Samenvatting Ouderenzorg- Deel Lin (derde jaar) ()
13 views 1 purchase
Course
Verpleegkundig redeneren en handelen 3b
Institution
Hogeschool Gent (HoGent)
Bevat volgende hoofdstukken
- Slaap
-Mondzorg
- Pijn
- Fixatie bij ouderen
- Ouderen en seksualiteit
-Obstipatie bij ouderen
- Dehydratatie bij ouderen
- De oudere chirurgische patiënt
Normale slaap
o Ongeveer 5 cyclussen gedurende de nacht
o 5 fasen gedurende één cyclus: 4 n-rem fasen en één rem fase
o N-rem slaap: 2 fasen lichte slaap en 2 fasen diepe slaap
Ouder worden
o Even grote behoefte aan slaap
o Minder goed om slaap te genereren
SLAPELOOSHEID
Toename van slapeloosheid
Tussen 19-70%
Symptomen
o Moeilijk inslapen ’s avonds
o Te vaak wakker worden ’s nachts
o Te vroeg wakker worden ’s morgens
Negatieve invloed op fysieke gezondheid
o Cardiovasculaire symptomen
o Ongevallen
o Mortaliteit
o Afname van endocriene en immuunfuncties vb meer kans op diabetes
Geestelijke gezondheid
o Subjectieve kwaliteit neemt af
o Slaperigheid
o Concentratieproblemen
o Risico op depressie neemt toe
o Gevolgen voor het cognitief functioneren
Fysieke en mentale gevolgen negatief effect op autonomie en zelfzorg van ouderen
10-27% ouderen gebruikt dagelijks een slaappil
o Geen afdoende oplossing
o Effectiviteit van de hypnotica vermindert na enkele weken
o Geen goede remedie
o Risico’s
Verslechteren het geheugen
Verslechteren de waakzaamheid
Verslechteren het functioneren overdag
Risico op verkeersongevallen
Risico op heupfracturen
Verhoogd risico op hospitalisatie
Verhoogde verpleegbehoefte
Verhoogde kans op overlijden
1
, Oorzaak slaapstoornis
o Gevolgen van normale veroudering
o Slechte slaapgewoonten
o Een primaire slaapstoornis
o Onderliggende lichamelijke of psychische ziekte
o Combinatie
BIOLOGISCHE KLOK
Slaap gereguleerd door groot aantal hersengebieden
Veranderingen in slaap-waakritme hypothalame suprachiasmatische kern een rol
Deze nucleus is de biologische klok en regelt alle basale lichaamsfuncties van dag-nachtritme
Nucleus bepaalt wanneer men slaapt
Bij verouderen: verdeling van de slaap over de 24u verandert: meer wakker worden ’s nachts en meer
dutjes overdag
o Oorzaak: atrofiëren van de neuronen door gebrek aan activatie
Circadiaan ritme
o Een biologisch ritme waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt
2 signalen
o Omgevingslicht: overdag
o ’s nachts: nucleus geremd door het hormoon melatonine
o Bij ouderen zijn deze prikkels minder aanwezig
Oorzaken
o Veel minder buiten
o Oogzenuw functioneren minder goed
o Verdikking en vertroebeling van de lens en reductie van de pupildiameter
o Degeneratie van retinale ganglioncellen en de optische zenuw
o Toename van oogafwijkingen
o Minder melatonine, nachtelijke productie neemt af
SLAAP BIJ OUDEREN
Subjetieve klachten
o Tijd die men nodig heeft om te slapen niet significant toe
o ’s nachts wakker liggen neemt toe
o Vaak wakker en vallen ook moeilijk in slaap
o Kortere feitelijke slaapduur
o Daling in de slaapefficiëntie
o Dutten overdag
Nood aan totale slaapduur onveranderd
Echter: hoogbejaarden wel nood aan langere slaap
Nrem: afname diepe slaap bij ouderen
Afname rem-slaap bij ouder worden
Compenseren verandering in circadiane ritmiek door een stabieler ritme wat betreft tijdstippen van
lichaamsactiviteit, eten , slapen en werken
Belangrijkste veranderingen
o Verminderde slaap kwantiteit- en kwaliteit
Afname van de diepe non-remslaap start op 20 j
50j: 60-70% van de diepe slaap weg
2
, 70j: 80-90% weg van de diepe slaap
Ouderen geen besef van afname kwantiteit en kwaliteit van slaap
Geen verband gelegd tussen bepaalde gezondheidsklachten
o Verminderde slaapefficiëntie
Gefragmenteerde karakter van de slaap
Hoe ouder we worden, hoe meer wakker worden ’s nachts medicatie, ziekte en
zwakke blaas
+80j slaapeffeciëntie onder norm mortaliteit neemt toe , meer depressie, minder
energie en cognitie
o Verstoring van de slaapregelmaat
Sterke vervroeging van de slaapcyclus
Oorzaak: melatonine komt eerder vrij en piekt
Veel slaapproblemen veroorzaken
Ouderen willen vaak langer wakker blijven
Dutje in vroege avond slaapdruk neemt af en nadien niet meer kunnen slapen
Ochtend: versterking probleem: vroege biologische klok
BEÏNVLOEDENDE FACTOREN BIJ SLAAPPROBLEMEN
Inactiviteit en psychosociale factoren
o Weinig activiteiten ondernemen
o Angst en stress
Veranderde leefomgeving
o Opname in instelling andere geur, omgevingstemperatuur
o Kamer delen
Verkeerde opvattingen over wat normaal is
o Slaapfasen 1 & 2= oppervlakkige fasen langer bij ouderen
o Slaapfasen 3 & 4= diepe slaap korter
o Gevolg: niet slapen
HINDER VAN ZIEKTEN, SECUNDAIRE SLAAPPROBLEMEN
Symptomen
o Onrust
o Pijn en discomfort
o Dysnpoe
o Nycturie
Aandoeningen die leiden tot slaaploosheid
o Dementie & delier
o Hartfalen
o Restless legs
o Gastro-oesofagale reflux
Dementie & delier
o Verstoring van dag-nachtritme
o Onderbreking van de nachtrust
o Vergrote behoefte aan licht
o Blootstellen aan helder licht postitief effect op slaapstoornissen
o Sundowning: het alerter en geprikkelder raken als het buiten donker wordt toename van
angst
3
, o In de avond: gedimd licht met schermerlampjes en openhaardvlammen
o Slecht werkende verlichting en automatische verlichting agitatie en angst
o Schaduwvorming illusies en wanen opwekken
Depressie
o Meer slaapproblemen: inslapen, doorslapen, lichter slapen, vroeger wakker
Nachtelijke mycoclonieën, restless legs
o Oorzaak niet bekend
o Kwetsuren
o Niet uitgerust voelen overdag
o Partner
o Intens oncomfortabel gevoel overdag
Snurken en slaapapneu
o Meer dan 10 apneuperioden per uur obstructief slaapapneusyndroom
o Oorzaak: veranderde lichaamssamenstelling farynxwanden, gehemelte en huig zakken
waardoor obstructie optreedt van bovenste luchtwegen
o Tot 10 slaapanaus /u
o Repetitieve slaapaneus slaapfragmentatie en patiënt is zich er niet van bewust
o Slaapapneu geen zuurstof in circulatie sterke wekprikkel vacuümreactie patiënt
vanuit slaapfase nog gaat ademhalen
o Gevolgen
Verstroring slaapfasen
Verhoging bloeddruk met toenemende kans op artherosclerose en trombusvorming
Beroerte
o Benzodiazepines verergeren slaapapneu
o Symptomen
Intense vermoeidheid
Artyhmieën
Hypertensie
Droge mond
Brandend maagzuur
o ’s nachts
Hard snurken gevolgd door stilte
Falende ademhalingsprikkel
o Diagnose: slaaponderzoek
Nycturie
o Enkele malen urineren
Reflux
o Geeft wekreactie
Pijn
o Niet goe in bed draaien
o Reden voor slecht slapen
Bijwerkingen van geneesmiddelen
o Extra aandacht
o Vb diuretica, antihypertensiva
Hartritmestoornissen
o Paraxsimale verstoring van hartritme, hartischemie
Ziekte van parkinson
o Stijfheid moeilijk in bed draaien
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ChloéG. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.50. You're not tied to anything after your purchase.
