Profielwerkstuk 'Sektes in combinatie met het menselijk welbevinden'
231 views 1 purchase
Course
Maatschappijwetenschappen
Level
VWO / Gymnasium
Book
Hannelore
In ons profielwerkstuk zijn wij op zoek gegaan naar het antwoord op de vraag: ‘Wat is de invloed van het leven in een sekte op het menselijk welbevinden?' Hier zijn wij op onderzoek voor gegaan. Om dit te kunnen beantwoorden hebben wij gefocust op de sekte Gemeente Gods. Ons profielwerkstuk beva...
,Voorwoord
We hebben de afgelopen maanden intensief onderzoek gedaan naar sektes en het welbevinden van
sekteleden dat daarmee verbonden is. Wij vonden het ontzettend leuk om ons hierin te verdiepen.
Het beeld dat wij hadden van een sekte was erg oppervlakkig en we wisten er nog niet zoveel over.
Ook is het een onderwerp waar niet veel over gesproken wordt. Daarom leek het ons erg interessant
om dit als PWS-onderwerp te kiezen. Ons werkstuk is bestemd voor een redelijk ontwikkeld publiek.
We hebben er veel tijd en moeite ingestoken en we hopen dat u dit zult merken. We willen Meneer
Kik bedanken voor de goede samenwerking.
We wensen u veel leesplezier toe!
Femke Kunz en Else-Mirthe Rietveld
Dordrecht, 06-03-2021
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Summary................................................................................................................................................5
Hoofdvraag.............................................................................................................................................6
Inleiding..................................................................................................................................................6
Deelvragen.............................................................................................................................................7
Afbakening.............................................................................................................................................7
Onderzoeksmethode..............................................................................................................................7
Literatuuronderzoek...........................................................................................................................8
Enquêtes.............................................................................................................................................8
Artikelen en onderzoeken..................................................................................................................8
Planning en logboek...............................................................................................................................8
Planning Femke en Else-Mirthe..........................................................................................................8
Logboek Else-Mirthe...........................................................................................................................8
Logboek Femke...................................................................................................................................9
Enquête................................................................................................................................................10
Op welke manier wordt je identiteit bepaald door de sekte waarin je leeft?......................................16
1.1 Welke begrippen kunnen we toepassen op een sekte?..............................................................16
Wat is identiteit?..........................................................................................................................16
Wat is sociale cohesie?.................................................................................................................16
Wat is macht?...............................................................................................................................17
Wat is groepsvorming?.................................................................................................................17
Wat is cultuur?..............................................................................................................................17
Wat is institutionalisering?...........................................................................................................18
Wat is socialisatie?........................................................................................................................18
1.2 Wat verstaan we onder een sekte?............................................................................................18
1.3 Wat is het verschil tussen een religie en een sekte?..................................................................21
1.4 Hoe ziet het leven binnen een sekte eruit?................................................................................22
1.5 Welke misstanden vinden plaats in een sekte?..........................................................................23
Op welke manier wordt je identiteit bepaald door de sekte waarin je leeft?......................................24
Zien we verandering van het menselijk welbevinden wanneer sektes een rol spelen in het menselijk
leven?...................................................................................................................................................25
2.1 Wat verstaan we onder het menselijk welbevinden?.................................................................25
2.2 Wanneer spreek je van verandering?.........................................................................................25
2.3 Kunnen we spreken van een bepaald aantal fases met betrekking tot het menselijk
welbevinden binnen het leven in een sekte?...................................................................................26
3
,Zien we verandering van het menselijk welbevinden wanneer sektes een rol spelen in het menselijk
leven?...................................................................................................................................................29
Wat houdt de sekte ‘Gemeente Gods’ in?............................................................................................30
Hoe zag het leven van Hannelore van Otterloo eruit binnen de sekte Gemeente Gods?.....................31
4.1 Wat kunnen we zeggen over het menselijk welbevinden van Hannelore tijdens het leven in een
sekte?...............................................................................................................................................37
Hoe ziet het leven van Hannelore eruit na het loskomen van de sekte Gemeente Gods?...................38
5.1 Wat kunnen we zeggen over het menselijk welbevinden van Hannelore na het loskomen van
de sekte?..........................................................................................................................................41
Welke misstanden vonden plaats in de sekte Gemeente Gods?..........................................................42
Overige informatie over het leven van Hannelore...............................................................................44
Conclusie..............................................................................................................................................45
Aanbeveling..........................................................................................................................................46
Slot.......................................................................................................................................................46
Literatuurlijst........................................................................................................................................47
4
,Summary
A cult is a community of faith founded by a charismatic leader. This leader proclaims a new, self-
invented doctrine that is often derived from an existing religious movement. Through unethical
manipulation, persuasion, and control, the leader strives to achieve his assertions. This often leads to
abuses such as brainwashing and rape. The leader responds to the feelings of the cult members and
this gives them the idea that he is right and can help them with their problems. This ensures that
they are willing to blindly follow the leader.
Living in a cult affects human well-being. Human well-being consists of physical, mental, and social
aspects. We can also describe human well-being as your state of mind. Cult members go through
different phases when it comes to human well-being. This has to do with the reason for entry and
exit.
We have seen that many people who join a cult face a problem or lack. They feel that the cult is the
solution for this. If we relate this to human well-being, we see a change in a positive direction. The
cult members find a form of safety and security in the cult they previously missed. They are relieved
that there is a solution to their problem and that the leader can help them with it.
At some point there will be another tipping point. The doctrine must be adhered to more and more
extremistically and the abuses are also getting worse. This change is very gradual, so the cult
members do not realize that what is happening is morally wrong. This moral sense of right and wrong
has been compromised because they project an ideal image around the leader and identify with
them. As a result, their identity and therefore also that sense of right and wrong has been affected.
The moment of realization comes at a different time. Some cult members have this while they are
still in the cult and others only when they are liberated from the cult. Parallel to this tipping point is a
change in human well-being. The realization that they have been living in an illusion all this time, is
very hard to accept. Everything the leader has told you turns out to be a lie where they have been
restrained with open eyes. If they are liberated from the cult, there is a risk of isolation. All this time
they have been cut off from the outside world and had no further relationships besides the leader
and cult members. We then see a change in human well-being, this time in a negative direction.
Hannelore van Otterloo grew up in the cult ‘Gemeente Gods’. If we apply all of this to her life, we see
many similarities. At first, she really enjoyed herself in the congregation. It was only when she
realized that what was happening in the congregation was not normal, this changed her well-being.
5
,Hoofdvraag
‘Wat is de invloed van het leven in een sekte op het menselijk welbevinden?
Inleiding
‘Ik voelde het vanaf het eerste begin, de Duivel is met je én met je geest. Levensgevaarlijk en dus
ontoelaatbaar voor onze Gemeente. Wegwezen! Ik wil jou en je vrouw nooit meer zien bij onze
diensten. Oprotten hier, nu meteen!’1
Dit citaat komt uit het boek Hannelore het meisje uit de sekte. In dit boek wordt het verhaal van
Hannelore van Otterloo verteld. Zij is opgegroeid in de sekte Gemeente Gods onder leiding van Sipke
Vrieswijk. Met zijn charisma heeft hij vele leden weten te werven voor zijn gemeente. Binnen deze
sekte zijn er vreselijke dingen gebeurd. Zo moesten 9-jarige kinderen het bed delen met Vrieswijk. In
ons PWS willen we verder onderzoek doen naar sektes en dit vervolgens toepassen op de Gemeente
Gods.
Vandaag de dag zijn er nog altijd verschillende sektes actief. Voor de meeste mensen is het begrip
sekte iets waar ze zover mogelijk vandaan willen blijven. Dit is heel erg begrijpelijk, want er gebeuren
de meest gekke dingen in deze sektes. Van hersenspoelen tot seksueel misbruik. Iets wat je vaak
hoort is “mij zou dit nooit overkomen” of “je moet wel heel dom zijn om het zo ver te laten komen”.
Maar er zijn dus wel degelijk mensen die zich op welke wijze dan ook zich aangetrokken voelen tot
een bepaalde sekte. Of is het toeval dat je hierin verzeild raakt? Dit zijn niet de enige vragen die
omhoogkomen als we het hebben over sektes. Want wat is nou eigenlijk een sekte en wat gebeurt er
daadwerkelijk in deze sektes? Is een sekte per definitie echt iets slechts of zijn er ook voordelen? Er
hangt als het ware een groot vraagteken boven het begrip sekte. Van buitenaf kijken we heel anders
naar een sekte, wij willen er eigenlijk niet mee te maken hebben. Maar hoe ervaren mensen die zelf
wel lid zijn van een sekte? Ervaren zij het, net als de buitenwereld, ook negatief of zijn er voor hen
ook positieve kanten aan het leven binnen een sekte?
Daarnaast lijkt het ons interessant om het menselijk welbevinden hiermee te combineren. We willen
eerst onderzoeken wat het menselijk welbevinden precies inhoudt en wat factoren zijn die het
welbevinden beïnvloeden. Wat vooral van belang is voor ons onderzoek, is of we verandering kunnen
ontdekken in het welbevinden. Zo willen we kijken naar de tijd voor iemand in een sekte terecht
komt en de tijd in de sekte en als laatste de tijd als men uit de sekte is. Op deze manier proberen we
een verband te zoeken dus het leven in een sekte en hoe het gesteld is met het menselijk
welbevinden. Zo zijn we op de hoofdvraag gekomen:
“Wat is de invloed van het leven in een sekte op het menselijk welbevinden?’
Dit lijkt ons een ontzettend interessant onderwerp, zeker omdat wij er nog weinig van weten. Het
onderwerp sekte was voor ons een ‘vaag’ begrip. Want wat is een sekte nou echt, wat gebeurt er en
hoe zit dit in combinatie met het menselijk welbevinden? Stel je komt los van een sekte? Hoe ziet je
leven er dan uit? Om duidelijkheid te scheppen over het onderwerp kijken we eerst naar sektes in
het algemeen en de invloed hiervan op het welbevinden. Vervolgens willen we dit toepassen op de
sekte Gemeente Gods. We leggen hierbij de nadruk op het verhaal van Hannelore van Otterloo. Kort
samengevat willen we dus kijken wat een sekte precies is, wat er binnen een sekte gebeurd en hoe
dit zich verhoudt met het menselijk welbevinden.
,Deelvragen
1. Op welke manier wordt je identiteit bepaald door de sekte waarin je leeft?
1.1 Welke begrippen kunnen we toepassen op een sekte?
1.2 Wat verstaan we onder een sekte?
1.3 Wat is het verschil tussen een religie en een sekte?
1.4 Hoe ziet het leven binnen een sekte eruit?
1.5 Welke misstanden vinden plaats in een sekte?
2. Zien we verandering van het menselijk welbevinden wanneer sektes een rol spelen/speelden
in het menselijk leven?
2.1 Wat verstaan we onder het menselijk welbevinden?
2.2 Wanneer spreek je van verandering?
2.3 Kunnen we spreken van een bepaald aantal fases met betrekking tot het menselijk
welbevinden binnen het leven in een sekte?
3. Wat houdt de sekte ‘Gemeente Gods’ in?
4. Hoe zag het leven van Hannelore van Otterloo eruit binnen de sekte Gemeente Gods?
4.1 Wat kunnen we zeggen over het menselijk welbevinden van Hannelore tijdens het leven
in een sekte?
5. Hoe ziet het leven van Hannelore eruit na het loskomen van de sekte Gemeente Gods?
5.1 Wat kunnen we zeggen over het menselijk welbevinden van Hannelore na het loskomen
van de sekte?
6. Welke misstanden vonden plaats in de sekte Gemeente Gods?
Afbakening
Onze onderzoeksvraag is ‘Wat is de invloed van het leven in een sekte op het menselijk welbevinden?’
We kunnen deze vraag verdelen in verschillende subdeelvragen. We willen eerst naar de sekte in het
algemeen kijken en hiermee willen we het menselijk welbevinden combineren. Want, heeft een
sekte invloed op het menselijk welbevinden? Deze informatie willen we vervolgens toepassen op een
sekte. Ook willen we duidelijk vertellen wat er gebeurde in die sekte. Wanneer wij het hebben over
‘leven in een sekte’ willen wij vooral ingaan op de eventuele misstanden die daar plaatsvinden, en
hoe dat effect heeft op je leven. We willen ons hierbij niet alleen focussen op het leven wanneer je in
de sekte zit, maar ook hoe je leefde voor- en nadat je in de sekte kwam. Zo willen we erachter komen
of er verbanden of verschillen zijn.
We hebben onze hoofdvraag opgebouwd aan de hand van de SMART-methode. Dat houdt in:
Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijd. Wij denken dat onze hoofdvraag zeker voldoet aan
deze methode.
Onderzoeksmethode
De onderzoeksmethodes die we willen gaan gebruiken zijn: literatuuronderzoek, enquêtes,
interviews en autobiografieën. Wij maken dus gebruik van kwalitatieve en kwantitatieve
onderzoeksmethoden. Verder gebruiken we artikelen, onderzoeken en andere bruikbare informatie
van het internet.
7
, Literatuuronderzoek
Wij willen verschillende informatieve boeken lezen over sektes en er op deze manier achter komen
wat een sekte precies is en wat er zich binnen deze sektes afspeelt. Ook willen we het
autobiografische boek Hannelore het meisje uit de sekte lezen.
Enquêtes
Via een enquête willen wij erachter komen wat mensen weten over sektes en of ze weten dat er nog
steeds sektes bestaan, zelfs in Nederland. Dit geeft ons dan een beter beeld wat mensen al weten
over sektes en maakt het voor ons nog interessanter om er dieper in te duiken.
Artikelen en onderzoeken
Via artikelen en onderzoeken over sektes willen wij meer zicht krijgen op wat voor misstanden er
plaatsvinden binnen sektes. Wellicht is het mogelijk om te spreken met iemand die een onderzoek
hiernaar heeft gedaan, zodat wij onze vragen kunnen stellen.
Planning en logboek
Planning Femke en Else-Mirthe
Naam Activiteit Fase Datum
Femke Inschrijven begeleider Fase 1 17-06-2020
Femke en Else-Mirthe Thuis oriënteren Fase 1 20-07-2020
Femke en Else-Mirthe Filmpjes PWS bekijken Fase 1 08-09-2020
Femke en Else-Mirthe Inleiding Fase 1 07-09-2020
Else-Mirthe Inleiding afmaken Fase 1 09-09-2020
Femke en Else-Mirthe Afbakening Fase 1 12-09-2020
Else-Mirthe Onderzoeksmethode Fase 1 12-09-2020
Femke en Else-Mirthe Hoofdvraag Fase 2
Femke Deelvraag 1 Fase 2
Else-Mirthe Deelvraag 2 Fase 2
Femke en Else-Mirthe Deelvraag 3 Fase 2
Femke en Else-Mirthe Lopend verhaal maken Fase 2 21-11-2020
Femke en Else-Mirthe Eindverslag Fase 3
Femke en Else-Mirthe Inleiding en conclusie Fase 3 16-01-2021
Femke en Else-Mirthe Presentatieavond Fase 5 09-03-2021
Logboek Else-Mirthe
Werkzaamheden Uren Datum
Algemeen onderzoek 1 20-07-2020
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkekunz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $26.82. You're not tied to anything after your purchase.
