Samenvatting Tropische Ziektenleer (B-KUL-E06N4A)

Samenvatting tropische ziekteleer
Naam Diarree in de tropen Malaria Amoebiase
 Bact. (ETEC, salmonella, shigella, …)  Plasmodium falciparum
 Entamoeba histolytica
 Viraal (noro- & enterovirussen)  Plasmodium vivax (hypnozoiëten)
Etiologie  (entamoeba dispar = niet pathogene
 Protozoa (giardia, entamoeba)  Plasmodium ovale (hypnozoiëten)
variant die ook in België voorkomt)
 Evt. wormen  (Plasmodium malariae en knowlesi)
 Hoog risico: Afrika, Azië, Lat. Amerika  kosmopolitisch
 Sub-Sahara Afrika
 Middelmatig: middellandse zee, Caraïben,  Tropen met slechte sanitaire
Voorkomen  Zuid-Azië
stille oceaan, Zuid-Afrika, Israël en Japan omstandigheden
 Midden- en Zuid-Amerika
 Laag: Centr. Europa, USA, canada, Australië  Homoseksuele populatie
 Koude rilkoorts  Asymptomatisch
 Spleno- en hepatomegalie  Dysenterie (lange incubatie: weken)
 Hemolytische anemie en trombopenie - Rectocolitis + koorts
 Vroegtijdig en meestal mild Verwikkelingen bij severe malaria (WHO): verwikkelingen: perforatie, bloeding,
 Secretoire type  dysenterie type  Cerebrale malaria (GCS < 11) toxisch megacolon & fulminante colitis
Symptomen
 Dehydratatie (+evt. shock tekens als ernstig)  Metabool: hypoglycemie + lactaat acidose  leverabces (incubatie lang: 3 maanden)
 Evt. malnutritie (marasmus  kwashiorkor)  MOF: ARDS, nierinsufficiëntie, shock, DIC - niet noodz. dysenterie voorafgaand
 Stuwing in darm  gram neg. Sepsis - koorts, algemene malaise, grote lever
 Zwangerschap: foetale dood, groeiretardatie - pijn (lever, schouder, diafragma)
 Vector: vrouwelijke Anophelesmug (nacht)  Ingestie cyste of faeco-oraal
Levercyclus: 7d (+evt. hypnozoiët vorming) ASYMPTOMATISCH Commensale infectieuze cyclus: minuta vorm
Pathogenes  Faeco-orale besmetting
Sporozoiet  schizont  merozoiet splitsing, cyste excretie in kak, niet in weefsels
e  Virulentiefactoren (invasief, toxineproductie, …)
RBC cyclus: 48u (+ evt. gametocyt vorming) SYMPTOMATISCH Invasieve weefselcyclus: magna vorm, schade
Merozoiet  trofozoiet  schizont  meroz. aan mucosa, in weefsels, niet besmettelijk
 Dikdruppel en bloeduitstrijkje + antigene sneltest
 Kliniek
- Negatieve dikdruppel is NIET voldoende voor uitsluiting  Faecesstaal + zoutopl.: cyste opsporen
 Copro culturen: kweek + ANTIBIOGRAM!
Diagnose - Afname vroegtijdig in koorstfase  Serologie
 Parasitologisch onderzoek (giardia)
Herhalen tijdens volgende volgende koortspiek  Leverabces: ook beeldvorming (echo, CT)
 (indien koorts dikdruppel!)
 Serologisch onderzoek: enkel postfactum nuttig!
 REHYDRATATIE! (ORS; ORT)  Chloroquine (oog, smaak,  Kinine (ECG, glucose) + doxy 1. Magnavorm: 5-nitroimidazole derivaten
 Transitremmer: loperamide (additief met AB) QT, resistentie bij falc.)  Malarone (metronidazol, ornidazol, tinidazol)
Behandeling
 Antibiotica: azitromycine (dysenterie-type)  Proguanil + Atovaquone  Artemisinine (anemie) 2. Minutavorm: paromomycine (enkel actief
 5-nitroimidazole (giardiase)  Mefloquine (psyh. + card.)  Primaquine (leverfase, G6PD) in darm, dus ook veilig bij zwangerschap)
Groot probleem van toenemende resistentie tegen
 Stabiele (premunitie immuniteit)  onstabiele malaria  Asymptomatische dragers in tropen niet
Overige antibiotica en multi-resistente enterobacteriaceae
 Incubatie 1à2 weken, meestal binnen 2 maanden behandelen (hoge kans op herinfectie)
(ESBL: extended spectrum β-lactamase)




1

, Naam Kala-Azar (viscerale leishmaniase) Cutane leishmaniase Afrikaanse slaapziekte (trypanosomiase) Ziekte van Chagas (trypanosomiase)
 Trypanosoma brucei gambiense
Etiologie  Genus Leishmania (antropo-zoönose)  Genus Leishmania (antropo-zoönose)  Trypanosoma cruzi (zoönose)
 Trypanosoma brucei rhodesiense
 Woestijn (Midden-Oosten; Sahara)  Woestijn (Midden-Oosten; Sahara)  T. gambiense: W- en Centraal Afrika
 Landelijke gebieden van Midden-
 India  India (enkel menselijk reservoir: uitroeiing)
Voorkomen en Zuid-Amerika
 Latijns-Amerika  Latijns-Amerika  T. rhodesiense: Oost-Afrika (ernstiger)
 Kinderen (85% < 10 jaar)
 Zuid-Europa  Zuid-Europa (zoonose: antilopen & vee, …)
 Papel op inoculatieplaats  Trypanosoma sjanker op inoculatie  Acuut: asymptomatisch
 Incubatietijd lang (2j.) (TBC-achtig)
 Goed begrensd ulcus , rode verheven  Lange asymptomatische periode (evt. chagoma, regionale lymfeklier
 koorts, zweten, malaise, vermagering
rand en granulerende propere bodem Hemolymfatisch: koorts, oedeem, rash, zwelling, Romana Sign
 Spleno- en hepatomegalie
 Vaak satelliet ulcera lymfeklierzwelling: Morulacellen, IgM  Intermediate: asymptomatische
Symptomen  Lymfeklieren vergroot (laattijdig)
 Weinig pijnlijk Winterbottom’s Sign! . parasitemie
 Anemie, leukopenie, trombocytopenie
 Evt. regionale lymfeklierzwelling CNS slaapziekte: meningo-encefalitis of  Chronisch: - Cardiomegalie
 Hypergammaglobulinemie
 Geneest niet (traag), atrofie, myelitis, decorumverlies, circadiaans Δ, - Mega-oesophagus
 Geen eosinofilie
ingezonken litteken uitval, extrapyramidaal, coma en dood - Mega-colon
 Vector: zandvlieg  Vector: Triatoma infestans
 Vector: Tsee Tsee vlieg (Glossina)
 Intracellulaire parasiet van macrofagen in (wants)
 Vector: zandvlieg  Parasitemie (koorts opstoten)
lever, milt, beenmerg, huid, lymfeklier  faeces van wants in mucosae,
 Afhankelijk van virulentie en  Gevolgd door klaring mbv IgM
Pathogenes  Th1 reactie: CD4+; IFNγ IL-2 TNF-α: goed conjunctivae en wondjes
aantal parasieten  Stoornis neurotransmissie
e  Th2 reactie: B-cel; IL-4; Ig: nutteloos  moeder-kind besmetting
 Initieel Th2 reactie  Cytokine vrijzetting
 Cave slechte cellulaire immuniteit (HIV)  bloedtransfusies
 Nadien curatieve Th1 reactie  Irreversiebele neuronale schade
 Ernstig; bacteriële surinfectie  laaggradige parasitemie
 vaataantasting
(pneumokokken)  dood  chronische fase jaren later pas
 Kliniek “grijze ziekte”  Kliniek (niet genezende tropenzweer)  Kliniek + trypanosoma opsporen in:
 Biopsie rand van ulcus: parasieten?  IgM spiegels, lymfeklieraspiraat, CSV  Klinisch
Diagnose  Beenmergaspiraat (miltpunctie moeilijk)
 Serologie verwarrend  Dikdruppel en bloeduitstrijkje  Erg moeilijke diagnose stelling
 Serologie verwarrend
 Supportief (igv. cardiale probl.)
 Amfotericine B  Niet kennen
Behandeling  itraconazole  Symptomatisch (myotomie
(onderhoud om de 3 weken gedurende 1 j.)  Patiënt doorsturen naar itg in A’pen
slokdarm, dieet, resectie, ..)
 DD Staphylokokken
Toxiciteit Amfotericine B: drug fever,
Overige  Variant: L. Brasiliensis ernstig!  DEET helpt niet tegen Tsee Tsee vlieg
nierinsufficiëntie en hypokaliëmie
Mucocutaan (neus, gelaat, …)




Naam lepra Bilharziose (Schistosomiase) Clonorchis sinensis Longbot
 Mycobacterium leprae (Bacil van Hansen)  Schistosoma hematobium
Etiologie  Clonorchis sinensis  Paragonimus westermani
(niet kweekbaar en zuurvast)  Schistosoma mansoni

2