Class notes
Aantekeningen van alle hoor- en werkcolleges - Aansprakelijkheidsrecht
- Course
- Institution
Dit document bevat al mijn aantekeningen van alle hoor- en werkcolleges van het vak Aansprakelijkheidsrecht.
[Show more]
Seller
Follow
LawStudentTilburgUniversity
Reviews received
Content preview
Alle hoor- en werkcollege aantekeningenHoorcollege 1 Aansprakelijkheidsrecht
1-2-2021
Voorbereiden:
T. Hartlief e.a., nrs. 1 - 12.
HR 21 februari 1997, ECLI:NL:HR:1997:ZC2286, NJ 1999/145 (Wrongful birth);
HR 9 oktober 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2735, NJ 1998/853 (Jeffrey);
HR 18 maart 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR5213, NJ 2006/606 (Baby Kelly);
HR 8 oktober 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM6095, NJ 2011/465 m. nt. T. Hartlief (Hangmat);
HR 6 september 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ9228, NJ 2015/376 (Srebrenica).
Aantekeningen:
Aansprakelijkheidsrecht doelstellingen/functies
Opzet van de cursus
• Thema’s
• Leerdoelen
• Literatuur
• Werkvormen
• Tentamen
Kan leven onrechtmatig zijn?
HR 18 maart 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR5213 (Baby Kelly arrest)
• Wrongful life vordering / onrechtmatig leven vordering: vordering tot schadevergoeding
vanwege het feit dat een kind met beperkingen geboren is, hetgeen is toe te schrijven aan
het handelen van een ander, de medische hulpverlener
• Kunstfout (medische hulpverlener maakt een fout waardoor hij direct de gezonde vrucht
beschadigt) of informatiefout (medische hulpverlener stelt ten onrechte niet vast wat er aan
de hand is waardoor de ouders de keuze wordt ontnomen om het kind niet geboren te laten
worden)?
• Vorderingen kan ingesteld worden door de ouder, de fout van de arts of het kind en deze
kan ingesteld worden tegen de arts maar ook door het kind tegen de ouders
• I.c.: vordering wordt zowel ingesteld namens de ouders als namens het kind tegen de
medische hulpverlener
• Het wettelijk kader:
- art. 6:74, 6:162 en 6:98 BW: vereisten: fout, schade en causaal verband, onrechtmatige
daad (buitencontractuele aansprakelijkheid)
- art. 7:446 en 7:453 BW: medische behandelovereenkomst, goed hulpverlener?
(contractuele aansprakelijkheid)
Er was een medische behandelovereenkomst gesloten tussen de moeder van Kelly en de
medische hulpverlener. De vader van Kelly en Kelly zelf waren geen partij bij deze
overeenkomst. Maar de moeder had de overeenkomst in belang van Kelly gesloten,
waardoor er toch een onrechtmatige daad is verricht jegens de vader en Kelly.
Vervolg
• Fout: toerekenbare tekortkoming jegens moeder, onrechtmatige daad jegens vader en Kelly
• Causaal verband: c.s.q.n (conditio sine qua non), tweeledig: fout is noodzakelijke
voorwaarde voor het intreden van de schade en toerekening naar redelijkheid (art. 6:98 BW);
,• Schade: materiële en immateriële schadevergoeding.
- Art. 6:106, lid 1 onder b: lichamelijk letsel, aantasting eer en goede naam, of “andere
aantasting in de persoon”
- Art. 6:97 BW: hoe moet de schade begroot worden? Schade wordt vastgesteld door de
huidige situatie te vergelijken met de situatie waarin de fout niet was begaan, maar waarmee
moet je vergelijken? Je kan het niet vergelijken met de situatie waarin ze gezond was
geboren (was slechts een informatiefout), maar je kan het ook niet vergelijken met de situatie
waarin Kelly niet had bestaan…
• Andere bezwaren: “het klopt wel, maar het deugt niet”
- Hellend vlak?
- Defensieve geneeskunde? medische hulpverleners gaan uit angst voor
aansprakelijkheid aansturen op abortus
Functies van het aansprakelijkheidsrecht:
• Compensatie (inclusief corrigerende rechtvaardigheid)
• Genoegdoening (inclusief niet-financiële belangen)
• Preventie (inclusief kostenallocatie, risicospreiding en vermijden van inefficiënt gedrag)
Compensatie
• Herstel in de oude toestand (“restitutio in integrum”);
• Schadevergoeding in geld of in natura (bijv. teruggave van goederen) (art. 6:103 BW);
• Materiële en immateriële schadevergoeding (art. 6:106 BW);
• Remedies: schadevergoeding, verklaring voor recht, rechterlijk bevel
• Corrigerende en verdelende rechtvaardigheid; (corrigerend: oude situatie / balans
terugbrengen, verdelend: eerlijke verdeling van een beperkte hoeveelheid van iets)
• Croesus, Diogenes (art. 6:109 BW): of je arm of rijk bent speelt niet mee bij de beslissing of
je wel of niet aansprakelijk bent, maar hier wordt wel rekening mee gehouden bij de
vaststelling van de hoogte van de schadevergoeding
• Vestiging aansprakelijkheid: corrigerende rechtvaardigheid , omvang van de
aansprakelijkheid: distributieve rechtvaardigheid (art. 6:162 en 98 BW)
Terug naar de casus van Baby Kelly
Toewijzing vordering gerechtvaardigd door corrigerende rechtvaardigheid? nee
• Vordering ouders: gelijkheid tussen onrecht en herstel? nee, zonder de inbreuk hadden
de ouders voor afbreuk van de zwangerschap gekozen, maar de schadevergoeding plaatst
hen in de positie dat Kelly gezond was geboren (wat medisch gezien niet mogelijk was
geweest)
• Vordering Kelly: gelijkheid tussen onrecht en herstel? nee, want als de onrechtmatige
daad niet gepleegd was, was ze nooit geboren geweest
maar de HR heeft wel een goede beslissing gemaakt, maar de beslissing is niet gemaakt
op grond van de corrigerende rechtvaardigheid
• Fout en compensatie: niet twee zijden van dezelfde medaille
• Andere legitimaties?
- Preventie voor volgende keren in dezelfde soort situatie? Waarschijnlijk niet
- Genoegdoening? Waarschijnlijk wel
Genoegdoening
• Twee kanten: erkenning van het leed en boetedoening van de daders;
• Genoegdoening voor aansprakelijkheid in zaak van baby Kelly?
• Verklaring voor recht (moreel-declaratoir): rechter maakt een statement dat er
aansprakelijkheid is, ondanks dat er geen schadevergoeding gevorderd wordt
• HR 9 oktober 1988, NJ 1988/853 (Jeffrey); ze vorderen verklaring voor recht, dus ze willen
geen schadevergoeding, maar willen slechts dat het ziekenhuis aansprakelijk wordt gesteld
,voor de rouwverwerking. Art. 3:303 BW: geen belang, geen rechtsvordering, is
rouwverwerking een voldoende belang voor een verklaring van recht? nee een louter
emotioneel belang is niet voldoende
• HR 6 september 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ9225, BZ9228 (Srebreniça): erkenning,
waarheidsvinding, verantwoordelijkheid; (vastgestelde aansprakelijkheid zonder
schadevergoeding maar met genoegdoening)
• HR 8 oktober 2010, ECLI:NL:HR:2010: BM6095 (Hangmat): vastgestelde aansprakelijkheid
met schadevergoeding zonder genoegdoening, art. 6:174: beschermingsgedachte
Preventie
• Aansprakelijkheid en handhaving;
• Aansprakelijkheid en defensief gedrag (“chilling effect”); (je anders, voorzichtiger, gaan
gedragen omdat je bang bent om aansprakelijk gesteld te worden)
• Kostenallocatie (verdeling van kosten), risicospreiding (verdeling van de schade over de
gebruikers en verzekeraars) en vermijden van inefficiënt gedrag (niet over iedere schade een
aparte procedure, maar alles in 1x bekostigd door verzekeraar);
3 functies van het aansprakelijkheidsrecht
• Compensatie – de juridisch-financiële doelstelling (gaat altijd om het geld)
• Genoegdoening – de moreel-psychologische doelstelling
• Preventie van toekomstig gedrag – de feitelijk-economische doelstelling
In wisselende combinaties rechtvaardigen zij aansprakelijkheid: driebanden (per situatie
anders welke functie er bij past)
“Ieder draagt zijn eigen schade” uitgangspunt van aansprakelijkheidsrecht
• Verplaatsing schade (een ander draagt jouw schade) behoeft een rechtsgrond;
• Rechtbank Limburg 16 januari 2019, ECLI:NL:RBLIM:2019:235. benadeelde bleef met
zijn schade zitten, vanwege het uitgangspunt. Hij kon geen rechtsgrond vinden om zijn
schade te verplaatsen (want de vordering was verjaard)
Rechtbank Den Haag over de misdragingen van de Nederlandse militairen in Nederlands-
Indië hebben begaan ontkomen aan verjaringsverweer
Hoorcollege 2 Aansprakelijkheidsrecht
1-2-2021
Voorbereiden:
T. Hartlief e.a., nrs. 13 - 58, 66-77, 201-201b, 236-244.
T.F.E. Tjong Tjin Tai, ‘Meervoudige causaliteit, bewijs, en draagplicht’, Noot bij HR 18
december 2009, LJN BK0873 (London/Delta Lloyd), Bb 2010/28, p. 98-100.
R.L.M. Cox, ‘Proportionele aansprakelijkheid versus kansverlies – Tussen dogmatiek en
praktijk, NTBR 2016/40
HR 9 oktober 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0706, NJ 1994/535 (DES);
HR 24 oktober 1997, ECLI:NL:HR:1997:AM1905, NJ 1998/257 (Baijings/H);
HR 24 december 1999, ECLI:NLHR:1999:AA4004, NJ 2000, 351 (Nugteren/Meskens);
HR 11 november 1983, ECLI:NL:PHR:1983:AG4688, NJ 1984, 331 (Meppelse ree);
HR 7 december 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB2795, NJ 2002/576 (Leeuwarden/Los);
HR 31 maart 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU6092, NJ 2011/250 (Nefalit/Karamus);
HR 18 december 2009, ECLI:NL:HR:2009:BK0873, NJ 2012/614 (London/Delta Lloyd), het
bestuderen van de noot van Tjong Tjin Tai in Bb volstaat;
HR 21 december 2012, ECLI:HR:2012:BX7491, NJ 2013/237 m.nt. S.D. Lindenbergh
(Deloitte/Hassink);
HR 2 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:2914, NJ 2016/194 (Groepsaansprakelijkheid);
, HR 23 december 2016, ECLI:HR:2016:2987, NJ 2017/133 m.nt. S.D. Lindenbergh
(Kansschade bij medische aansprakelijkheid).
Aantekeningen:
Gronden van aansprakelijkheid
Opzet vervolg
College 1: functies van het aansprakelijkheidsrecht; (compensatie, genoegdoening en
preventie)
Colleges 2 en 3: aansprakelijkheid voor eigen handelen;
• College 2: gronden van aansprakelijkheid
• College 3: grenzen van aansprakelijkheid
Colleges 4 en 5: aansprakelijkheid voor andermans handelen
College 6: schadevergoedingsrecht
Verweer op verjaringstermijn: beroep op verjaring is naar maatstaven van redelijkheid en
billijkheid in de specifieke omstandigheden onaanvaardbaar (art. 6:2 BW)
Inhoud
1. Wrongful life claims:
• Rechtsvergelijking
• Art. 6:162 BW, art. 340 VWEU, art. 1:101 PETL
2. Gronden van aansprakelijkheid:
• Onrechtmatige daad;
• Toerekenbaarheid;
• Causaliteit (conditio sine qua non).
Wrongful life vorderingen problemen:
• California: schade kan niet worden vastgesteld (Turpin v. Sortini, Cal. 3d 220, 643 P.2d
954)
• België: schade kan niet worden vastgesteld (Hof van Cassatie van België 14 november
2014, Nr. C.13.0441.N)
bij beide kan de schade niet worden vastgesteld, omdat er geen vergelijking kan
plaatsvinden tussen de huidige situatie en de situatie waarin ze niet had bestaan (deze
vergelijking kun je niet maken)
• Frankrijk: geen causaal verband / politiek grijpt in (Nicolas Perruche 26 maart 1996, D.
1997, Jur. P. 35, en 17 november 2000, Jur. P. 332)
schade was niet het gevolg van de handeling van de medische hulpverlener, maar van de
ziekte de rode hond (politiek grijpt in: een gehandicapt leven mag niet gezien worden als
minder waard dan niet leven, belediging voor gehandicapten)
• Duitsland: geen schending zorgplicht/onrechtmatigheid (BGH 18 januari 1983, Entsch. 86,
240)
• Engeland: geen schending zorgplicht/onrechtmatigheid (MacKay v Essex Area Health
Authority 1982 2 All ER 771)
toewijzing vordering impliceert verplichting om het menselijk leven af te breken en dat is in
strijd met het beginsel van menselijke waardigheid, dus er is niet onrechtmatig gehandeld
door de medische hulpverlener
• Zuid-Afrika: verschillen tussen ouders en kind (SC South Africa 3 juni 2008 (340/2007)
[2008] ZASCA 84, Stewart e.a. v Both, Constitutional Court South Africa (H. and Fetal
Assessment Centre [2014] ZACC 34, nr. 2)
claim ouders mbt extra kosten van het opvoeden van een kind met beperkingen is
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LawStudentTilburgUniversity. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
Exam (elaborations) ·
NR 511 Final Exam - Q’s & A’s (Detailed & Verified)
Exam (elaborations) ·
NURS 6660 Midterm Exam Latest 2021.
