Class notes
Rechtvaardigheid samenvatting
- Course
- Institution
Samenvatting college's rechtvaardigheid
[Show more]
Seller
Follow
yvieo
Content preview
Rechtvaardigheid samenvattingCollege 1
Dilemma’s:
- Tegenstrijdige morele principes
- Bij onbekende omstandigheden
Hypothetische dilemma’s hebben geen onbekende omstandigheden en helpen je om morele
principes te ontdekken.
Sociale ongelijkheid is geen natuurlijke ongelijkheid:
- Sociale privileges is een beperkte mate het gevolg van eigen prestaties.
- De verschillende samenlevingen waarderen verschillende prestaties.
- Prestaties en bekwaamheden zijn grotendeels bepaald door de afkomst -> Socialisatie.
De kernvraag van politieke filosofie -> Moet een rechtvaardige samenleving ernaar streven de
deugdzaamheid van haar burgers te bevorderen? Of moet de wet neutraal zijn tegenover
verschillende opvattingen van deugdzaamheid, zodat burgers vrij zijn om zelf te kiezen wat voor hen
de beste levenswijze is?
Twee verschillende soorten theorieën over rechtvaardigheid:
1. Teleologische theorieën: De doelen staan centraal. Of een handeling rechtvaardig is, is
afhankelijk van het doel dat ermee beoogd/bereikt wordt.
2. Deontologische theorieën: De regels of plichten staan centraal. Of een handeling
rechtvaardig is, is afhankelijk van de regel of plicht die eraan ten grondslag ligt.
Aantekeningen
Utilitarisme (Jermey Bentham)-> nuts-denken -> consequentie handelen.
Libertair -> Robert Nozick -> Je moet streven naar de maximale vrijheid en dit in combinatie met je
eigen verantwoordelijkheid.
Sociale ongelijkheid: Dit wordt bepaald door tijd en plaats. Tegenwoordig bepalen burgers zelf hoe ze
leven. Sandel vindt dit een misleidende tegenstelling. Zo zit er in het regeringsbeleid vaak
overtuigingen, ook al lijkt het beleid neutraal.
Twee soorten theorieën:
1. Teleologische theorieën -> Een eikel zal in goede omstandigheden een boom worden.
2. Deontologische theorieën -> Je houd je altijd aan de wet,
College 2
Bentham (1748-1832)
Hij is de grondlegger van het utilitarisme -> dit is een reactie op natuurrecht en natuurwetsdenken.
De mens heeft twee drijfveren:
1. Pijn
2. Genot
Het kernidee is het maximaliseren van geluk. Hierbij is de juiste handelswijze dat wat maximale
utiliteit of nut brengt. Nut -> dat wat tot genot of geluk leidt en pijn en lijden voorkomt.
Bezwaar 1: De rechten van het individu
Bezwaar 2: De gemeenschappelijke munteenheid voor alle waarden. Wie bepaald de kosten/baten
van een situatie/object.
Mill (1806-1873) deed een poging om het utilitarisme en individuele rechten met elkaar te
verzoenen.
,Reactie op bezwaar 1: Het centrale principe -> Mensen moeten vrij zijn om te doen wat ze willen op
voorwaarde dat dit een ander geen schade berokkent. -> vanuit een utilitaristische overweging.
Reactie op bezwaar 2: Bepaalde vormen van genot zijn wenselijker en waardevoller dan andere.
Maar hoe onderscheid je hogere en lagere genoegens?
Aantekeningen
Altruisme -> delen wat je hebt.
Effectief altruisme -> Peter Singer
De drie uitgangspunten van theorieën:
1. Welzijn
2. Vrijheid
3. Deugdzaamheid
Utilitarisme -> Bentham is de grondlegger.
Dit was een reactie op natuurrecht -> iets wat door god gegeven is. En natuurwets-denken -> dingen
die de kerk zei.
De twee drijfveren van de mens:
1. Pijn
2. Genot
Het kernidee van utilitarisme: geluk maximaliseren.
De juiste handelswijze is maximale utiliteit, dus de wijze met maximale nut.
Nut -> dat wat tot genot of geluk leidt tot pijn en lijden voorkomt.
Bezwaren tegen Bentham:
- De rechten van het individu -> als je alleen een calculatie maakt komt dit in het geding.
- Gemeenschappelijke munteenheid voor alle waarden. En wie bepaald dit?
John Stuart Mill -> hij probeert het utilitarisme en individuele rechten met elkaar te verzoenen.
Bezwaar 1: Weerlegging-> Mensen zijn vrij om te doen, mits je niemand schaad met je gedrag.
Bezwaar 2: Weerlegging -> Je kunt hogere en lagere genoegens van elkaar onderscheiden. Als je dit
niet kan onderscheiden is dit jouw beperking.
Het utilitarisme is een teleologische theorie.
College 3
John Locke (1632- 1804) -> Grondlegger liberalisme
Hij dacht na over het recht op bezit en beperking van de macht van de overheid. -> natuurstaat.
Robert Nozick (1938 – 2002) -> grondlegger Libertalisme
Is voor minarchisme -> minimale staat. Hij is anti-overheid en anti-verzorgingsstaat.
Belasting betalen is een vorm van slavernij.
Natuurstaat ->filosofen dachten na over een staat zonder politiek:
1. Staat waar nobele wilden samenleven -> Het bezit is het probleem.
2. Staat is een oorlog van allen tegen allen.
Om aan de natuurstaat te ontsnappen zijn mensen bereid om een stuk van je macht af te geven voor
veiligheid. Hier zorgt de staat voor.
Inkomensverschillen-> rechtvaardig?
- Utilitaristisch ->onrechtvaardig. Er moet een herverdeling komen, armen zijn heel gelukkig
met een beetje geld, terwijl rijken het gemis niet merken.
- Utilitaristisch -> rechtvaardig. Geen herverdeling, dit leidt tot minder prikkels tot welvaart en
op termijn voor minder welvaart -> geluk.
- Neoliberaal -> rechtvaardig. Geen herverdeling, dit is een breuk op de fundamentele vrijheid
van mensen.
, Kunnen wij over onszelf beschikken?
Neo-liberaal uitgangspunt: Fundamenteel recht op vrijheid: Het recht om met de dingen die we
bezitten te doen wat we maar willen, op voorwaarde dat we het recht van anderen om het zelfde te
doen respecteren.
Daarom zijn neo-liberalen tegen:
- Paternalistische wetgeving -> gordelplicht.
- Moralistische wetgeving -> verbod prostitutie.
- Herverdeling van inkomen -> belastingheffing.
Robert Nozick ->zeggenschap over zichzelf.
Er is niets mis met economische ongelijkheid op zich.
Distributieve rechtvaardigheid kan mits er sprake is van:
1. Aanvankelijk bezit.
2. Onderlinge uitwisseling.
Kritiek:
- Belastingheffing is minder erg dan dwangarbeid.
- De armen hebben het geld harder nodig.
- Succesvolle mensen hebben ook anderen nodig om te presteren.
- Belastingen betalen is met instemming immers democratisch tot stand gekomen.
- Succesvolle mensen hebben gewoon geluk gehad.
Aantekeningen
Libertalisme is hetzelfde als neoliberair.
Locke
1. Staat zorgt voor veiligheid van bezit.
2. Macht van de staat moet beperkt worden.
Nozick -> grondlegger libertalisme -> we bezitten onszelf
Hij was voor een minimale staat. Mensen zijn niet gelukkig door de inperkingen van de staat. Daarom
moet de staat weg. Bij beïnvloede politici in de jaren 80 -> Tacher & Reagan.
Twee voorwaarden Nozick van economische ongelijkheid:
1. Aanvankelijk is bezit van jou oorspronkelijk.
2. Onderlinge uitwisseling op een vrije manier.
Bezwaren:
- Belastingheffing is minder erg dan dwangarbeid.
- De armen hebben het geld harder nodig.
- Welvarende mensen zijn welvarend geworden mbv andere mensen.
- Belasting betalen is met instemming immers democratisch tot stand gekomen -> Drogreden.
- Welvarende mensen hebben gewoon geluk gehad.
Elke verdeling van inkomen is goed, zolang je maar aan de voorwaarden van Nozick voldoet.
Neoliberaal -> je hebt vrijheid zolang je niemand anders zijn grens overschreed.
College 4
Geloof in mensenrechten?
- Utilitaristen -> nee
- Neo liberaal -> mogelijk, maar met de ultieme consequentie.
Kant: Overtuiging dat we rationele wezens zijn die waardigheid bezitten en respect verdienen.
Ontstaan uit kritiek op het utilitarisme. -> behoeften en verlangens zijn geen grondslag voor
moraliteit, geluk is niet per definitie goed.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yvieo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now