Interne bestuursaansprakelijkheid
Bestuur is belast met besturen van rechtspersoon
Heeft zeer discretionaire bevoegdheid
Het handelen van het bestuur wordt slechts beperkt door:
De wet
De statuten van de rechtspersoon en
Het belang van de rechtspersoon en de met haar verbonden onderneming.
Interne aansprakelijkheid – art. 2:9 BW: de algemene maatstaf voor de aansprakelijkheid
van het bestuur als collectief en de individuele bestuurders van een rechtspersoon jegens de
rechtspersoon.
Wij gaan in deze bijdrage uit van art. 2:9 BW zoals dat luidt na inwerkingtreding van de Wet
Bestuur & Toezicht
1. Elke bestuurder is tegenover de rechtspersoon gehouden tot een behoorlijke
vervulling van zijn taak. Tot de taak van de bestuurder behoren alle bestuurstaken die
niet bij of krachtens de wet of de statuten aan een of meer andere bestuurders zijn
toebedeeld.
2. Elke bestuurder draagt verantwoordelijkheid voor de algemene gang van zaken. Hij is
voor het geheel aansprakelijk ter zake van onbehoorlijk bestuur, tenzij hem mede
gelet op de aan anderen toebedeelde taken geen ernstig verwijt kan worden gemaakt
en hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen van
onbehoorlijk bestuur af te wenden.
Lid 1 van art. 2:9 BW: gedragsnorm voor het uitoefenen van de bestuurstaak (een
behoorlijke taakvervulling).
Lid 2 van art. 2:9 BW bepaalt dat elke bestuurder verantwoordelijkheid draagt voor de
algemene gang van zaken en geeft de norm voor de aansprakelijkheid (ernstig verwijt).
Het beginsel van de collectieve verantwoordelijkheid van het bestuur leidt ertoe dat iedere
bestuurder voor het bestuurshandelen verantwoordelijk is.
Onbehoorlijk bestuur > elke bestuurder jegens de rechtspersoon hoofdelijk aansprakelijk is
voor genoemd onbehoorlijk bestuur.
Wel bestaat de mogelijkheid tot individuele disculpatie.
De mogelijkheid van verregaande taakverdeling binnen het bestuur kan meebrengen
dat een bestuurder – mede gelet op deze taakverdeling – geen persoonlijk ernstig
verwijt kan worden gemaakt.
Indien de betreffende bestuurder daarnaast niet nalatig is geweest in het treffen van
maatregelen om de gevolgen van het onbehoorlijk bestuur af te wenden, kan de individuele
bestuurder zich met succes disculperen.
De vraag of er sprake is van een ernstig verwijt in de zin van art. 2:9 BW dient te worden
beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval.
,Relevante omstandigheden zijn;
De aard van de door de rechtspersoon uitgeoefende activiteiten
De in het algemeen daaruit voortvloeiende risico’s
De taakverdeling binnen het bestuur
De eventueel voor het bestuur geldende richtlijnen
De gegevens waarover de bestuurder beschikte of behoorde te beschikken ten tijde
van de aan hem verweten beslissingen of gedragingen alsmede het inzicht en de
zorgvuldigheid die mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak
berekend is en deze nauwgezet vervult.
Staleman/Van der Ven- arrest
Ernstig verwijt
In Staleman/Van der Ven gold als belangrijke feitelijke omstandigheid voor het aannemen
van een ernstig verwijt dat de bestuurder in kwestie de voor het bestuur geldende interne
richtlijnen, die waren opgesteld in het belang van de rechtspersoon, had overtreden.
Hierdoor was het voor de rechter niet nodig om het bestuursbeleid op zijn merites te
beoordelen (hetgeen voor een rechter uiteraard lastig is), omdat kon worden
volstaan met toetsing aan een (objectief verifieerbare) intern geldende richtlijn.
Schwandt/ Berguizer Papierfabriek- arrest:
De bestuurder had bij het verlenen van een koopoptie op aandelen een te lage prijs
bedongen en het statutaire goedkeuringsrecht van de raad van commissarissen ter zake niet
in acht had genomen.
De Hoge Raad heeft in dit arrest overwogen dat de omstandigheid dat is gehandeld in strijd
met statutaire bepalingen die de rechtspersoon beogen te beschermen, als een
zwaarwegende omstandigheid moet worden aangemerkt, die in beginsel de
aansprakelijkheid van de bestuurder vestigt.
De bestuurder kan echter feiten en omstandigheden aanvoeren op grond waarvan kan
worden aangenomen dat het gewraakte handelen in strijd met de statutaire bepalingen niet
een ernstig verwijt oplevert.
De rechter dient deze feiten en omstandigheden uitdrukkelijk in zijn oordeel te
betrekken.
Reeds uit het gebruik van de term “ernstig verwijt” blijkt dat niet elke verwijtbare handeling
leidt tot persoonlijke aansprakelijkheid van een bestuurder.
Een bestuurder is slechts jegens de rechtspersoon aansprakelijk als hem gelet op alle
omstandigheden van het geval persoonlijk een ernstig verwijt treft.
Dit doet recht aan de omstandigheid dat de bestuurder als ondernemer leiding moet geven
aan de activiteiten van de rechtspersoon. Als ondernemer neemt de bestuurder beslissingen
waaraan risico’s zijn verbonden en maakt hij vooraf een inschatting hoe deze beslissingen
zullen uitpakken.
De bestuurder beschikt hierbij niet altijd over alle informatie die (achteraf) relevant blijkt te
zijn en zal in voorkomende gevallen binnen een kort tijdsbestek een afweging moeten
maken.
, Op voorhand is niet te bepalen wat achteraf de beste beslissing zal zijn.
Diverse factoren – ook factoren die onbekend zijn of buiten de invloedsfeer van de
bestuurder liggen – kunnen immers van invloed zijn op de verwezenlijking van bepaalde
risico’s.
Met het criterium van een ernstig verwijt wordt een bestuurder de ruimte gelaten om een,
achteraf bezien, (verwijtbaar) verkeerde beslissing te nemen. Hiermee wordt derhalve recht
gedaan aan de beoordelings- en beleidsvrijheid die de bestuurder heeft bij het vervullen van
zijn taak
Het verlenen van decharge aan bestuurders en commissarissen
Het verlenen van decharge aan het bestuur en aan de raad van commissarissen voor het in
het boekjaar gevoerde beleid respectievelijk uitgeoefende toezicht op dat beleid = standaard
agendapunt op de reguliere algemene vergadering.
Indien de algemene vergadering overgaat tot de decharge van het bestuur en de raad van
commissarissen
De individuele bestuurders en de individuele commissarissen kunnen niet meer door
de vennootschap aangesproken kunnen worden voor financiële schade van de
vennootschap ontstaan door ernstig verwijtbare handelingen.
De decharge geldt uitsluitend voor hetgeen uit de jaarrekening blijkt of anderszins aan de
algemene vergadering is bekend gemaakt voordat deze de jaarrekening heeft vastgesteld.
Mocht naderhand derhalve blijken dat gegevens aan de algemene vergadering zijn
onthouden op grond waarvan tot aansprakelijkheid van bestuurders of commissarissen kan
worden geconcludeerd, dan strekt de reikwijdte van het besluit tot decharge zich niet uit tot
de niet-gemelde gegevens.
Onder omstandigheden kan een dechargebesluit van de algemene vergadering worden
vernietigd wegens strijd met de redelijkheid en billijkheid
Gedacht kan worden aan het geval dat de algemene vergadering door het bestuur en
de raad van commissarissen informatie is onthouden of is misleid, of de situatie
waarin de meerderheid van de aandeelhouders bij het nemen van het besluit de
belangen van de minderheidsaandeelhouders te veel heeft verwaarloosd.
o Omgekeerd geldt er ook een verantwoordelijkheid voor de algemene
vergadering.
De algemene vergadering dient zich in relatie tot het bestuur en de raad van commissarissen
te gedragen met inachtneming van de normen van redelijkheid en billijkheid.
Dit betekent dat de algemene vergadering niet gerechtigd is om willekeurig, zonder
de beantwoording van een daartoe strekkend verzoek om argumenten, te besluiten
dat decharge wordt onthouden met als gevolg dat bestuurders en commissarissen
voortdurend in onzekerheid blijven verkeren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Kiniev. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.