Dit bestand bevat een volledig Adviesverslag (scriptie) van het afstudeeronderwijs HBO Verpleegkunde. Cijfer 8.5. Studiejaar . Het bestand is inclusief literatuurlijst en bijlagen. Het onderzoek bevat een kwantitatief onderzoek en een literatuuronderzoek.
Ik hoop dat het je verder op weg kan h...
Preopname interventies ter preventie
van postoperatief delirium bij oudere
gastro-enterologisch chirurgische patiënten
Adviesverslag
BVK Afstudeeronderwijs 2020-2021
Fenna de Bie (1675812)
GVE-AIB-VO-36-20
Eerste beoordelaar: Carolien Veerman
Tweede beoordelaar: Brechtje Letanche
Ingeleverd op: 3 januari 2021
Adviesverslag: 3999 woorden
Samenvatting: 300 woorden
,Voorwoord
Voor u ligt de scriptie ‘Preopname interventies ter preventie van postoperatief delirium bij oudere
gastro-enterologisch chirurgische patiënten’. Deze scriptie is in de periode van september 2020
tot en met december 2020 geschreven in het kader van mijn afstuderen aan de bacheloropleiding
Verpleegkunde aan de Hogeschool Utrecht. De scriptie is geschreven in opdracht van het
Lectoraat Chronisch Zieken en zal dienen als bijdrage aan het onderzoek ’PREvention of Decline
in Older GastroEnterologic Surgery patiënts’(PREDOS-GE). Deze scriptie focust op preventie van
postoperatief delirium bij gastro-enterologisch chirurgische patiënten en is uitgevoerd in
samenwerking met het Isala ziekenhuis te Zwolle.
Bij deze wil ik graag mijn afstudeerdocent Carolien Veerman bedanken voor haar uitleg en fijne
begeleiding tijdens dit traject. Ook bedank ik graag Yvonne Jordens, mijn begeleider uit het
Lectoraat, voor haar ondersteuning en waardevolle feedback. Tot slot wil ik mijn persoonlijke
kring bedanken voor hun steun en motiverende gesprekken die mij gestimuleerd hebben tijdens
het schrijven van deze scriptie.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Fenna de Bie
IJsselstein, 4 januari 2020
Totaal aantal woorden adviesverslag: 4056 woorden
Citaten, aantal woorden: 57 woorden
Aantal woorden adviesverslag, zonder citaten: 3999 woorden
2
,Samenvatting
INLEIDING Door vergrijzing en verbeterde operatietechnieken ondergaan steeds meer ouderen
operaties. Het aantal complicaties, waaronder postoperatief delirium (POD), stijgt. Het huidige
preventiebeleid sluit niet voldoende aan, vooral in de preopname fase valt winst te behalen.
Onderzoek naar preventie van POD bij gastro-enterologisch (GE) chirurgische patiënten is nodig.
Door bij verpleegkundigen van het Isala ziekenhuis bewustzijn te ontwikkelen over de
POD-incidentie van hun GE-chirurgische patiënten, wordt draagvlak gecreëerd voor het
implementeren van nieuwe preopname interventies ter preventie van POD.
METHODE Door dossieronderzoek is de POD-incidentie bepaald van 349 GE-chirurgische
patiënten van ≥65 jaar, die tussen februari 2018 en december 2020 in het Isala ziekenhuis zijn
geopereerd. Tijdens literatuuronderzoek via PubMed en CINAHL zijn negen artikelen
geïncludeerd (n=12.090), die kennisgeven van interventies met preopname toepassing passend
bij oudere GE-chirurgische patiënten.
RESULTATEN Tussen februari 2018 en december 2020 zijn bij vijftien GE-chirurgische
patiënten POD gediagnosticeerd, resulterend in een incidentie van 4,87%.
Preoperatieve consulten zijn geschikt om risicofactoren te identificeren en patiënten van uitleg te
voorzien. Preoperatieve trainingsprogramma’s verbeteren de functionele capaciteit en resulteren
in een significantie afname van POD bij GE-chirurgische ouderen. Prehabilitatie gericht op
optimalisatie van de voedingstoestand zorgt voor een verbeterde voedingsstatus en is zowel
afzonderlijk als in combinatie met fysieke prehabilitatie, effectief bewezen ter preventie van POD
bij GE-chirurgische patiënten van ≥65 jaar.
DISCUSSIE/CONCLUSIE De POD-incidentie van 4,87% is opvallend laag en wordt in twijfel
getrokken; voornamelijk door inconsequente resultaten.
Het risico op POD kan verminderd worden door GE-chirurgische ouderen vroegtijdig te screenen
en vervolgens preventieve preopname interventies te implementeren ter optimalisatie van fysieke
gesteldheid en voedingstoestand. Meer onderzoek is nodig om de bewijskracht te verhogen.
AANBEVELING De afdeling is geadviseerd om de richtlijnen betreft screening op POD te
herintroduceren en een preventiebeleid in de vorm van een preoperatief consult en een
multimodaal prehabilitatieprogramma met gepersonaliseerde interventies, te implementeren.
3
,Inhoudsopgave
Voorpagina p. 1
Voorwoord p. 2
Samenvatting p. 3
Inhoudsopgave p. 4
1. Inleiding p. 5
1.1 Aanleiding p. 5
1.2 Probleemstelling en relevantie p. 6
1.3 Doel- en vraagstelling p. 6
2. Methode p. 8
2.1 Kwantitatief onderzoek p. 8
2.2 Literatuuronderzoek p. 8
2.3 Ethische aspecten p. 11
3. Resultaten p. 12
3.1 Kwantitatief onderzoek p. 12
3.2 Literatuuronderzoek p. 13
4. Discussie p. 15
5. Conclusie p. 17
6. Advies p. 18
7. Bronnenlijst p. 20
8. Bijlages p. 24
Bijlage 1 Zoekplan p. 24
Bijlage 2 Samenvatting HU-beoordelingslijst p. 26
Bijlage 3 Informed consent en vragenlijst p. 29
Bijlage 4 Samenwerkingsovereenkomst p. 38
Bijlage 5 Checklist zorgvuldigheid persoonsgebonden data p. 45
Bijlage 6 METC-verklaring p. 46
Bijlage 7 Onderzoeksmethode en samenvatting per wetenschappelijk artikel uit de
inleiding p. 48
Bijlage 8 Reflectie Adviesverslag p. 50
Bijlage 9 Feedback van de opdrachtgever over reflectie en samenwerking p. 52
Bijlage 10 Bewijs aanwezigheid themaweken p. 53
Bijlage 11 Ontvangen peerassessments (themaweken) p. 54
4
, 1. Inleiding
1.1 Aanleiding
In de Nederlandse samenleving zal het aantal ouderen (65-plussers) toenemen van 3,1 miljoen in
2015 naar zo’n 4,8 miljoen in 2040. Aangezien ouderen vaker kwetsbaar zijn, neemt ook de
zorgvraag toe (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, 2018; Zorg Voor Beter, 2019). De
praktijkgids Kwetsbare ouderen omschrijft kwetsbaarheid als volgt:
Het is geen ziekte, maar een verzameling risicofactoren. Kwetsbaarheid is een specifieke
conditie bij ouderen die geassocieerd is met een verhoogd risico op vooral fysiek
functieverlies. Dit risico op functieverlies is niet identiek aan, maar wordt wel
geassocieerd met veroudering, beperkingen en multimorbiditeit.
(Veiligheidsmanagementsysteem Veiligheidsprogramma, 2009)
Door verbeterde operatietechnieken komen kwetsbare ouderen vaker in aanmerking voor
operaties. Dit resulteert in een stijging van postoperatieve ziekenhuiscomplicaties (Ettema &
Jordens, 2017; Jansen, Tan, & De Vries, 2019).
In 2008 is een onderzoek gestart om toename van postoperatieve complicaties tegen te gaan. Dit
leidde tot het programma ‘PREvention of Decline in Older Cardiac Surgery patients’(PREDOCS),
bestaande uit een preoperatief consult en preventieve interventies. Het PREDOCS-programma
focust op het preoperatief voorspellen en voorkomen van de postoperatieve complicaties
delirium, depressie, decubitus en infecties bij hartchirurgische patiënten (Ettema, Hoogendoorn,
Kalkman, & Schuurmans, 2013; Ettema & Jordens, 2017). Eén verpleegkundige kan per jaar
duizend PREDOCS-consulten houden, resulterend in preventie van minimaal honderd
complicaties. Kostenbesparing vindt plaats, aangezien PREDOCS rendabel is zodra zes tot
zestien complicaties worden voorkomen (Ettema, 2014).
Positieve resultaten van het PREDOCS-programma leidden in 2016 tot een implementatiestudie
in twaalf Nederlandse hartoperatiecentra (Ettema et al., 2013; Ettema & Jordens, 2017).
Momenteel wordt in samenwerking met het Isala ziekenhuis onderzoek gedaan om het
PREDOCS-programma beschikbaar te maken voor andere patiëntenpopulaties. Dit adviesverslag
zal dienen als bijdrage aan het onderzoek ’PREvention of Decline in Older GastroEnterologic
Surgery patiënts’(PREDOS-GE) en focust op preventie van postoperatief delirium (POD) bij
gastro-enterologisch chirurgische patiënten.
POD treedt gemiddeld 24-72 uur na een chirurgische ingreep op (Man-Hermsen & De Slor, 2010)
en is een neuropsychiatrisch toestandsbeeld dat zich uit in acute verwardheid in de vorm van
concentratieverlies, oriëntatieverlies en/of stoornis in cognitie; meestentijds verklaarbaar door een
onderliggende somatische stoornis (Eizenga et al., 2014; European Delirium Association &
American Delirium Society, 2014; Oh & Park; 2018). Gastro-enterologische (GE) chirurgie is een
specialisme dat zich richt op operaties aan het spijsverteringsstelsel (Isala, z.d.). Uit de laatst
gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (2017) blijkt dat het aantal
oudere GE-patiënten afgelopen jaren toenam, zie figuur 1. Ook in en na 2020 zullen het aantal
GE-chirurgische patiënten naar verwachting blijven toenemen (Janssen et al., 2019c;
Academisch Medisch Centrum, 2013).
Figuur 1. Aantal gastro-enterologische patiënten van ≥65 jaar in Nederland. Overgenomen uit Medisch
Specialistische Zorg; patiënten, diagnose, zorgtype, 2008-2011 van Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), 2017
(https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82067NED/barh?ts=1600859566323). Copyright 2020, CBS
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FennaDeBie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.96. You're not tied to anything after your purchase.
