Hoofdstuk 1: objectief recht en subjectief recht
Hoofdstuk 2: indeling volgens territorium en inhoud, indeling volgens afdwingbaarheid, indeling volgens gelding
Hoofdstuk 3:
- de rechtsbronnen: wetgeving, gewoonte, rechtspraak, rechtsleer, algemene beginselen
- de hiërarchie van de rechtsbron...
= een geheel van gedragsregels die rechtsregels zijn omdat de overheid ze heeft uitgewerkt en
verplicht oplegt aan de burgers ter bescherming van vitale maatschappelijke belangen
Recht is een geheel van gedragsregels
Opgesteld en afdwingbaar gemaakt door een overheid
Ter bescherming van vitale maatschappelijke belangen
Een rechtsregel is een gedragsregel
Recht regelt gedrag
- Gedrag is uitwendig waarneembaar
- Er is een verschil met de moraal/ethiek en religie
- Huidige tendensen in het strafrecht
re-actief handelen: recht geldt alleen als het uitgevoerd word, niet bij gedachten, pas
als de daad uitgevoerd is
pro-actief handelen: nog voor de daad gepleegd is. Bv bij terroristen die worden
opgepakt nog voor ze een aanslag plegen. Ze worden dus ook opgepakt als ze het toch
niet zouden doen
tot nu toe is het altijd zo geweest dat de overheid re-actief werkt. Maar bij het
terrorisme wordt er wel pro-actief gehandeld
Het gaat om een geheel van plichten
- Gebodsbepalingen (wat je moet doen)
- Verbodsbepalingen (wat je niet mag doen)
Opgesteld en afdwingbaar gemaakt door een overheid
Een gedragsregel is een rechtsregel wanneer
- De regel is opgesteld door de overheid die hiertoe gemachtigd is
, - De naleving ervan is afdwingbaar gemaakt door de overheid, die hiervoor over een
overheidsapparaat beschikt (politie, gerechtsdeurwaarders, openbaar ministerie,…)
De regel word afdwingbaar gemaakt doordat de overheid er een sanctie aan koppelt. Een
sanctie is dus een reactie van de overheid op het niet naleven van de rechtsregel
- De overheid probeert in eerste instantie het menselijk gedrag te regelen door burgerlijke
sancties (alles wat niet strafrechtelijk is, is burgerlijk)
- Voor bepaalde gedragingen, waar burgerrechtelijke sancties niet meer goed genoeg zijn,
worden strafrechtelijke sancties toegepast
- Strafrechters
politierechter bv te snel rijden, openbare dronkenschap
correctionele rechter bv drugs
hof van assisen bv moord
- Hof van beroep
Burgerrechtelijke sancties Strafsancties
Burgerlijk recht in de ruime zin van het Strafrecht
woord (alles wat niet strafrecht is, is
burgerlijk)
Gedwongen uitvoering
- Plicht bestaat uit het moeten betalen van een geldsom
Sanctie: beslag op goederen
- Plicht om iets te doen of niet te doen
Sanctie: veroordeling tot uitvoering in natura
dwangsom bv auto gekocht, niet geleverd, elke dag te laat niet geleverd een boete
dwanguitvoering (manu militari uitvoering) bv auto nog steeds niet geleverd, een
random auto van de garagist aan de koper gegeven
Herstel
- Schadevergoeding voor geleden schade (moreel en materieel)
,Strafrechtelijke sancties
Een straf of een maatregel
- Straf = het toebrengen van leed
hoofdstraffen
bijkomende straffen
- Maatregel van bescherming en/of opvoeding
jeugdbeschermingsmaatregelen
VLS: verontrustende leefsituatie & MOF: als misdrijf omschreven feit
internering: wanneer iemand niet toerekeningsvatbaar is
Waarom straffen?
- Leed toebrengen (zodat je het geen 2de keer gaat doen)
- Om anderen af te schrikken (want daar wil je niet belanden)
Elk misdrijf bestaat uit 4 constitutieve elementen
Materieel element
- Om iemand te kunnen straffen moet hij een gedrag gesteld hebben dat als dusdanig in
de strafwet als strafbaar is omschreven
Toerekeningsvatbaarheid
- Vrije en bewuste wil
- Je moet op het ogenblik van de feiten weten dat je de wet overtreedt en weten wat de
gevolgen kunnen zijn
- Wie is niet toerekeningsvatbaar?
minderjarigen (zie ppt)
geestesgestoorden – worden geïnterneerd (zie ppt)
Strafwaardigheid
- Sommigen mensen zijn niet stafwaardig bv de koning, diplomaten
Wederrechtelijkheid
- Er is geen rechtvaardiging voor je handeling
Bv bij wettige zelfverdediging, een noodtoestand is dit wel
Wanneer er 1 element ontbreekt is het geen misdrijf en kan er niet gestraft worden
, Ons recht kent 3 soorten van misdrijven
Overtreding
- Komen voor de politierechtbank
Wanbedrijf
- Komen voor de correctionele rechtbank
Misdaad
- Komen voor het hof van assisen
Minderjarigen komen voor de jeugdrechtbank, die geeft geen straffen maar neemt
maatregelen
Uit elk misdrijf komen 2 vorderingen voort
Strafvordering
- De vordering tot het straffen van de dader
Burgerlijke vordering tot schadevergoeding
- Als het misdrijf schade heeft veroorzaakt kan het slachtoffer een schadevergoeding
vragen
- Wanneer het openbaar ministerie (OM) beslist om de dader te vervolgen voor de
strafrechtbank, kan het slachtoffer zich burgerlijke partij stellen
- Per gerechtelijk arrondissement is er een OM onder leiding van de PdK (Procureur des
Konings)
Ter bescherming van vitale belangen
Orde versus chaos
- Conflicten, oorlog, recht van de sterkste
- Moesten er geen rechtsregels zijn zouden we in pure chaos terechtkomen
- Er is nog nooit een samenleving zonder recht geweest, we hebben het nog nooit
geprobeerd
Een stuk van onze vrijheid word opgeheven in ruil voor rechtszekerheid
- Anarchisten: mensen die zo weinig mogelijk regels willen
De rechtsstaat = een staat waarin er een evenwicht word gezocht tussen het uitvoeren van
de macht en de vrijheid die we hebben
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittlemmens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.96. You're not tied to anything after your purchase.
