Summary
Samenvatting IK, Filosofie van het zelf Hoofdstuk 4
- Course
- Level
- Book
Uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 4 uit het boek IK, Filosofie van het zelf.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Nimma
Content preview
Hoofdstuk 4: Jezelf zijn4.1 Authenticiteit
In de filosofie wordt jezelf zijn ook wel ‘authenticiteit’ genoemd. Als we van een
persoon zeggen dat hij of zij authentiek is, bedoelen we te zeggen dat hij of zij iets
‘oorspronkelijks’ of iets ‘echts’ heeft. Authenticiteit draait dus om de vraag wie wij ten
diepste zijn en of dat tot uitdrukking komt in het leven dat we leiden.
4.2 Rousseau over zelfliefde en eigenliefde
Volgens de Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau is de grootste bedreiging voor
een authentiek leven de invloed die de samenleving op ons uitoefent. De mens is
van nature goed, maar de samenleving zorgt ervoor dat we van onszelf
vervreemden - we vergeten wie we echt zijn en wat we echt nodig hebben.
Met zijn stelling dat mensen van nature goed zijn, reageert Rousseau op de Britse
filosoof Thomas Hobbes, die precies het tegenovergestelde beweert.
Hobbes’ ideeën komen het duidelijkst naar voren in zijn beschrijving van de
zogenoemde ‘natuurtoestand’, een denkbeeldige situatie waarin de mens zou
hebben geleefd voordat er überhaupt sprake was van een samenleving.
Volgens Rousseau maakt Hobbes een belangrijke denkfout. Hobbes gaat in zijn
beschrijving van de natuurtoestand uit van de mens zoals we die nu kennen en
plaatst deze vervolgens in een situatie zonder wetten en regels. Dat is natuurlijk
vragen om problemen. Op het moment dat alle regels en wetten wegvallen, kan dit
alleen maar tot oorlog leiden.
Hobbes negeert de invloed die de samenleving heeft gehad op de menselijke natuur,
zo stelt Rousseau. Hij denkt dat een samenleving noodzakelijk is om competitieve
egoïsten vreedzaam met elkaar samen te laten leven. Maar volgens Rousseau is het
precies de samenleving die ons tot concurrerende egoïsten heeft gemaakt. De
natuurtoestand van de mens was veel vreedzamer en rooskleuriger dan die van de
mens in de samenleving.
Om dit uit te leggen introduceert Rousseau het begrip amour de soi - natuurlijke
vorm van ‘zelfliefde’ die zich vertaalt in de menselijke drang tot zelfbehoud en de
basale behoefte aan voedsel, onderdak en warmte. Amour de soi is volgens
Rousseau karakteristiek voor onze natuurtoestand en wat het betekent om een
authentiek leven te leiden. Dit betekent niet dat mensen van nature alleen maar op
zichzelf gericht zijn: in de natuurtoestand hebben mensen ook pitié, oftewel
medelijden en mededogen met anderen. In tegenstelling tot wat Hobbes beweert,
zijn mensen van nature met elkaar begaan en bereid om elkaar een helpende hand
te bieden.
, Rousseau stelt dat het ontstaan van de samenleving het natuurlijke amour de soi
heeft veranderd in amour propre - kunstmatige vorm van ‘eigenliefde’. Amour propre
heeft niets te maken met de natuurlijke drang tot zelfbehoud en het vervullen van
basale menselijke behoeften. Het is het gevoel van trots of ijdelheid dat ontstaan
onder druk van sociale verwachtingen (betere baan dan broer en zus). Het zorgt
ervoor dat je jezelf constant met andere vergelijkt. Amour propre is dus primair
gericht op de waardering die je krijgt van anderen en de sociale status die je
daaraan ontleent.
Volgens Rousseau leidt het ontstaan van de samenleving en daarmee amour propre
tot onechtheid en vervreemding. Doordat we ons laten leiden door wat anderen van
ons verwachten, en daardoor we ons constant met hun vergelijken, raken we
vervreemd van onze echte natuur, onze amour de soi.
Maar wat betekent het dan wel om een authentiek leven te leven? Aan de ene kant
lijkt het Rousseau soms te suggeren dat we alleen een authentiek leven kunnen
leiden door afscheid te nemen van de samenleving en terug te keren naar de
natuurtoestand. Op andere momenten lijkt Rousseau echter ook mogelijkheden te
zien voor een authentiek leven binnen de samenleving. In deze samenleving leidt
amour propre niet tot competitiedrang, maar zorgt deze ervoor dat iedereen zich
inzet voor wat Rousseau de ‘algemene wil’ noemt. Deze algemene wil is niet slechts
een optelsom van de wensen van alle individuen, maar een wil die samenvalt met
het algemeen belang. De legitieme samenleving is voor Rousseau een samenleving
waarvan de wetten begrepen kunnen worden als uitdrukking van deze algemene wil.
Rousseaus ideeën hebben over een samenleving op basis van een algemene wil in
de loop van de negentiende eeuw een inspiratiebron kunnen zijn voor uiteenlopende
politieke ideologieën, zoals het communisme, het nationalisme en de moderne
democratie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nimma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.38. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78677 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now