Summary
Geschiedenis Samenvatting Democratie en Rechtsstaat
- Course
- Level
- Book
Samenvatting met veel hulpschema's, oorzaak en gevolgen, kenmerkende aspecten en belangrijke begrippen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
larabrouwer
Content preview
2. De Opstand in de NederlandenTijdvak Periode Gebeurtenis Welke rechten krijgen Kenmerkend
de burgers? aspect
4 – tijd van Late Late Zelf: Opkomst van
steden en middeleeuwen Middeleeuwen: - Stad besturen stedelijke burgerij
staten meer - Rechtspreken en toenemende
stadsrechten zelfstandigheid van
steden
4 – tijd van Laten 1464: Filips van Vertegenwoordigers per Het begin van
steden en middeleeuwen Bourgondië roept stand mogen meepraten staatsvorming en
staten Staten-Generaal over het bestuur centralisatie
bijeen
In de tijd van de monniken en ridders was er een standenmaatschappij tussen de adel, burgerij en
geestelijkheid. In de tijd van de steden en staten ontstond een nieuwe groep: de stedelijke burgerij
Deze groep bestond uit handelaren en ambachtslieden.
Aanvankelijk was het leven in de stad ongezond, maar wel vrij. Vorsten stimuleren het ontstaan van
steden en er ontstaan stadsrechten en privileges.
De macht van de burgerij stijgt, terwijl die van de adel juist daalt
Privileges:
- Stadsbestuur: bewoners met burgerrecht mogen zelf de stad gaan besturen
- Stadrechtbank: zelf rechtspreken
Steden worden steeds zelfstandiger en de invloed van de vorst neemt af
Kenmerkend aspect: de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende
zelfstandigheid van steden
Er was altijd een feodalistisch stelsel: in ruil voor steun kregen leenmannen macht van de leenheer,
maar dit stelsel maakt op een gegeven moment plaats voor diensten in ruil voor financiële beloningen
en met behulp van ambtenaren voeren koningen een landelijk bestuur in
Centralisatie
- Bestuur vanuit 1 hoofdstad
- Overal dezelfde wetten
- Een leger met huursoldaten
Staatsvorming Centralisatie
- Aaneengesloten gebied met grenzen - Bestuur vanuit 1 punt (de hoofdstad)
- Duidelijk wie de baas is en wat de - Overal dezelfde wetten en regels
regels zijn
- Bestuur m.b.v. ambtenaren - Overal dezelfde belasting
- Leger wordt betaald door de overheid - Een leger dat wordt geleid door de
regering
Kenmerkend aspect: begin van staatsvorming en centralisatie
Filips de Goede van Bourgondië werd heer. Gewesten kenden veel zelfstandigheid door de
stadsrechten en daarnaast hadden de adel, geestelijkheid en burgerij hun eigen rechten waar de heer
zich aan moest houden
Filips de Goede voerde een centralisatiepolitiek om van alle gewesten een eenheid te maken:
- Verplaatste zijn hof naar de hoofdstad van Brabant
- Hij stelde in alle hertogdommen en graafschappen stadhouders aan als vertegenwoordigers
- Hij stelde de Staten-Generaal in
Onder leiding van Karel V werd de centralisatie politiek voortgezet waardoor:
- De vrijheidsrechten van de adel, geestelijkheid en burgerij werden ingeperkt
- De katholieke kerk werd beschermd en de protestantse kerk werd bestreden (Karel V wilde
godsdienstige eenheid, met name de katholieke Kerk, handhaven)
Kenmerkend aspect: de protestantse reformatie had splitsing van de christelijke kerk tot
gevolg
, 1565: verzet tegen Filips II groeit
Beeldenstorm – 1566
Filips II stuurde als reactie op de beeldenstorm de hertog van Alva met een leger naar de
Nederlanden. Alva richt zich op de verovering van de Nederlanden. Dit plan mislukte en daarom
verplaatste de opstand zich naar de oostelijke en zuidelijke gewesten.
De Spaanse troepen werden slecht betaald wat leidde tot plunderingen en muiterijen
Er wordt in 1576 vrede gesloten met de Nederlandse gewesten – Pacificatie van Gent
Pacificatie van Gent:
- Spaanse troepen het land uit
- Gewetensvrijheid: niemand wordt vervolgd om zijn/haar geloof
- Godsdienstige situatie blijft zoals het was: Holland en Zeeland protestants, de rest katholiek
Filips gaat niet akkoord
In 1579 valt de pacificatie uiteen
De gewesten die trouw blijven aan Filips II vormden de Unie van Atrecht
7 noordelijke gewesten gaan door met de opstand en vormen de Unie van Utrecht
- De gewesten blijven zelfstandig, maar er is wel militaire samenwerking
- Er is gewetensvrijheid
- Elk gewest regelt zijn eigen geloofszaken
1580: Filips verklaart Willem van Oranje vogelvrij (je wordt door misdrijf niet meer gesteund door de
wet en mag vervolgd worden)
1581: Plakkaat van Verlating
- De 7 noordelijke gewesten erkennen Filips II niet meer als vorst en gaan op zoek naar een
nieuwe vorst. Dit mislukt dus de gewesten gaan verder zonder vorst
1588: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Kenmerkend aspect: het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een
Nederlandse staat
Oorzaak Gebeurtenis Gevolg
Er zijn veel grote gebieden en Centralisatiepolitiek Karel V en Veel kritiek
het is makkelijker om vanuit 1 Filips II
centraal punt te besturen
Beeldenstorm 1567: komst hertog van Alva Mensen betrokken bij de
beeldenstorm, inclusief de
adel, worden vervolgd. Er
ontstaat een oorlog
Willem van Oranje vlucht 1568: Oranje valt Nederlanden Er is een echte burgeroorlog
binnen gaande
Spaanse soldaten worden niet 1576: Pacificatie van Gent Geloofskwestie wordt stilgelegd
betaald en gaan muiten en om de Spanjaarden weg te
plunderen krijgen
7 gewesten blijven wel 1579: Unie van Utrecht Zelfstandigheid en
samenwerken en de rest blijft gewetensvrijheid
trouw aan Filips II
Willem van Oranje wordt 1581: Plakkaat van verlating Filips wordt niet meer erkend
vogelvrij verklaard als vorst
4. Nederland wordt een parlementaire democratie
Patriotten: aanhangers van de Verlichting in de Republiek (vooral uit de kleine burgerij)
- Wilden een staat waarin burgers meer invloed zouden krijgen
- Regenten en stadhouder Willem V teveel macht
- Wilden de Republiek opnieuw de Gouden Eeuw laten beleven
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller larabrouwer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now