat doen juristen eigenlijk?
Dienstverleners stellen kennis, vaardigheden en tijd ter beschikking om daarmee hun
afnemers te bedienen. Het werk van juristen omvat dus juridische dienstverlening.
Juridische dienstverlening is kennisintensieve dienstverlening door hoogopgeleide
professionals ook wel professional services genoemd. Voor het verrichten van de
werkzaamheden is theoretische kennis en praktische vaardigheden vereist die alleen door
langdurige opleiding en ervaring kunnen worden verkregen.
Juridische diensten kunnen alleen worden geleverd door juristen. Er zijn ook diensten met
een belangrijke en/of complexe juridische aspecten. Hierbij hebben dienstverleners wel
specifieke kennis of vaardigheden die voor het leveren van deze diensten belangrijk zijn,
maar ze beschikken niet over de hoogwaardige, specialistische, juridische expertise
waarover juristen wel beschikken. Zij leveren dan ook geen juridische diensten. Hierbij kan
worden gedacht aan: een handhaver die een boete oplegt aan de bezitter van de fout
geparkeerde auto of een APK- keurmeester die een auto in de autogarage goedkeurt
§1.4 Organisatie, bedrijf, onderneming en rechtsvormen
Bedrijven zijn organisaties die producten en/of diensten voortbrengen om te voorzien in een
maatschappelijke behoefte. Dit kan zowel op commerciële als niet commerciële basis. Een
bedrijf dat dit op commerciële basis doet wordt beschouwd als een onderneming.
§1.5 Organisaties: sectoren en soorten
Private organisaties zijn organisaties die eigendom zijn van private (rechts)personen
en dus niet in handen zijn van de overheid dit kunnen ook stichtingen en
verenigingen zijn (als ze niet door de overheid gefinancierd worden)
Publieke organisaties maken onderdeel uit van de publieke sector: de centrale en
decentrale overheid en semioverheidsorganisaties.
De overheid kan worden onderverdeeld in:
De centrale overheid
De decentrale overheid
Semioverheidsorganisaties
Een andere manier om organisaties in te delen is om te kijken of ze gericht zijn op het maken
van winst of niet: profit of non-profit organisaties. Een type non-profitorganisatie is de
belangenorganisatie. Hierbij kan worden gedacht aan vakbonden, de Consumentenbond, de
1
, ANWB, Greenpeace, Amnesty International, patiëntenorganisaties en
werkgeversorganisaties, zoals VNO-NCW.
Binnen juridische organisaties valt ook nog onderscheid te maken tussen:
Organisaties die rechtsbijstand verlenen of juridisch advies verzorgen (deze zijn vaak
partijdig)
Organisaties die een geschilbeslechtende functie hebben (deze zijn vaak onpartijdig)
§1.6 Organisatiekunde en modellen
Modellen kunnen leiden tot meer inzicht en begrip, maar een model kan ook altijd een
versimpeling zijn van de werkelijkheid. Twee modellen die allebei de structuur tussen
verschillende aspecten van de organisatie laten zien zijn het INK-model en het 7S-model.
Hoofdstuk 2 Strategie en innovatie
§2.2 Wat is strategie?
Strategie gaat over de concrete langetermijndoelen die een organisatie stelt en de redenen
waarom de organisatie zich die doelen stelt. Als een organisatie met veel verschillende
activiteiten te maken heeft, dan wordt de relatie strategie- activiteiten al snel complex.
§2.3 Missie, waarden en visie
Een visie gaat over de meerwaarde die de diensten of producten van een organisatie
hebben. Naast een strategie en visie hebben organisaties vaak ook nog een missie. Een
missie van de organisatie probeert de bestaansreden van de organisatie te beschrijven. Je
kan bij de missie dus bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:
Waarom is deze organisatie opgericht?
Voor wie bestaat deze organisatie eigenlijk?
Wat is het ultieme doel dat we onszelf stellen?
De missie, visie en waarden kunnen helpen om een organisatie een identiteit te geven, te
enthousiasmeren, te inspireren en richting te geven. Identiteit en uitstraling van een
organisatie zijn in de praktijk voor veel organisaties heel belangrijk.
§2.4 Inhoud van strategie
Een commerciële organisatie bepaalt in de strategie hoe zij zich verhoudt tot haar
concurrenten en welke positie zij in de markt wil innemen. Er worden ook keuzes gemaakt
hoe de doelen bereikt moeten worden. Deze keuze brengt ook focus aan en geeft richting
aan de activiteiten van een organisatie. Een organisatie kan nooit alles doen wat zij wil.
Strategie gaat dus over het maken van keuzes.
De doelen van een strategie moeten zoveel mogelijk concreet en haalbaar worden
geformuleerd, met een duidelijke termijn. Om er voor te zorgen dat dit ook in de praktijk
gebeurt, zijn er een aantal hulpmiddeltjes en ezelsbruggetjes: SMART, DART, DUMB en
FUZZY.
Met KPI’S wordt bedoeld dat de te behalen prestatie belangrijk moet zijn voor het bereiken
van de strategie en de indicator moet iets zijn dat meetbaar is. Dit kan ook nadelige gevolgen
hebben, want een valkuil is dat al het energie wordt gestoken in het behalen van de KPI,
maar de andere doelen worden verwaarloosd.
2
