Maatschappijleer hoofdstuk 2 parlementaire democratie®®
§ 1 wat is democratie?
Politiek: het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
-> Gaan over zaken die van algemeen belang zijn zoals welvaart, volksgezondheid,
infrastructuur, onderwijs, buitenlands betrekkingen en openbare orde en veiligheid.
-> om dit allemaal te kunnen betalen is er belasting.
Democratie: een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op
de politieke besluitvorming.
Referendum: kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel. (bijvoorbeeld de brexit)
In Nederland indirecte democratie (wij kiezen volksvertegenwoordigers die politieke
beslissingen nemen) -> ook wel parlementaire democratie.
Kenmerken parlementaire democratie:
• politieke grondrechten
-alle Nederlanders vanaf 18 jaar recht om te kiezen en verkozen te worden.
-iedereen mag een politieke partij/ vereniging oprichten.
-iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
• politieke besluitvorming
-regering en parlement maken samen de wetten.
-wetten gelden pas als er een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
•ondanks meerderheidsprincipe wordt rekening gehouden met rechten van minderheden.
•persvrijheid: journalisten bepalen zelf waar ze over berichten/publiceren.
Dictatuur: alle macht is in handen van een persoon of een kleine groep.
-ideologie, religieuze of militaire democratie.
Dictaturen ontstaan meestal na een staatsgreep waarbij een dictator met behulp van het
leger de macht grijpt.
Kenmerken dictatuur:
•machtenscheiding: alle macht in handen van een persoon -> geen onafhankelijke
rechterlijke macht.
•grondrechten: geen grondrechten voor burgers en geen vrije pers. (censuur)
•oppositiepartijen: partijen die tegen overheid zijn niet toegestaan.
•grote politieke rol voor de militairen. (vaak ook ministers)
•verkiezingsfraude: om op een dictator te lijken wel vaak verkiezingen maar geen eerlijke
verkiezingen.
•regering kan snel hun keuzes er doorheen loodsen vanwege ontbreken oppositie.
, § 2 politieke stromingen
Politieke partijen ontstaan uit ideologie.
-> een samenhangend geheel van ideeën en over de gewenste inrichting van de
samenleving.
-> standpunten over normen en waarden en sociaaleconomische verhoudingen
Socialisme:
belangrijkste waarde: solidariteit en gelijkheid
•ontstaan in de 19e eeuw als reactie op slechte werkomstandigheden.
•communisten probeerden revoluties onder arbeiders te ontketenen.
•eerlijke verdeling van kennis, macht en inkomen.
•uitgebreide verzorgingsstaat.
Rood-> kleur van links (sp, pvda, gl)
Populisme:
-tegen elite voor het volk.
-standpunten vaan sterk nationalistisch.
Progressief: vooruitstrevende politiek ideeën
Conservatief: behoudende politieke ideeën.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DukoGoedegebuure. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.