Summary
Samenvatting Geschiedenis Tijd van televisie en computers Feniks H10
- Course
- Level
Samenvatting van 6 pagina's voor het vak Geschiedenis aan de HAVO (Uit het boek feniks)
[Show more]
Seller
Followlunaeveleens
Content preview
Tijd van televisie en computers (1950-heden)10.1 Blokvorming in de wereld en in Europa
Tijdens de Tweede Wereldoorlog voegden Rusland en de VS zich bij Groot-Brittannië en zijn
bondgenoten. Samen vormden deze landen een bondgenootschap tegen Duitsland en zijn
bondgenoten, Italië en Japan.
Sinds de Oktoberrevolutie in 1917 in Rusland stond het Westen wantrouwend tegenover de
Sovjet-Unie. Dat kwam door de verschillende uitgangspunten:
- Het westen > vrijheid van het individu, democratie, kapitalisme (particulier eigendom)
- Sovjet-Unie > geen individu maar collectief (iedereen samen), communisme (gemeenschappelijk
eigendom/staatseigendom), overheid bepaalde hoeveel er geproduceerd werd
In 1945 had de Sovjet-Unie Oost-Europa bevrijd. Begin koude oorlog ↓
Op de conferentie van Jalta (1945) kwamen Roosevelt (VS), Churchill (GB)
en Stalin (S-U) bijeen:
- Verenigde Naties opgericht > om conflicten te voorkomen
- Duitsland werd opgedeeld in 4 bezettingszones, Berlijn ook > West-Berlijn en
Oost-Berlijn.
Op de conferentie van Potsdam (1945) kwamen Truman (VS), Attlee (GB) en
Stalin (S-U) bijeen:
- Herstelbetalingen opleggen aan de bezettingszones > Sovjet-zone werd
leeggeplunderd
- Polen kreeg Duitse gebieden uit het westen
Er ontstonden invloedssferen doordat Rusland en de geallieerden het niet met
elkaar eens werden, Rusland wilde communisme, geallieerden wilden kapitalisme.
Het Oosten werd Rusland hun invloedssfeer en nam het helemaal over. Het
westen was van de geallieerden.
In 1947 worden de Trumandoctrine en het Marshallplan opgericht:
- Trumandoctrine > Economische en militaire steun van Amerika voor elk land
dat bedreigd werd door het communisme.
- Marshallplan > Amerika gaf financiële steun aan Europese landen die
getroffen waren door de oorlog. Doel: veel landen niet communistisch laten worden, Europese
eenwording en samenwerking, West-Europa afzetgebied voor Amerikaanse producten.
De Sovjet-Unie keurde de hulp af > kloof tussen Oost en West wordt groter.
1948 > De drie westelijke zones kregen een nieuwe munt > Deutsche Mark
- Gevolg: Staling zorgde voor de Blokkade van Berlijn (tot 1949) > alle verbindingswegen van en
naar West-Berlijn werden geblokkeerd. > Amerikanen wisten West-Berlijn te bereiken via een
luchtbrug (vliegtuigen)
• In mei 1949 vormden de drie westelijke bezettingszones de Bondsrepubliek Duitsland
(BRD)
• Stalin reageerde met de oprichting van de Duitse Democratische Republiek (DDR) in
oktober 1949.
Daarna kwam de oprichting van de NAVO in 1949 en het Warschaupact in 1955.
- NAVO > gezamenlijke verdediging (geallieerden en West-Europa) tegen buitenlandse aanvallen.
, - Warschaupact > Militair bondgenootschap tussen de Oost-Europese landen en de Sovjet-Unie.
^ Reactie van het Oosten op de NAVO.
De productie (bedrijven) kwam in handen van de staat in de Sovjet-Unie > planeconomie. De
staatssicherheitdienst (Stasi) hielden de burgers in de gaten, er was geen vrije pers meer en er
was sprake van censuur, ook kwamen er collectieve boerderijen.
Spanningen in Oost-Azië namen toe (1949) > In China was er een burgeroorlog gaande tussen de
regering van President Chiang Kai-shek en de Chinese Communistische Partij (CCP) van Mao
Zedong. Met Steun van de Sovjet-Unie, won Mao en in 1949 riep hij de Volksrepubliek
(communistisch) China uit. > Chinese revolutie
> De VS was geschokt en verklaarde de Trumandoctrine wereldwijd, dus niet alleen Europa.
Mao nam het communistische model van de Sovjet-Unie over, maar in 1958 namen ze hun
eigen communistische weg > onder de naam ‘Grote Sprong Voorwaarts’
- Collectieve boerderijen werden samengevoegd tot volkscommunes, gigantische
zelfvoorzienende eenheden. Daar hoorde slavenarbeid bij, dit leidde tot grote sterftecijfers.
In 1953 overleed Stalin en Chroestjov volgde hem op. Chroetsjov wilde een vreedzame co-
existentie (vreedzaam naast elkaar leven) met de kapitalistische wereld.
In 1959 kwam op het eiland Cuba de guerillastrijders Fidel Castro aan de macht. De VS was
daar niet blij mee > Castro zegt bescherming bij de Sovjet-Unie, Chroestjov was daar blij mee >
Cuba lag dicht bij de VS.
- Chroestjov installeerde in het geheim raketten met kernkoppen (atoomwapens) in Cuba > Doel:
Castro beschermen, druk uitoefenen VS.
- In 1962 werden deze ontdekt door de VS > President Kennedy liet de zee rondom Cuba
blokkeren en eiste dat alle raketinstallaties zouden worden ontmanteld.
- Chroestjov negeerde dit, stuurde schepen naar Cuba, maar de schepen keerde om.
- Chroestjov liet de raketinstallaties weghalen, in ruil beloofden Amerikanen dat ze Cuba nooit
zouden aanvallen en moesten ze hun eigen raketinstallaties (voor de Cubacrisis geplaatst) in
Turkije en Italië weghalen.
In 1961 - 1989 kwam er een Berlijnse Muur tussen West-Berlijn en Oost-Berlijn.
Steeds meer West-Europese landen werkten samen, dat zou volgens Amerika zorgen voor een
krachtigere economie en meer weerstand tegen het Oostblok.
- In 1951 kwam het verdrag van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS).
- In 1957 kwam de Europese Economische Gemeenschap (EEG)
- Ook kwam de Euratom > samenwerkingsverband voor kernenergie
> In 1967 werden de EGKS, EEG en de Euratom samengevoegd tot de Europese Gemeenschap
(EG) > Sinds 1993 heette het de EU: Europese Unie.
In 1985 kwam het Verdrag van Schengen, waardoor er vrij verkeer van personen binnen Europa
mogelijk werd (geen paspoortcontroles). Later gelde dit verdrag ook voor goederen, waardoor het
controle vrij de grens over mocht > dit bevorderde de handel.
In 2002 werd een gezamenlijke munt ingevoerd, de euro.
- Er werd steeds meer samengewerkt door de Europese landen > op gebieden als, veiligheid,
buitenlandbeleid, milieu, politie, justitie.
> De burgers hadden daar kritiek op: ze kregen zomaar regels en wetten.
> Motief samenwerking EU: samenwerkende landen raken minder snel met elkaar in oorlog
Rond 1980 wilde de VS de wapenwedloop versnellen, zodat de Sovjet-Unie (die economische
problemen had en de wapenwedloop dus niet bij kon houden) de koude oorlog zou verliezen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunaeveleens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now