100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Samenvatting Planten $4.85   Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Biologie

Summary

Samenvatting Planten
 4 views  0 purchase
  • Course
  • Biologie
  • Level
  • VWO / Gymnasium
  • Book
  • Hand-opdrachtenboek 5b Biologie voor Jou 2e Fase Vwo

In dit document staat alles wat er te weten valt over het onderwerp planten Wat er in 5 VWO wordt gegeven.

Preview 2 out of 6  pages

Document information

  • No
  • Thema 4
  • June 17, 2021
  • 6
  • 2020/2021
  • Summary

Subjects

  • planten
  • houtvaten
  • bastvaten
  • transport
  • waterpotentiaal
  • assimilatie
  • dissimilatie
  • groei planten
  • bouw planten
  • voorplanting
  • milieu
  • intern milieu
  • extern milieu

Connected book

book image

Book Title:

Author(s):

  • Edition:
  • ISBN:
  • Edition:

Written for

  • Secondary school
  • VWO / Gymnasium
  • Biologie
  • 5
All documents for this subject (5523)

Seller

avatar-seller
noadebever

Content preview

Thema‌‌4‌‌Planten‌‌A5‌ ‌
§1‌‌Tuinbouw‌‌van‌‌planten‌ ‌
‌
Vraag‌‌naar‌‌voedsel‌‌neemt‌‌toe‌‌door‌‌de‌‌groeiende‌‌bevolking‌‌en‌‌door‌‌een‌‌groeiende‌‌vraag‌‌
naar‌‌energie.‌‌Dan‌‌moet‌‌alles‌‌ook‌‌nog‌‌eens‌‌duurzaam,‌‌kortom‌‌makkelijk‌‌is‌‌anders.‌‌ ‌
‌
etioleren→‌g ‌ roeien‌‌van‌‌planten‌‌in‌‌het‌‌donker‌ ‌
‌
§2‌‌Bouw,‌‌groei‌‌en‌‌ontwikkeling‌‌van‌‌planten‌ ‌
‌
Elk‌‌orgaan‌‌(wortels,‌‌stengels,‌‌bladeren)‌‌is‌‌omgeven‌‌door‌e ‌ pidermis‌(‌ opperhuid)‌‌of‌k‌ urk.‌‌
Deze‌‌weefsels‌‌beschermen‌‌de‌‌plant‌‌tegen‌‌waterverlies‌‌en‌‌infecties.‌‌De‌‌epidermis‌‌kan‌‌ook‌‌
uitgroeien‌‌tot‌‌iets‌‌anders,‌‌zoals‌‌bijvoorbeeld‌‌wortelharen.‌‌ ‌
‌
Je‌‌hebt‌‌twee‌‌soorten‌‌transportvaten:‌h ‌ outvaten‌‌‌en‌b ‌ astvaten‌.‌‌Houtvaten‌‌liggen‌‌in‌‌houtige‌‌
stengels‌‌in‌‌jaarringen.‌‌Bastvaten‌‌liggen‌‌eromheen.‌‌In‌‌planten‌‌die‌‌niet‌‌houtig‌‌zijn‌‌liggen‌‌de‌‌
vaatbundels‌‌bij‌‌elkaar.‌‌Het‌‌echte‌‌onderscheid‌‌kan‌‌dus‌‌gemaakt‌‌worden‌‌op‌‌basis‌‌van‌‌functie.‌‌
Houtvaten‌‌vervoeren‌‌water‌‌en‌‌mineralen‌‌naar‌‌de‌‌bladeren,‌‌bastvaten‌‌transporteren‌‌glucose‌‌
naar‌‌de‌‌wortels.‌‌ ‌
‌
Het‌‌weefsel‌‌tussen‌‌de‌‌epidermis‌‌en‌‌de‌‌transportvaten‌‌heet‌‌het‌‌vulweefsel‌‌en‌‌is‌‌betrokken‌‌
bij‌‌fotosynthese.‌‌ ‌
‌
Dingen‌‌die‌‌planten‌‌nodig‌‌hebben‌‌(om‌‌hun‌‌hele‌‌leven‌‌te‌‌groeien):‌ ‌
- Voldoende‌‌water‌ ‌
- Voldoende‌‌mineralen‌ ‌
- Zuurstof‌ ‌
- Koolstofdioxide‌ ‌
- Licht‌ ‌
- Geschikte‌‌temperatuur‌ ‌
‌
Planten‌‌veranderen‌‌en‌‌specialiseren‌‌veel,‌‌zo‌‌kunnen‌‌er‌‌organen‌‌veranderen‌‌of‌‌ontstaan.‌‌ ‌
Onderdelen‌‌planten‌‌voor‌‌groeien:‌ ‌
- De‌‌toppen‌‌van‌‌stengels‌‌en‌‌wortels‌‌worden‌g ‌ roeipunten‌‌‌genoemd,‌‌want‌‌ze‌‌zorgen‌‌
voor‌‌de‌‌lengte.‌‌ ‌
- Er‌‌vinden‌‌bijvoorbeeld‌‌delingen‌‌plaats‌‌in‌m ‌ eristemen‌(‌ deelweefsels).‌‌Deze‌‌
bevinden‌‌zich‌‌in‌‌de‌‌toppen‌‌van‌‌wortels‌‌en‌‌stengels‌‌(knoppen‌‌en‌‌jonge‌‌bladeren).‌‌In‌‌
meristemen‌‌zitten‌‌stamcellen,‌‌hierdoor‌‌kan‌‌een‌‌cel‌‌dus‌‌specialiseren.‌‌Als‌‌een‌‌cel‌‌
zich‌‌deelt,‌‌ontstaan‌‌er‌‌twee‌‌dochtercellen.‌‌Een‌‌daarvan‌‌blijft‌‌een‌‌meristeemcel‌‌en‌‌de‌‌
ander‌‌ondergaat‌c ‌ elstrekking‌.‌‌Hierbij‌‌kan‌‌celdifferentiatie‌‌en‌‌celspecialisatie‌‌
optreden.‌‌In‌‌stengels‌‌komt‌‌ook‌‌meristeem‌‌voor,‌‌deze‌‌zorgt‌‌voor‌‌diktegroei‌‌
(‌cambium‌)‌ ‌
- Naar‌‌binnen‌‌vormt‌‌het‌‌cambium‌‌houtcellen‌‌en‌‌naar‌‌buiten‌‌toe‌‌bastcellen.‌‌ ‌
‌
De‌‌houtcellen‌‌maken‌‌tegen‌‌de‌‌verticale‌‌primaire‌‌celwanden‌‌een‌‌dikke‌‌secundaire‌‌celwand‌‌
van‌‌cellulose‌‌en‌‌houtstof.‌‌De‌‌houtcellen‌‌verdwijnen‌‌na‌‌een‌‌tijdje‌‌onder‌‌invloed‌‌van‌‌
enzymen.‌‌ ‌
‌
Bij‌‌bastvaten‌‌verdwijnen‌‌de‌‌dwarswanden‌‌tussen‌‌de‌‌cellen‌‌niet‌‌(celkernen‌‌wel)‌‌maar‌‌
ontstaan‌‌er‌‌openingen.‌‌(z‌ eefplaat‌).‌‌Door‌‌het‌‌verdwijnen‌‌van‌‌de‌‌celkernen‌‌leven‌‌ze‌‌niet‌‌heel‌‌
lang,‌‌ze‌‌worden‌‌vervolgens‌‌dichtgedrukt.‌‌ ‌
‌
Uit‌‌het‌‌cambium‌‌ontstaan‌‌meer‌‌houtcellen‌‌dan‌‌bastcellen.‌‌Daarom‌‌heb‌‌een‌‌grote‌‌laag‌‌hout‌‌
en‌‌aan‌‌kleine‌‌bastlaag.‌‌ ‌
‌

, Invloed‌‌seizoenen‌‌op‌‌hout:‌ ‌
- Voorjaar→‌‌Wijde‌‌houtvaten‌‌met‌‌dunne‌‌wanden.‌‌Ze‌‌kunnen‌‌veel‌‌water‌‌en‌‌opgeloste‌‌
stoffen‌‌vervoeren.‌ ‌
- Zomer→‌‌Nauwere‌‌houtvaten‌‌met‌‌dikkere‌‌wanden.‌‌Ze‌‌willen‌‌minder‌‌water‌‌kwijtraken.‌‌ ‌
- Winter‌‌&‌‌Herfst→‌‌Geen‌‌delingen‌‌in‌‌het‌‌cambium‌ ‌
‌
§3‌‌Transport‌‌in‌‌planten‌ ‌
‌
Houtvaten→‌‌water‌‌en‌‌zouten‌‌van‌‌de‌‌wortels‌‌naar‌‌de‌‌bladeren‌‌(a ‌ norganische‌‌sapstroom‌)‌ ‌
Bastvaten→‌‌water‌‌en‌‌assimilatieproducten‌‌van‌‌bladeren‌‌naar‌‌de‌‌rest‌‌(o ‌ rganische‌‌
sapstroom‌)‌ ‌
‌
Opname‌‌water‌‌en‌‌mineralen:‌ ‌
- Wortelharen‌‌(sterk‌‌vertakt‌‌dus‌‌groot‌‌oppervlakte)‌ ‌
- Transport‌‌van‌‌water‌‌en‌‌opgeloste‌‌mineralen‌‌via‌‌celwanden‌ ‌
- Houtvaten‌‌(in‌‌de‌c ‌ entrale‌‌cilinder,‌b‌ uitenste‌‌laag‌‌heet‌e ‌ ndodermis‌‌‌en‌‌zorgt‌‌voor‌
selectieve‌‌opname‌‌van‌‌mineralen)‌ ‌
- de‌‌rest‌ ‌
‌
Capillaire‌‌werking→‌‌‌Capillariteit‌‌(of‌‌capillaire‌‌werking)‌‌is‌‌het‌‌verschijnsel‌‌in‌‌de‌‌natuurkunde‌‌
dat‌‌een‌‌vloeistof,‌‌bijvoorbeeld‌‌water,‌‌in‌‌een‌‌zeer‌‌fijn‌‌buisje‌‌stijgt,‌‌tegen‌‌de‌‌werking‌‌van‌‌de‌‌
zwaartekracht‌‌in.‌‌Hoe‌‌fijner‌‌de‌‌buisjes,‌‌hoe‌‌hoger‌‌het‌‌water‌‌kan‌‌stijgen.‌‌ ‌
‌
De‌‌capillaire‌‌werking‌‌zorgt‌‌ervoor‌‌dat‌‌water‌‌met‌‌mineralen‌‌vanuit‌‌de‌‌grond‌‌de‌‌wortels‌‌
instroomt,‌‌dmv‌c ‌ ohesiekrachten‌(‌ watermoleculen‌‌blijven‌‌bij‌‌elkaar)‌‌en‌a ‌ dhesiekrachten‌‌
(watermoleculen‌‌blijven‌‌aan‌‌de‌‌wand‌‌‘plakken’).‌‌Diffusie‌‌speelt‌‌ook‌‌een‌‌rol.‌‌ ‌
‌
De‌‌endodermiscellen‌‌van‌‌de‌‌centrale‌‌cilinder‌‌zijn‌‌met‌‌elkaar‌‌verbonden‌‌door‌‌een‌‌kurklaag.‌‌
Hier‌‌kan‌‌water‌‌dus‌‌niet‌‌doorheen.‌‌De‌‌enige‌‌manier‌‌waarop‌‌je‌‌hier‌‌doorheen‌‌kan‌‌is‌‌via‌‌het‌‌
celmembraan‌‌dmv‌‌actief‌‌transport.‌‌Dit‌‌gebeurt‌‌met‌‌mineralen‌‌van‌‌de‌‌schors‌‌naar‌‌de‌‌cilinder.‌‌
Hierdoor‌‌wordt‌‌de‌‌osmotische‌‌waarde‌‌in‌‌de‌‌centrale‌‌cilinder‌‌groter‌‌dan‌‌die‌‌in‌‌de‌‌schors.‌‌
Door‌‌osmose‌‌diffundeert‌‌water‌‌vervolgens‌‌naar‌‌de‌‌centrale‌‌cilinder.‌‌De‌‌kurkbandjes‌‌
verhindert‌‌het‌‌water‌‌van‌‌terugstromen.‌‌Het‌‌water‌‌met‌‌de‌‌opgeloste‌‌mineralen‌‌stijgt‌‌daardoor‌‌
in‌‌de‌‌houtvaten.‌‌→‌w ‌ orteldruk.‌‌ ‌
‌
Worteldruk‌‌kan‌‌water‌‌echter‌‌maar‌‌een‌‌aantal‌‌meter‌‌laten‌‌stijgen,‌‌daarom‌‌heeft‌‌het‌‌bij‌‌
bomen‌‌in‌‌de‌‌zomer‌‌niet‌‌heel‌‌veel‌‌effect‌‌(de‌‌verdamping‌‌zorgt‌‌dan‌‌vooral‌‌voor‌‌het‌‌opwaartse‌‌
transport).‌‌In‌‌het‌‌voorjaar,‌‌als‌‌er‌‌nog‌‌geen‌‌bladeren‌‌zijn,‌‌zal‌‌de‌‌worteldruk‌‌dus‌‌en‌‌veel‌‌
grotere‌‌rol‌‌spelen.‌‌ ‌
‌
Wanneer‌‌door‌‌worteldruk‌‌meer‌‌water‌‌het‌‌blad‌‌binnenkomt‌‌dan‌‌er‌‌verdampt‌‌veroorzaakt‌‌dit‌‌
druppelen‌→‌‌vooral‌‌‘s‌‌ochtends‌ ‌
‌
Water‌‌verplaatst‌‌zich‌‌dmv‌‌van‌‌osmose‌‌maar‌‌ook‌‌door‌‌druk.‌‌Water‌‌zal‌‌zich‌‌van‌‌een‌‌hoge‌‌
druk‌‌naar‌‌lage‌‌druk‌‌verplaatsen.‌‌→‌w ‌ aterpotentiaal‌ ‌
‌
Watertransport‌‌(in‌‌houtvaten)‌‌wordt‌‌dus‌‌beïnvloed‌‌door:‌ ‌
- Capillaire‌‌werking‌ ‌
- Verschil‌‌in‌‌waterpotentiaal‌ ‌
- Verdamping‌‌uit‌‌de‌‌bladeren→‌‌Ze‌‌kunnen‌‌dit‌‌regelen‌‌door‌‌huidmondjes‌‌te‌‌openen‌‌of‌‌
te‌‌sluiten‌‌(‘s‌‌nachts‌‌bijna‌‌allemaal‌‌dicht),‌‌ze‌‌kunnen‌‌dit‌‌regelen‌‌door‌‌
vormverandering‌‌van‌‌de‌s ‌ luitcellen‌ ‌
‌
De‌‌turgor‌‌van‌‌de‌‌sluitcellen‌‌wordt‌‌beïnvloed‌‌door‌‌de‌‌osmotische‌‌waarde‌‌van‌‌het‌‌
vacuolevocht,‌‌licht‌‌en‌‌CO2-gehalte‌‌van‌‌de‌‌sluitcellen.‌‌De‌‌huidmondjes‌‌liggen‌‌voornamelijk‌‌

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noadebever. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67096 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$4.85
  • (0)
  Add to cart