Samenvatting Pedagogische
Basis
De pedagogische basis (houding)
Doelstellingen van dit thema
De student kan:
o ROL: OPVOEDER
de sociaal-emotionele noden en onderwijsbehoeften van leerlingen
beschrijven en aanpakstrategieën formuleren.
strategieën inzetten om een veilig klasklimaat te creëren en een positieve
relatie op te bouwen.
zorgen voor een goede start in contact met een nieuwe groep of school.
o ROL: COMMUNICATOR
strategieën inzetten om op een positieve manier in interactie te treden met
leerlingen.
o ROL: ROLMODEL
tijdens interactiemomenten aantonen dat hij beschikt over de nodige
sociaal-emotionele competenties.
Introductie pedagogische basis
Analyse ‘Pedagogische Basis’
Pedagogische
o = Pedagogiek (Grieks) betekent ’ kinderleiding’.
o Je leidt een kind naar de volwassenheid en doet dit met een zekere opvoeding die
mogelijk voldoet aan alle eisen die nodig zijn om in deze maatschappij in te passen.
o handelen op een manier waarvan jij weet dat het voor de ander verantwoord en
goed is.
Basis
o = Fundament, beginpunt vanuit bepaalde houding
o Bouwstenen die sterk en duurzaam zijn
Pedagogiek versus didactiek
Zijn te onderscheiden, maar niet te scheiden
Probleem:
o Didactiek: gewaardeerd omdat het om een duidelijk herkenbare en te benoemen
elementen gaat ↔ pedagogiek: bij lkrn impliciet verondersteld
o Veronderstelling:
Pedagogiek: verwaarloosd omdat men veronderstelt dat het niet helpt hij de
kennisoverdracht
↔ didactiek primeert
o De pedagogische bekwaamheid is ongrijpbaar
, o Lkrn hebben elke dag met wisselende en zeer complexe situaties te maken, waarin
zijn worden geacht adequaat te reageren.
o ‘Intelligence is knowing what to do, when you don’t know what to do’ Jean Piaget
o Leraren ontwikkelen verborgen kennis op basis waarvan zij met creativiteit binnen de
onderwijssituatie kunnen omgaan met de gestelde uitdagingen. intuïtie, reflectie
en rationaliteit nodig.
Pedagogische basis in een brede school
Kinderen en ouders moeten iets merken van de pedagogische basis (geen papier)
Het levend hart van de brede school
o = doortrekt het denken, het voelen en het handelen van iedereen die in de brede
school werkt
o = doortrekt de fysieke kant van de brede school, de inrichting van de binnen- en
buitenruimtes.
Pedagogische basis: waartoe opvoeden?
‘school’ (van het Griekse woord ‘schole’) -> lett. vrije tijd – vrijheid, tijd, ruimte & rust is
nodig om tot denken, tot leren te komen.
Opvoeding en onderwijs hebben waarde:
o kinderen tot leren brengen voor zichzelf en voor de samenleving.
School = tussentijd en ruimte om tot leren te komen.
o Kinderen zijn initieel nieuwsgierig en creatief en hebben een wil tot leren maar in
hun eentje lukt het ze niet. Ze hebben volwassenen nodig die hen de wereld laten
zien en ervaren.
Opvoeden tot nieuwe burger in een oude wereld
o ‘de Oude wereld’ = de wereld van volwassenen overdragen
wat van waarde is gebleken bvb lezen, rekenen, kennis van de natuur, van
techniek …
regels van fatsoen: eten met mes en vork; niet spugen op straat
waarden en normen, moraal: respect en verantwoordelijkheid voor
materiaal, voor de ander, problemen oplossen met woorden en niet met
geweld. Daarvoor kinderen leren om zich te verplaatsen in het perspectief
van anderen = empathie.
o ‘de Oude wereld’ op orde brengen, vernieuwen
Volwassenen moeten dus los durven laten = het nieuwe de ruimte geven
Onzekere toekomst : dus leren hoe ze met het onvoorspelbare, het nieuwe
om kunnen gaan.
Volwassenen moeten accepteren dat kinderen met elkaar in hun eigen
sociale wereld hiermee oefenen
Pedagogische basis: wat leren?
De samenleving waarop de brede school moet voorbereiden, is veranderd : complex, sneller,
kennisintensief, geglobaliseerd.
Wat leren ?
o Arbeidsmarktvoorbereiding
o Burgerschapsvorming en sociale competenties
o Bijdragen aan het vormgeven van de toekomst
, hebben van feitelijkheden: een diploma, geld, een baan, een huis, een auto,
partner en kinderen.
diepere laag van het ik, ‘zijn’, gericht op de wereld en de ander: kunnen
genieten, uit liefde iets doen voor een ander, zich bekommeren om de ander
en de wereld, een gevoel ergens echt bij te horen.
o Kansen bieden voor de toekomst : niet alleen kinderen helpen het curriculum te
doorlopen, maar hen ondersteunen bij het vinden van een plek in de wereld. Zowel
voor henzelf als voor het voortbestaan van die wereld die we met elkaar delen.
Pedagogische basis: nood aan voedende omgeving
Kinderen hebben nood aan volwassenen die:
o ‘meerwetende ander’ zijn met moreel gezag, die kinderen inleiden in betekenissen.
Tonen wat van waarde is om te weten en te kunnen door het aanbieden van
activiteiten, het opdoen van ervaringen en hierop reflecteren.
o Spanningsverhoudingen weten te hanteren die gepaard gaan met opvoeden. Balans
zoeken bvb voorbereiden voor de toekomst, maar ook hier en nu mogen genieten
en spelen met kinderen of alleen zonder toezicht van volwassenen. Tussen liefde en
gezag, tussen veiligheid en exploratie, tussen inspanning en ontspanning, ...
o Betrokken zijn op kinderen en die om kunnen gaan met diversiteit. Die dus goed
kijken en luisteren naar wat kinderen nodig hebben.
Pedagogische basis groeit in relationeel vertrouwen
Relationeel vertrouwen tussen :
o Professionals en kinderen
o Professionals en ouders
o Professionals en hun leidinggevenden
o Professionals onderling
Vanuit de 4 kernwaarden van relationeel vertrouwen:
o Respect = niet oordelen en veroordelen: respectvolle omgang ook bij
meningsverschillen;
o Competent = je mag ervan uitgaan dat er een professional aan het werk is;
o Persoonlijke aandacht voor anderen = je kijkt naar anderen, voelt je welkom, wordt
uitgenodigd;
o Integriteit = doen wat je zegt en belooft
, De genietbare school
De leerkracht
Kwaliteit van het onderwijs:
o hangt niet enkel samen het een didactische deskundigheid maar ook met een
leerkrachtenstijl die een aantal fundamentele basishoudingen heeft:
Persoonlijke aandacht
Warmt
Inleven
Goed opvolgen
Bevorderen van positieve instelling
Van belang zijn (ook als lkr) en ieder voert zijn eigen strijd hierin.
o Wordt bepaald door de mate waarin de lkr erin slaagt zich te verbinden met
collega’s, kinderen en ouders in de school.
De eerste verantwoordelijkheid: de motivatie, de goede moed om door te
gaan overeind blijft
De leerkracht:
o Iemand die met enthousiasme en inspiratie
o Iemand die aanspreekbaar is, op wie kinderen kunnen rekenen
o Iemand die een goed contact met kinderen weet op te bouwen en te onderhouden
o Speelt een cruciale rol in het pedagogisch klimaat ten aanzien van de sfeer die er in
de groep heerst
o Leerlingen leren meer en beter van lkrn met wie ze een goede en veilige relatie
hebben.
De ideale opvoeder:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberdefraine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.62. You're not tied to anything after your purchase.