In deze samenvatting heb ik via de colleges en de artikelen die we moesten lezen voor burgerschap een samenvatting gemaakt. Ook staan hier alle begrippen in van de conceptlijst die je moet maken en kennen.
Burgerschap
Week 1: Filosofie
Hoe de samenleving is opgebouwd
Welfare triangle = driehoek van de
welvaartsstaat, is opgebouwd uit 3 instanties: Overheid, markt en burger.
Commons = gemeenschappelijke aspecten en bezit, staan midden in de driehoek.
Overheid = bepaald wat er gebeurd maar moet wel met goede redenen komen voor dat de burgers
daar mee akkoord gaan
Markt = hier wordt het geld verdiend, banen worden gecreëerd en hier draait de economie op. Hoe
beter de markt functioneert hoe meer een land te besteden heeft en hoeveel welvaart en land heeft.
De rechtelijke macht is zoveel mogelijk onafhankelijk.
Grote ontwikkelingen in de samenleving:
- Emancipatie
- Meritocratie (machtsverschuiving naar bepaalde groepen)
- Individualisering
- Identiteit en maatschappelijke positie als eigen project en verdienste
Het ontstaan van de huidige beleidsparadigma’s
Invloed van de overheid op de maatschappelijke opinie en andersom.
Huidig burgerschapsideaal
Nieuw burgerschapsideaal: de affectieve burger; voor jezelf en de ander willen zorgen.
- Van juridische status naar identificatieproces (van afhankelijkheden tussen burgers en overheid
naar afhankelijkheden tussen individuen).
- Twee kernelementen: eigen verantwoordelijkheid en actieve solidariteit.
Voor elkaar zorgen voorwaarden
Op welke aannames het beleid stoelt:
- Sociale cohesie
- Sociaal kapitaal
- Civil society
- Wederkerigheid
- Coproductie / cocreatie
Gevolgen:
- Emotionalisering van het burgerschap
- Toename schuldgevoelens
- Feminisering van het burgerschap
- Toenemende sociale ongelijkheid (burgerinitiatieven) polarisatie
Utopisch denken = nadenken over een ideale samenleving.
Als je nadenkt over de ideale situatie kan je kritisch kijken naar de situatie zoals die nu is en kan je je
ergens op richten.
Menselijke waardigheid en sociale rechtvaardigheid
De sociaal werker heeft de taak om mensen bewust te maken van hun positie tegenover kwesties die
samenhangen met rechtvaardigheid en menselijke waardigheid. Het gaat hier om een leerproces,
omdat de mensenrechten niet eenduidig vastliggen maar het besef pas vorm krijgt in de interactie
tussen mensen in confrontatie met hun leefwereld.
Sociale ongelijkheid door armoede
- Armoede is ook een belangrijke oorzaak van sociale uitsluiting.
- Armoede is meer dan alleen een gebrek aan geld maar het tast ook de menselijke
waardigheid aan.
- Kinderen die opgroeien in armoede hebben vaak een lage opleiding, waardoor de sociale
mobiliteit achterblijft.
- De oorzaak van armoede hangen vaak samen met sociale ongelijkheid en
onrechtvaardigheid.
Verschillende stromingen over rechtvaardigheid
Iedere theorie van rechtvaardigheid die zich erop toelegt een grondslag te bieden voor een
rechtvaardige samenleving waarin de mogelijkheden van mensen worden beschermd, dient rekening
te houden met ongelijkheden binnen en tussen afzonderlijke landen.
, Algemene vraag: “waarom zouden we ons überhaupt om anderen bekommeren en voor anderen zorgen? “
Zorg als morele houding
- de zorg voor anderen drukt onze bezorgdheid uit over het gebrek aan welzijn en de pijn en
het lijden van de ander en het verlangen daaraan iets te doen.
- In dit perspectief is menselijke waardigheid niet zozeer het doel als wel het uitgangspunt.
Raad voor de Volksgezondheid en Zorg
- Gaat uit van het principe dat iedereen recht heeft op zorg, maar dat die zorg betaalbaar en
nuttig moet zijn. En zorg is nuttig als ze de ziektelast vermindert.
- De raad heeft geen oog voor de waarden die inherent zijn aan de zorg en de kwaliteit van
leven, zoals solidariteit, gelijkwaardigheid en menswaardigheid. Anders gezegd, de raad staat
niet stil bij de normatieve vraag waartoe we zorg bieden aan mensen die dat nodig hebben
en wat dat betekent voor de samenleving.
- Zorg is een middel dat efficiënt moet worden ingezet.
John Rawls: de sluier van onwetendheid
- Rawls bedenkt een oorspronkelijke situatie.
- In de oorspronkelijke situatie bestaan in tegenstelling tot de natuurstaat geen natuurrechten
en geen natuurwetten.
- Rechtvaardigheid is volgens Rawls geen natuurrecht, maar een principe. Het principe moet
door onszelf worden vastgesteld.
- Omdat we geneigd zijn om te redeneren vanuit ons eigenbelang, is het noodzakelijk uit te
gaan van een situatie waarin we niet weten wat ons eigen belang is. Daarom weten we in de
oorspronkelijke situatie niet wie of wat we zijn.
- Maximinregel: volgens deze regel kiezen wij in onzekere situaties door alle slechtste
mogelijkheden op een rijtje te zetten en daarvan de beste te kiezen. Zo halen we het
maximale uit de minimale mogelijkheden.
- Het gaat uitsluitend over sociale rechtvaardigheid (vrijheden, rechten, welvaart, macht).
- Kritiek van Martha Nussbaum op Rawls is dat er in deze theorie geen rekening wordt
gehouden met lichamelijke en verstandelijke beperkingen.
Ethisch relativisme
- In elke cultuur gelden andere waarden en normen en we kunnen niet zegen welke cultuur de
juiste waarden en normen heeft.
- Ontkent het bestaan van universele waarden en normen die voor iedereen altijd zouden
moeten gelden.
- Respecteert dat een ander er andere waarden en normen op na kan houden, ook al stroken
die niet met zijn eigen waarden en normen.
Egoïsme
- In deze samenleving helpen mensen elkaar niet als ze er zelf niet beter van worden.
- Het recht van de sterkste maakt dat mensen overleven en als je dit in de weg zit krijg je
zwakkere soorten die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sannedv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
