Een uitgebreide samenvatting voor maatschappijleer, in plaats van zelf door het boek te spitten hier belangrijke info, afbeeldingen, processen en alles dat je moet weten!
Maatschappijleer samenvatting Parlementaire democratie
§1 Wat is democratie?
Een soevereine staat is een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het
hoogste gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft. De staat bepaalt
welk religie wordt toegelaten en staten respecteren elkaars soevereiniteit op ieders gebied.
Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden. Deze
worden vastgelegd in algemeen geldende wetten die worden uitgevoerd door ministers,
ambtenaren, politie en leger. De onderwerpen hiervan zijn van algemeen belang. Ook als dat
niet zo lijkt, als het bijvoorbeeld over een boerkaverbod gaat, is het voor iedereen belangrijk
omdat het over vrijheid van godsdienst gaat.
Dilemma: Kiezen we voor snel, daadkrachtig en efficiënt besturen, of voor een maximale
participatie
Proces van democratische besluitvorming met een zorgvuldige
Doelmatig resultaat afweging van de verschillende belangen van de burger
Democratie
Democratie gaat om de macht van velen. Vroeger was er een directe democratie;
volksstemmingen op stadspleinen, nu is dat het referendum. Maar, in veel landen is er nu
representatieve (=indirecte) democratie waarbij de macht is verdeeld over meerdere
afdelingen: de trias politica
- Basiskenmerk: het volk kiest vertegenwoordigers die de beslissingen nemen en met een
zekere regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording moeten afleggen over hun
beleid
- Er is individuele vrijheid: mensen mogen hun mening uiten en leven zoals zij willen binnen de
grenzen van de wet
- Er gelden politieke grondrechten: bij verkiezingen kunnen burgers volksvertegenwoordigers
kiezen en zichzelf verkiesbaar stellen
- Politie en leger hebben wettelijke beperkte bevoegdheden: burgers mogen nooit zomaar
worden aangehouden, geweld mag alleen in bepaalde situaties
- Er bestaat onafhankelijke rechtspraak: rechters staan los van het parlement en hoeven hun
uitspraken niet te verantwoorden, politici en burgers moeten dit respecteren
- Er bestaat persvrijheid: de massamedia controleren de machthebbers en informeren ons zodat
we een eigen mening kunnen vormen
-
Verschil parlementair en presidentieel stelsel
Binnen de representatieve democratie maken we een onderscheid tussen het
parlementaire stelsel en het presidentiële stelsel.
Het rechtstreeks gekozen parlement is het De rechtstreeks gekozen president is het
hoogste machtsorgaan. Meestal met een niet- hoogste machtsorgaan, met een gekozen
gekozen staatshoofd met beperkte macht. parlement door de
, Is dit een koning constitutionele
In de meeste landen mag de president het
monarchie
parlement niet afzetten geen
ontbindingsrecht
Dictatuur
In dictaturen bepalen de machthebbers nagenoeg alles zelf. Kritische participatie van burgers
wordt vaak zelfs onmogelijk gemaakt. Kenmerken:
- Basiskenmerk: de drie machten – wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht – niet van
elkaar gescheiden zijn, maar in handen zijn van een kleine groep mensen.
- Er is slechts beperkte individuele vrijheid
- Er is nauwelijks politieke vrijheid: politieke tegenstanders worden gevangen gezet.
- Er is dikwijls overheidsgeweld
- Er bestaat geen onafhankelijke rechtspraak: er is geen bescherming door de rechters tegen de
overheid, de uitspraak is vastgesteld door de dictator
- De massamedia en ook kunstuitingen staan onder censuur van de overheid: informatie wordt
gefilterd en kritische auteurs worden gearresteerd
Ideologische ~: politieke invloed is alleen weggelegd voor mensen die de ideologie
onvoorwaardelijk steunen
Religieuze ~: (theocratie), hierin is de godsdienst verheven tot staatsideologie.
Militaire~: hier heeft het leger alle macht
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ploonnollet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
