Deel 1
Bedrijfseconomie en
onderneming
Samenvatting hoofdstuk 1 Ondernemingen en hun functie in de
economie
Een onderneming is een naar winst strevende productieorganisatie, die
goederen en diensten vervaardigt om deze te verkopen aan de consument.
De bedrijfseconomie richt zich op het economisch handelen binnen deze
organisaties. De drie vakgebieden die daarbij kunnen worden
onderscheiden zijn financiering, management accounting en financial
accounting. Het maken van winst, het overschot van opbrengsten boven
kosten, is noodzakelijk om het voortbestaan (de continuïteit) van de
onderneming te waarborgen. Bij dit winststreven spelen de begrippen
effectiviteit (doelgerichtheid) en efficiency (doelmatigheid) van het
productieproces een belangrijke rol.
Organisaties zonder winstoogmerk worden non-profitorganisaties
genoemd. Het zijn, economisch gezien, niet-zelfstandige organisaties,
omdat ze afhankelijk zijn van bijvoorbeeld algemene middelen
(belastinggelden), contributies, donaties en subsidies. Bij deze organisaties
kan een onderscheid worden gemaakt tussen de overheidssector en
particuliere non-profitinstellingen. De overheid levert vooral collectieve
voorzieningen, zoals bestemmingsplannen, brandweer en onderwijs. De
particuliere non-profitsector bestaat uit een grote verscheidenheid van
organisaties. Voorbeelden hiervan zijn allerlei verenigingen en organisaties
voor goede doelen.
De activiteiten die ondernemingen uitvoeren kunnen onderverdeeld worden
in landbouw en extractie, industrie, handel en dienstverlening. De aard van
deze activiteiten is bepalend voor de door de onderneming in te zetten
productiemiddelen, en daarmee voor de investeringen die gedaan moeten
worden.
Typerend voor de agrarische en extractieve sector is dat nauwelijks
gebruikgemaakt wordt van grondstoffen. De natuur is hier de bron van
productie. Bij industriële ondernemingen kan een onderscheid worden
gemaakt tussen stukproductie, massaproductie, seriestukproductie en
seriemassaproductie. Dit onderscheid is gebaseerd op de vraag in welke
mate er bij de productie rekening wordt gehouden met de specifieke
wensen van de klant. De handelssector zorgt voor de distributie van
producten: goederen worden ingekocht bij leveranciers en verkocht aan
afnemers. Handelsondernemingen kunnen worden verdeeld in de
groothandel (verkoop aan andere ondernemingen) en de detailhandel
(verkoop aan consumenten).
Docenten – Uitwerkingen van de opgaven – Deel 1 | 2
Gedownload door SungExpert (zainusman123@outlook.com)
Bij dienstverlenende ondernemingen is geen sprake van een concrete
goederenbeweging: de dienst is het product dat wordt geleverd. Onder de
dienstensector vallen ondernemingen van zeer uiteenlopende aard.
Ondernemingen kunnen worden ingedeeld in:
• niet-rechtspersonen: eenmanszaak, vennootschap onder firma,
commanditaire vennootschap en maatschap;
• rechtspersonen: de besloten vennootschap, de naamloze vennootschap
en de coöperatieve vereniging.
De eenmanszaak heeft als belangrijkste kenmerk dat de leiding en de
eigendom van de onderneming berusten bij één persoon. De kwaliteiten,
maar ook de gezondheid van deze persoon zijn bepalend voor het succes
van de onderneming.
De vennootschap onder firma is een samenwerkingsverband tussen twee of
meer personen. Bij de vennootschap onder firma zijn de vennoten
hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden.
De commanditaire vennootschap is een samenwerkingsverband tussen
personen, waarbij minimaal één vennoot wel eigenaar is, maar zich niet
bezighoudt met de leiding van de onderneming. De aansprakelijkheid van
deze vennoot is beperkt tot het door hem ingebrachte vermogen.
De maatschap is een samenwerkingsvorm tussen personen die eenzelfde
beroep uitoefenen. Bij de maatschap zijn de vennoten ieder aansprakelijk
voor een deel van de schulden.
Voor alle voorgaande ondernemingen geldt dat de eigena(a)r(en) voor hun
winstaandeel belastingplichtig zijn in box 1 van de inkomstenbelasting.
Bij de naamloze vennootschap is er een scheiding tussen de eigendom en
de leiding van de onderneming. De eigendom berust bij de aandeelhouders
die gezamenlijk het eigen vermogen van de onderneming bijeen hebben
gebracht. De leiding berust bij een benoemde directie, die in loondienst is
van de onderneming. Dit geldt ook voor de besloten vennootschap.
Tegenwoordig wordt de nv-vorm vrijwel alleen nog maar gebruikt in het
geval van een beursnotering. De nv en bv vallen voor hun winst onder de
vennootschapsbelasting; aandeelhouders die ten minste 5% van het
aandelenkapitaal houden, worden belast in box 2 van de
inkomstenbelasting, de overige aandeelhouders in box 3.
De coöperatieve vereniging is een samenwerkingsverband van personen
dat de gemeenschappelijke belangen van de leden behartigt. Het eigen
vermogen van de coöperatieve vereniging is bijeengebracht door de leden.
De leiding berust bij een gekozen bestuur en een benoemde directie.
Alle ondernemingen krijgen te maken met de omzetbelasting, die wordt
geheven als belasting over de toegevoegde waarde (btw). Een
onderneming die een verkoop verricht is omzetbelasting verschuldigd over
de verkoopopbrengst. Deze belasting zal zij doorberekenen aan de
afnemer. Is de afnemer een ondernemer, dan kan die de in rekening
gebrachte omzetbelasting terugvorderen van de belastingdienst. De
Docenten – Uitwerkingen van de opgaven – Deel 1 | 3
Gedownload door SungExpert (zainusman123@outlook.com)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marwanaznou. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.