Summary
samenvatting natuurkunde Hoofdstuk 13: straling (13.1 t/m 13.5) Pulsar natuurkunde VWO 5
- Course
- Level
samenvatting natuurkunde van heel hoofdstuk 13: straling (13.1 t/m 13.5). Boek: Pulsar natuurkunde VWO 5 3e editie
[Show more]
Seller
Follow
spamdresen
Reviews received
Content preview
13.1 Straling in soortenUv-straling; elektronen losmaken v. atomen huid; cellen kunnen beschadigen door absorptie foton; huidkanker
Stoffen die spontaan straling uitzenden; kernstraling = Radioactieve stoffen.
Kernstraling; α = snel bewegende heliumkernen β = elektronen γ = fotonen; elektromagnetisch (v=c)
Allemaal voldoende E om te ioniseren; ioniserende straling (α; grootste ioniserende vermogen)
Straling van aarde + uit heelal = natuurlijke achtergrondstraling. (uit heelal; kosmische straling)
Medisch gebruik: kunstmatige straling: BINAS 29
- Röntgen: Botbreuk; röntgenfoto (met röntgenstraling). Stof hoge dichtheid laat minder straling door
- CT-scan: Gecompliceerde botbreuk of positie/grootte van tumor; Ronddraaiende röntgenbuis met
detector voor 3D-beeld (‘plakjes lichaam’). Meer straling in lichaam dan bij gewone röntgenfoto.
Elektromagnetische - MRI: magneetveld om waterstofkernen te richten; parallel/anti-parallel met externe magneetvel
straling (antiparallel; hogere energie), zendt puls radiogolven door patiënt sommige parallelle
waterstofkernen absorberen radio-foton slaan om naar anti-parallel. Na puls vallen deze terug naar
parallelle toestand. Hierbij wordt foto uitgezonden, die MRI-scanner detecteert. MRI is minder
schadelijk dan CT (geen ioniserende straling), maar magneetveld is probleem voor pacemakers etc.
- Echografie: zwanger/sportblessures/onderzoek hart + bloedvaten; met ultrasone geluidsgolven die in
lichaam weerkaatsen; tijd tussen uitzenden en ontvangen geeft diepte. Goed voor zacht weefsel, maar
kan niet door hard weefsel (bot); niet hele lichaam is te zien. Kan 3D, maar minder scherp dan CT/MRI
13.2 Doordringend vermogen
Het doordringend vermogen hangt af van; dichtheid stof (grote dichtheid klein) + soort straling:
- α-deeltje wordt al gestopt door papiertje, β door laagje aluminium, γ-foton kan zelfs door beton heen.
- α-straling is door veel ionisaties namelijk zijn energie al snel kwijt…
Afstand die α- en β-straling aflegt in stof = dracht. (Grote dracht is dus klein ioniserend vermogen)
Halveringsdikte; dikte waarbij helft γ-straling wordt doorgelaten (grote E grote halveringsdikte) BINAS 28F
d
1 d
Intensiteit I (W/m ) van doorgelaten γ-straling: I = I0 ∙ ( 2 ) I0; I van straling waarmee voorwerp wordt
2 ½
bestraald.
13.3 Radioactief verval
A
X = notatie atoom. Z = aantal protonen; ladinggetal/atoomnummer A; aantal nucleonen; protonen +
Z
1 1 0 e
neutronen; massagetal. Notatie proton: p Neutron: n Elektron:
1 0 −1
BINAS 25A: precieze massa van een atoom, uitgedrukt in de atomaire massaeenheid; 1u = 1,66 ∙ 10 -27 kg
12 14
Aantal protonen bepaald atoomsoort. Atomen ander massagetal, zelfde atoomnummer? isotopen ( C,
6 6
C)
Veel atomen zijn onstabiel. Als een kern vervalt ontstaat een nieuwe kern (=kernreactie):
212 208 4
- α-verval: kern werpt heliumkern (2 protonen, 2 neutronen) uit Bi Tl + He
83 83 2
(vervalvergelijking)
1 1 0 212
- β(-) verval: neutron verandert in proton + elektron ( n p + e) elektron schiet weg Pb
0 1 −1 82
212 0
Bi + e
83 −1
1 1 0 +¿¿ 10 10 0
- β(+) verval: proton verandert in neutron + positron/β+-deeltje ( p n + e ): C B+ e
1 0 1 862 5 1
- Positron en elektron (β-) zijn elkaars antideeltje; vergelijkbare eigenschappen, tegengestelde lading.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller spamdresen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now