Biologie CE stof 'gedrag bij mens en dier' [samenvatting VMBO]
17 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
VMBO
Deze samenvatting bevat alle CE stof betreffende het onderwerp 'Gedrag bij mens en dier' van VMBO biologie. Hiermee ben je goed voorbereid op je examen. Doe er je voordeel mee! Veel succes
• Is alles wat een dier (en mens) doet (alle waarneembare activiteiten).
o Reactie op prikkels.
• Wordt bepaald door een inwendige prikkel (= motivatie) en een uitwendige prikkel.
Voorbeelden
o Jachtgedrag
▪ Honger (inwendige prikkel)
▪ --> het dier gaat op zoek naar eten (gedrag);
▪ --> het dier ziet of hoort een prooi (uitwendige prikkel);
▪ --> het dier vangt de prooi en gaat eten (gedrag).
o Voortplantingsgedrag
▪ geslachtshormonen (inwendige prikkels) --> veroorzaken de voortplantingsdrang.
▪ Testosteron bij het mannetje en oestrogeen bij het vrouwtje.
▪ Het dier gaat op zoek naar een partner (gedrag).
▪ Het dier ziet, ruikt, voelt een partner met het juiste uiterlijk (uitwendige prikkel).
▪ Paring (gedrag).
Prikkels
• Een prikkel is een verandering in de omgeving die je met een zintuig kan waarnemen.
• Uitwendige prikkels:
o komen uit de omgeving.
Bijvoorbeeld temperatuur, licht, geluid
o worden waargenomen door zintuigen.
Voorbeelden
▪ oor: prikkel geluid;
▪ oog: prikkel licht;
▪ neus: prikkel geur;
▪ tong: prikkel smaak;
▪ huid: prikkel aanraking (tast) en temperatuur.
• Inwendige prikkels:
Voorbeelden
o Honger--> voedselzoekgedrag;
o Dorst --> drinken;
o Hormonen --> voortplantingsgedrag.
• Sleutelprikkel
o Uitwendige prikkel die één bepaald gedrag veroorzaakt.
Voorbeelden
▪ Rode buik van stekelbaarsmannetje:
is sleutelprikkel voor andere mannetjes --> aanval.
▪ Sperren van jonge vogels:
is sleutelprikkel voor de ouders --> gaan de jongen voeren.
o Supranormale prikkel
▪ Extra sterke sleutelprikkel.
▪ Hierop volgt ook een sterker gedrag.
Gedrag kan zijn:
, • erfelijk (aangeboren) of aangeleerd.
Meestal gaat het om een combinatie.
Voorbeeld
o Vinken zingen een basisliedje als ze geïsoleerd (zonder contact met soortgenoten)
opgegroeid zijn, de volledige zang leren ze van soortgenoten
Sociaal gedrag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller semstroop. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
