Deze samenvatting bevat alle CE stof betreffende het onderwerp 'Voeding en spijsvertering' van VMBO biologie. Hiermee ben je goed voorbereid op je examen. Doe er je voordeel mee! Veel succes
Biologie CE stof ‘Voedingsstoffen en vertering’
Voedingsstoffen en vertering
Voedingsmiddelen
• Alles wat je eet en drinkt.
• In voedingsmiddelen zitten de voedingsstoffen.
herkomst wat zit er in
veel zetmeel
veel vitaminen Peulvruchten en noten bevatten
plantaardig voedsel
veel voedingsvezels ook nog veel eiwitten.
weinig vet (en weinig cholesterol)
veel eiwit
dierlijk voedsel
veel vet ( en veel cholesterol)
Voedingsstoffen
• Nodig als:
o brandstof: om er energie uit te halen.
o bouwstoffen: voor groei en herstel.
o beschermende stoffen: voorkomen dat je ziek wordt.
o reserve stoffen
Vertering
• Het kleiner (oplosbaar) maken van voedingsstoffen.
Nodig:
o omdat ze in het bloed terecht moeten komen.
o en dus door de cellen van de darmwand heen moeten.
▪ Het bloed vervoert de opgeloste voedingsstoffen naar de cellen in het lichaam.
• Alleen grote voedingsstoffen moeten verteerd worden.
• Gebeurt in de mond, maag en in de darmen met behulp van verteringssappen.
o Verteringssappen bevatten enzymen.
• Niet alles kan verteerd worden.
o Wat niet verteerd kan worden poep je uit.
Bijvoorbeeld; voedingsvezels (celwanden van planten).
▪ Zijn wel belangrijk voor de spierwerking van je darmen (peristaltische
bewegingen).
Daardoor wordt het voedsel:
▪ goed gemengd met de enzymen.
▪ door de darmen geduwd.
Enzymen
• Stoffen die reacties in het lichaam versnellen.
o Door enzymen kunnen voedingsstoffen verteerd worden.
• Een bepaald enzym kan maar één bepaalde reactie versnellen.
Bijvoorbeeld:
o een enzym om zetmeel te verteren.
o een enzym om eiwit te verteren.
• Het enzym doet zelf niet mee met de reactie.
, o Het verandert zelf niet.
o Het kan meerdere keren werken.
• Enzymen werken het beste bij een bepaalde optimale temperatuur.
o Bij lagere of hogere temperatuur werken ze langzamer.
• Enzymen werken het beste bij een bepaalde zuurgraad.
o Dat verschilt per enzym.
Bijvoorbeeld:
▪ Het enzym in de maag werkt het beste in een zure omgeving.
▪ Het enzym uit het speeksel werkt het best in een neutrale omgeving.
Voorbeelden van voedingstoffen
Moet wel of niet
Naam groep Naam stof Functie verteerd
worden
Koolhydraten glucose brandstof voor cellen niet
zetmeel
Ketting van reservestof wel
glucose
glycogeen
wordt bewaard in de lever als reservestof wel
Dierlijk zetmeel
Eiwitten bouwstof wel
verzadigde vetten reservestof wel
Vetten onverzadigde brandstof
vetten bouwstof
bouwstof
cholesterol niet
reservestof
bijvoorbeeld: bouwstoffen
vitamine A beschermende stoffen
vitamine B niet
Vitamines vitamine C Belangrijk onder andere voor:
vitamine D - weerstand tegen ziektes
- goede spijsvertering
- sterke botten
bijvoorbeeld: bouwstoffen
ijzer beschermende stoffen
Mineralen kalk niet
(zouten)
Ijzer: nodig voor je rode bloedcellen.
Kalk: nodig voor je botten.
Belangrijke bouwstof: het lichaam bestaat voor een
Water groot deel uit water. niet
Transportmiddel (bloed).
Gezonde voeding
• Bevat alle voedingsstoffen (schijf van vijf).
o Voldoende bouwstoffen.
o Voldoende brandstoffen.
• Heeft de juiste voedingswaarde.
o Voedingswaarde geeft aan hoeveel energie er bij de verbranding van dat voedsel vrijkomt.
▪ Hoeveelheid energie wordt aangegeven in kJ (kiloJoules) of in kcal (kilocalorieën).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller semstroop. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
