1. Epidemiologie :
Oncologie= leer van de tumoren
Meer bij mannen dan vrouwen
Minder 1% bij kinderen
Kanker 2e doodsoorzaak voor hele popuatie
1e doodsoorzaak bij 40-60 jaar
Top 3 kankers mannen
o Prostaat-
o Long-
o Colonrectale-
Top 3 kankers vrouwen
o Borst-
o Colonrectale-
o Long-
Overlevingscijfers
o Meeste gevallen na 5 jaar van diagnose nog in leven
o Overleving sterk afhankelijk van :
Type kanker
Stadium van kanker bij diagnose
o Kanker beste overlevingskans :
Borst-
Prostaat-
Teelbal-
Schildklier-
Maligne melanoom
o Prognose afhankelijk van ziektestadium
Hoe vroeger behandeld hoe hoger kans op
overleving
Beïnvloedende factoren – risicofactoren
Onvermijdbare risicofactoren :
o Leeftijd
o Geslacht
o Familiale ziektegeschiedenis
Vermijdbare risicofactoren :
o Omgevingsfactoren
o Levensstijl :
Roken
Alcohol
Voeding
Blootstelling aan zonlicht
Meerdere risicofactoren grotere kans op kanker
Soms meerdere risicofactoren geen kanker
1
, Geen risicofactoren wel kanker
2. Kankerpreventie
Preventieve gezondheidszorg = deel van gezondheidszorg
maatregelen + acties omvat tot doel gezondheid bevorderen,
beschermen en behouden.
Screening
= Bevolkingsonderzoek gezonde groep mensen onderzocht
worden op aanwezigheid van kanker
o Doel :
Aandoening in vroeg stadium ontdekken
Minder agressief behandelen
Behandeling meer kans op slagen
o Belangrijke problemen :
Lage respons op uitnodiging
Screeningsonderzoek : duur + bescheiden
opbrengst
Grote groep vals- positieve
Gesplitste bevoegdheid van gezondheidszorg
o België organiseerd screening naar :
Borstkanker
Baarmoederhalskanker
Darmkanker
Soorten preventie :
Primaire preventie
o Voorkomen ziek worden of aandoening ontwikkelen
o Vb vaccins, rookstopconsultaties
Secundaire preventie
o Ziekte vroegtijdig opsporen
o Vb borstkankerscreening 50-69j
Tertiaire preventie
o Voorkomen aanwezige ziekte opnieuw manifecteert/
leiden zwaardere complicaties
o Vb stoppen roken & alcohol na behandeling KNO tumor
3. Behandelingsmodaliteiten
Heelkunde Lokaal
Radiotherapie Lokaal
Antitumorale middelen Algemene werking
o Anti-hormonale behandeling
o Cytostatica
o Doelgerichte therapie
o Immunotherapie
Elke behandeling omvat :
2
, o Meerdere toepassingen
o Diverse toedingsvormen
o Uiteenlopende bijwerkingen
Elke behandeling individueel of gecombineerd
Welke behandeling afhankelijk van :
o Ziektestadium
o Type tumor
4. Chemotherapie – cytostica
Richt op kankercellen die in hele lichaam kunnen verspreiden
Cytostatica via bloedbaan hele lichaam
Remmen celdeling
Iedere cytostatica eigen werking op bepaalde cellen
Soms combinatie therapie werking versterken
Verschilende toedingsvormen
Intraveneus
o PAC : poortkatheter
o PICC : Periphere inserted central catheter
o CVK : getunnelde/ acute centraal veneuze katheter
o Geen klassieke infuustrousse voor cytostatica
speciaal cytstatica infuustrousse
o Gesloten systeem
Spoelvloeistof
Hoofdleiding
Cytostaticum
Luwer lock aansluiting
One lock adaptor : Niet meer
losgekoppelt worden
Morsen voorkomen
1 of 4 luwer lock aansluitingen
Randmedicatie
Vb tegen misselijkheid
Gewone trousse op driewegkraan
o Kan ook met elastomeerpomp
Kan hiermee naar huis
Draagbare infuuspomp
Gebasseerd op principe elastisch materiaal na
uitrekking terugveren
Bevat soort ballon gevuld met medicatie
Door toediningslijn duwt als open is
Aan einde toediningslijn : kunststof gedeelte
Lowrestrictor
Regelt hoe snel medicatie inloopt Juiste +
constante snelheid inloopt
Oraal
3
, o Tabletten niet openbreken of vermalen
o Manipulatie met handschoenen
o Bij voorkeur zv zelf tablet in handen nemen + nadien
handen wassen
Dermaal
o Gebruik van spatel
o Dikke handschoenen of 2 paar hs
Intrathecaal - intraperitoneaal
o Via lumbaal punctie
o Spinaal of epiduraal
o Medische handeling assistentie verpleegkundige
Intraperitoneaal
Blaasinstillatie
Subcutaan
Veilig werken
Voor patiënten behandeling
Voor vpl schade geven aan gezondheid
Aard schade afhankelijk duur + intensiteit van blootstelling
Sommige ziekenhuis pactosafe : apart verpakt in gele
container
Calamiteiten
= Gebeurtenisen waarbij cytostatica vrijkomen besmetting
kan gebeuren
o Bij bv morsen morskit
o Rubbere hs
o Berschermingsmasker
o Schort
o Instructies noodgevallen
o Waarschuwingsboren
o Vergaarbak
o Afvalzak
ALARA-principes
o As Low As Reasonable Achievable
o Vallen onder gevaarlijke stoffen
o Zorgvuldig handelen
o Streven nulblootstelling
o In zh patiënt ook bron verontreiniging en blootstelling
nulblootstelling niet mogelijk
o Zh plicht blootstelling laag mogelijk houden
o Blootstelling via
Toedienen cytostatica
Afvalverwerking
Vpk besmet worden door :
o Handen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Chelseasavelbergh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.31. You're not tied to anything after your purchase.