rechtstaat: een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid
* we hebben een rechtsstaat nodig om te regelen hoe we in de samenleving met
elkaar omgaan
* ons gedrag en onze vrijheid van handelen worden door het recht bepaald en
afgebakerd
bvb. het recht van demonstreren, politie mag niet zomaar afluisteren of arresteren.
* het is goed dat we een rechtstaat hebben om de burgers te beschermen tegen
machtsmisbruik van de overheid
rechtsnorm: gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd
Het recht: het geheel van in wetten vastgelegde regels
* rechtsnormen ontstaan enerzijds om het maatschappelijk leven geordend te laten
verlopen denk aan iedereen fietst aan dezelfde kant en anderzijds komen ze voort
uit de waarden en normen die mensen met elkaar delen bvb bij ruzie sla je er niet
zomaar oplos(= wet verbod op mishandeling)
* belangrijk is dat de rechtsnormen zoveel mogelijk overeenkomen met de opvattingen
van de burgers over goed en kwaad
* het recht is in beweging dit houd in dat de rechtsnormen af en toe veranderd bvb
erkenning van het homohuwelijk
abnormale monarchie: regeringsvorm waarbij de koning alle macht heeft
verklaring van rechten van de mens en van de burger: een tekst die bepaald dat
iedereen gelijke rechten heeft en dat iedereen alles in vrijheid kan doen, zolang hij niet de
vrijheid van een ander beperkt.de verklaring van rechten van de mens en burger is tussen
20 tot 26 augustus 1789 is aangenomen door de Nationale Grondwetgevende Vergadering
tijdens de Franse Revolutie.
grondwet: hierin staat wat de grondrechten zijn en hoe het land geregeerd moet worden
* de grondrecht is geen garantie voor een rechtsstaat, ook dictaturen hebben vaak
een grondwet,maar deze worden niet gerespecteerd.
dictatuur: een machthebber of een partij bepaald in feite wat de regels zijn
● landen met een dictatuur zijn oa.: Saudi arabie, Noord Korea en Turkmenistan
, 1798 - eerste grondwet in Nederland
1804 - nederland wordt een koninkrijk onder willem I
1848 - macht van de koning wordt grondwettelijk aan banden gelegd en
volksvertegenwoordigers krijgen meer macht. ook werden de vrijheid van
meningsuiting geregeld en het kiesrecht uitgebreid
1917 - alle volwassen mannen krijgen kiesrecht
1919 - alle volwassen vrouwen krijgen kiesrecht.
* Op 1 december 1955 weigerde Rosa Parks een zwarte vrouw haar zitplaats af te
staan aan een blanke vrouw, eze Rosa werd gearresteerd en deze arrestatie was voor
martin luther king aanleiding tot een grote busboycot en tijdens zijn toespraak sprak hij de
woorden ‘i have a dream…., that one day my four little children will live in a nation where
they will not be judged by colour of their skin but by content of their character’ negen jaar
na de arrestatie van parks dus in 1964 werd de rassenscheiding in de hele VS verboden
* in een rechtsstaat gelden niet alleen rechten maar ook zijn er plichten.deze plichten
gelden voor burger en overheid.
Leerplicht: de wettelijke verplichting om kinderen onderwijs te laten volgen
Rechtsgebieden: binnen het recht bestaan er verschillende rechtsgebieden de twee
belangrijksten zijn
● Publiekrecht: geeft regels ten aanzien van de verhouding tussen de burger en de
overheid.het regelt dus de inrichting van de staat en de relatie tussen overheid en
burger
● Privaatrecht: Recht dat betrekking heeft op geschillen tussen burgers onderling,
tussen bedrijven onderling of burgers en bedrijven. Het civiel recht wordt ook
burgerlijk recht of privaatrecht genoemd.
* Het publiekrecht in als volgt onderverdeeld:
1. Staatsrecht: regels voor de inrichting van de nederlandse staat, zoals de
bevoegdheden van ministers de rechten van kamerleden
2. Bestuursrecht: regelt de verhouding tussen burger en overheid. bvb
vergunning aanvragen, ook bevat het regels die de burger beschermt tegen
de overheid denk aan overleg met bewoners als er een nieuwe weg
aangelegd wordt
3. Strafrecht: alle wettelijke regels die aangeven welk gedrag strafbaar is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samanthajongstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.