Summary
samenvatting parlementaire democratie, maatschappijleer havo 4
- Course
- Level
samenvatting over het hoofdstuk parlementaire democratie
[Show more]
Seller
Followbowieberdink
Content preview
Parlementaire Democratie H1 T/M H83.1
Politiek: het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen. De besluiten van politici hebben
veel invloed op ons leven. Dat kan zijn op het gebied van:
Welvaart (voldoende banen)
Volksgezondheid (wegwerken wachtlijsten ziekenhuizen)
Infrastructuur (aanleg/onderhoud van bruggen, wegen en dijken)
Onderwijs (veranderen van de examen eisen)
Buitenlandse betrekkingen (uitzenden van militairen)
Openbare orde en veiligheid (meer politie bestrijding tegen criminaliteit)
Om al dit soort zaken te kunnen regelen is geld nodig. Daarom betalen we belasting
Een democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de
politieke besluitvorming.
Referendum (directe democratie): kiesgerechtigde burgers rechtstreeks mogen stemmen over een
politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
Nederland is een indirecte democratie, daarin neemt het volk niet zelf de beslissingen, maar laat dit
over aan gekozen vertegenwoordigers in het parlement. Voordeel want met een kleiner groepje kom
je sneller tot besluiten en de volksvertegenwoordigers zich grondig kunnen verdiepen in allerlei
ingewikkelde onderwerpen waar je als burger geen tijd voor hebt. Indirecte democratie →
parlementaire democratie (gekozen vertegenwoordigers samen parlement vormen)
De rechtsstaat met zijn grondrechten vormt het fundament van onze democratie. De kenmerken van
onze parlementaire democratie:
Burgers hebben politieke grondrechten:
Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen en verkozen te
worden.
Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
Over de politieke besluitvorming staan belangrijke regels in de grondwet:
De regering en het parlement maken samen de wetten.
Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie rekening met de rechten van
minderheden. Hierdoor kunnen grondrechten niet zomaar worden afgeschaft, ook niet als de
meerderheid dat zou willen.
Er is persvrijheid.
Er zijn landen die zowel democratische als dictatoriale kenmerken hebben, zoals in Rusland.
, We spreken van een dictatuur wanneer alle macht in handen si van één persoon of een kleine groep
mensen.
Naast alleenheerschappij van personen zijn er ook dictaturen die gebaseerd zijn op een
ideologie zoals in Cuba en Noord-Korea. In die landen heeft de communistische partij alle
macht en hebben burgers weinig tot geen individuele vrijheden.
Een andere vorm is de religieuze dictatuur, zoals in Iran. Daar is de machtsuitoefening
volledig gebaseerd op de islamitische wetgeving.
En de militaire dictaturen, zoals destijds in Birma waar het leger lange tijd alle macht had.
Dictaturen komen meestal tot stand na een staatsgreep waarbij een dictator met behulp van het
leger de macht grijpt. Dictaturen hebben meestal de volgende kenmerken:
Machtenscheiding ontbreekt, want alle macht is in handen van één persoon of een kleine
groep.
De grondrechten worden niet gerespecteerd. (burgers hebben geen recht op vrije
meningsuiting)
Er bestaat geen vrije pers.
Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
Er is een grote politieke rol voor de militairen
Er is meestal sprake van verkiezingsfraude
De regering kan snel en efficiënt besluiten nemen over zaken, want er is niet of nauwelijks
oppositie.
3.2
Bijna alle politieke partijen ontstaan vanuit een ideologie, een samenhangend geheel van ideeën over
de gewenste inrichting van de samenleving.
1. Welke waarden en normen staan centraal?
2. Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?
Links: sterke, actieve rol van de overheid op het gebied van economie, uitkering,
onderwijs en gezondheidszorg. Tegen ongelijkheid. Overheid zwakkeren te
beschermen en te helpen.
Rechts: weinig bemoeienis van de overheid op sociaaleconomisch gebied. mensen
zijn zelf verantwoordelijk voor een beter bestaan. Er is economische ongelijkheid in
de samenleving en dus ook inkomensverschillen als onvermijdelijk.
Populisme is meer een stijl van politiek bedrijven dan een echte ideologie. Populisten zeggen op te
komen voor de eenvoudige burger en zetten zich af tegen de elite, die in hun ogen corrupt is.
Nationalistische standpunten: tegen immigratie en tegen inmenging van het buitenland in de
nationale politiek en economie.
Progressief: in de politiek vooruitstrevend, de maatschappij willen veranderen. Daarbij kan
het gaan om meer persoonlijke vrijheid, zoals abortus en homohuwelijk.
Conservatief: behoudend. conservatieve politici benadrukken vooral datgene wat al is bereikt
en houden graag alles bij het oude, vooral als het gaat om tradities.
Met de indeling tussen links en rechts, zijn de meeste politieke partijen niet
uitsluitend conservatief of progressief.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bowieberdink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now