Personen en familierecht is een onderdeel van de rechtstak burgerlijk recht (art. 7 – 515 BW) en omvat
ook vele afzonderlijke wetgevingen (wet op de bescherming van de persoon van de geesteszieke,
jeugdbeschermingswet, wetboek van de Belgische nationaliteit, orgaantransplantatiewet, wet tot
bescherming van de privacy t.o.v. de verwerking van persoonsgegevens,…).
Ook een aantal bepalingen van internationale verdragen waar België door gebonden is en de bepalingen
door de gewoonte, rechtspraak en rechtsleer.
B. Inhoudelijke begripsbepaling
Personenrecht: algemene begrippen en beginselen van de persoon en dienst statuut en de bescherming
Familierecht: privaatrechtelijke verhoudingen tussen personen.
- Verticaal familierecht verhoudingen die ontstaan uit seksuele betrekkingen en andere wijzen
van voorplantingen en daarmee vergelijkbare verhoudingen
- Horizontaal familierecht verhoudingen tussen personen die zich in een samenlevingsverband
bevinden dat doorgaans – maar niet noodzakelijk – rechtstreeks op seksualiteit is gebaseerd.
C. De notie ‘gezinsrecht’
Rechtstak die de privaatrechtelijke verhoudingen regelt binnen het gezin, slechts een gedeelte van het
familierecht.
1
, INLEIDING
2. RAAKVLAKKEN MET ANDERE RECHTSVAKKEN
A. Huwelijksvermogensrecht
Een onderdeel van het burgerlijk recht waarin de vermogenstelsels van de echtgenoten geregeld worden.
Enkel vermogensrechtelijke verhoudingen tussen echtgenoten onderling, alsmede tussen echtgenoten en
derden, waarover de echtgenoten een keuzevrijheid hebben.
B. Het erfrecht
Rechtsregels inzake de erfrechtelijke overgang van goederen binnen de familie.
C. Het gerechtelijk privaatrecht
Geschillen en dergelijke worden behandeld voor de familierechtbank die een onderdeel is van de
rechtbank van eerste aanleg. 1 dossier, 1 rechter.
Deze bevat een Kamer van Minnelijke Schikking (KMS). Hier volgt men een bemiddelingsprocedure om tot
een gehomologeerd akkoord te komen zonder proces. Kan door partijen aangevraagd worden of door
rechter opgelegd.
D. Het strafrecht
- Familieverlating de niet-naleving van een veroordeling tot onderhoudsgeld)
- Kindermisbruik
E. Het fiscaal recht en socialezekerheidsrecht
Familiale verhoudingen zijn belangrijk bij het bepalen van de fiscale bijdragen die burgers verschuldigd
zijn aan de overheid en van de socialezekerheidspremies waarop burgers tegenover de overheid
aanspraak kunnen maken.
2
, INLEIDING
3. SAMENHANG TUSSEN PERSONEN- EN
FAMILIERECHT
A. Inhoudelijke reden
- Naamrecht de naam is een element van de staat van de persoon, dus behoort tot de materie
van het personenrecht. De verwerving van de naam gebeurt nochtans voornamelijk via
afstamming en adoptie, zodat de materie onlosmakelijk verbonden is met het familierecht.
- Jeugdbeschermingsrecht personenbeschermingsrecht (belang van het kind) + familierecht
(opvoeding).
3
, INLEIDING
4. BRONNEN VAN HET PERSONEN- EN
FAMILIERECHT
A. De wet
Oorspronkelijk werd de gehele materie van het personen- en familierecht beheerst door federale
wetgeving.
Door de federalisering van België worden aan de gemeenschappen en gewesten meer bevoegdheden
toegekend in materies van personenrecht.
Familierecht blijft echter een federale aangelegenheid, m.u.v. sommige aspecten van de adoptie.
B. Het verdrag
- Art. 8 EVRM: recht op bescherming van het privéleven en van het familie- en gezinsleven)
- Art. 12 EVRM: recht om een huwelijk te sluiten en een gezin te stichten
- Art. 14 EVRM: discriminatieverbod
Deze verdragen hebben een rechtstreekse werkingen in de interne rechtsorde!
IVRK: Internationale Verklaring voor de Rechten van het Kind
art. 3 IVRK bij alle maatregelen dienen de belangen van het kind een eerste overweging te vormen.
Het belang van het kind staat centraal bij rechtszaken. Het kind heeft recht op beide ouders.
Hoorrecht vanaf 12 jaar
C. Rechtspraak
- Belangrijke rol in ontwikkeling personen- en familierecht (vb. het ongehuwd samenleven)
Het arrest Marckx:
Dit is een mijlpaalarrest waardoor de Belgische staat veroordeeld werd en haar afstammingswetgeving
grondig moest hervormen.
Een bewust ongehuwde moeder moest haar kind apart aangeven bij de gemeente. Een (natuurlijk) kind
dat niet afkomstig was uit een huwelijk (vb. door adoptie) had niet dezelfde rechten als een (wettig) kind
dat wel afkomstig was uit een huwelijk en kon daardoor bijvoorbeeld niet erven.
D. De rechtsleer
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Campie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.