Summary
Samenvatting recht en sociaal werk
- Course
- Institution
Samenvatting van de lessen recht en sociaal werk. Dit is een samenvatting dat alle leerstof bevat.
[Show more]
Seller
Follow
Yolava
Reviews received
Content preview
Recht en sociaal werkDeel 1 Kennismaking met het recht
1. Inleiding
1.1 Wat is Recht
Rechten en rechtsregels ontstaan omdat er een nood is aan organisatie in een samenleving.
• Regels moeten kunnen worden afgedwongen vb. door straffen, boetes, controles…
• Regels evolueren vb. vrouwen stemrecht, rechten van het Kind, doodstraf afgeschaft…
Definitie van het Recht :
Recht is en geheel van afdwingbare regels bekrachtigd door de samenleving met als doel de
ordening van de samenleving.
Recht wordt ontwikkeld door onderlinge afspraken binnen een samenleving.
Bij het niet volgen van de regels krijg je een gebod, een verbod of een betalingsverplichting.
Functies :
• Regulerende functie : - ordelijk laten verlopen vb. auto’s rijden Rechts
- Rechtszekerheid : Regels worden toegepast
- Beleid voeren op KT.
• Symbolische functie : Samenleving in groep zichtbaar maken (problemen duidelijk maken).
• Pacificerende functie : Conflicten vermijden en oplossen.
• Rechtsbeschermende functie : Alternatief voor recht van de sterksten (natuurlijke reflex).
Recht is :
• Geheel van Regels:
- Normenstelsel : Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn
rechtsregels. vb.: godsdienst, moreel, huishoudelijke regels..
Recht is neutraal en tot ieder van ons gericht.
- Algemeenheid als streefdoel : Kan in verschillende vergelijkbare situaties toegepast
worden. Kan dus geïnterpreteerd worden want recht is geen exacte wetenschap.
• Minstens bekrachtigd door de samenleving
Het evolueert volgens onze samenleving. In ons rechtstelsel is recht zelf onderworpen aan
recht. Je kan regels niet zomaar veranderen. In rechtstelsel staat hoe je wetten moet
veranderen.
• Doel is ordening van maatschappij
- Het is een beleidsinstrument
- Conservatieve factor : Het is stabiliserend en loopt door ook al zijn er nieuwe regels
gemaakt
- Vernieuwende factor : Regels kunnen veranderen als het niet meer samenloopt met de
samenleving vb.: homoseksualiteit
- Relativiteit van Recht: Relatief in tijd en plaats. Vroeger zagen de wetten er anders uit en
elk land heeft zijn eigen rechten.
• Afdwingbaar
- Wie regels niet respecteert kan gestraft worden.
- Overheidsmonopolie: Justitie en politie dwingt recht af. (Eigenrichting = recht in eigen
handen nemen mag NIET)
Yola Van Assche 2019 - 2020 Pagina 1 van 19
, - afdwingbaar is zowel dwingen iets te doen als iets niet te doen en straffen.
Als maar vaker alternatief zoals bemiddeling.
1.2 Bronnen van het recht
Verschillende soorten wetten :
Normatieve of formele wetten (door wetgevende macht) en materiële wetten (door uitvoerende
macht) .
Gerangschikt op hiërarchische ordening.
1. Verdrag is een internationale overeenkomst gesloten door twee of meerdere staten of
deelstaten.
Verdragen met directe werking staan boven de grondwet (zoals Rechten van Mens hebben
voorrang op grondwet.), maar zijn er ook zonder directe werking.
2. Grondwet : De organisatie en structuur van elke staat wordt vastgelegd in de grondwet.
Bevat fundamentele rechten en vrijheden van rechtsonderhorigen.
3. Algemene rechtsbeginselen
4. Wet- decreet- ordonnantie
5. Besluiten : Materiële wetten
6. Gewoonte: Moet toegepast kunnen worden op de meerderheid van de samenleving, duurzaam
en openbaar zijn, algemeen aanvaard zijn door gemeenschap.
Wetgeving : Ruim begrip want :
- Overheid kan onderverdeeld worden in verschillende lagen ( nationaal - lokaal- internationaal…)
- verschillende soorten wetgevingen (verdragen, grondwet, wet , decreet, ordonnantie en
besluiten)
In Belgisch staatsblad : nieuwe wetten worden hierin gepubliceerd.
is voor iedereen toegankelijk.
Rechtspraak : Rechter zal algemene regeling toepassen op een individuele situatie. vb. als Hof
van Cassatie iets zegt zullen lagere rechtbanken dit overnemen. (toepassing van wetgeving).
Publicatie via websites, gespecialiseerde tijdschriften…
Rechtsleer : Alles dat door juristen geschreven wordt over juridische onderwerpen. vb. artikels,
tijdschriften , boeken…
1.3. Verschillende rechtstakken
Recht is allesomvattend daarom : nood aan structuur, eigen jargon, invalshoeken, specialisaties en
organisaties van rechtbanken nodig.
- Publiek : Organisatie van samenleving. Vaak overheid - Burger en dwingend.
- Privaat : verhouding individuele groepen van personen of rechtspersonen (= bedrijven,
organisaties…) . Deels dwingend, deels aanvullend vb. Huurder en Verhuurder => huur
eindigen, ofwel samen afspreken ofwel in wetgeving gaan kijken.
- Nationaal : Binnen grenzen internationaal erkende staat
- Internationaal : Regelt grensoverschrijdende aspecten
Yola Van Assche 2019 - 2020 Pagina 2 van 19
, Indeling van het recht :
- Nationaal Publiek Recht :
• Grondwettelijk recht in grondwet : Organisatie staat welke overheden welke taken,
wetgevende procedures, rechten en vrijheden, taalwetgeving, verkiezingen
• Administratief recht : werking van de overheid
• Strafrecht in strafwetboek
• Fiscaal recht in wetboek van inkomensbelastingen : inkomensbelastingen,
overheidsbudget, inkomsten uit andere bronnen…
• Gerechtelijk recht in gerechtelijk wetboek : Organisatie rechtbanken, gerechtelijke
procedures
- Internationaal Publiek Recht :
• Volkenrecht in internationale verdragen (Verhoudingen tussen staten, supranationale
instelling…)
• internationaal strafrecht
Supranationaal = Niveau boven de staat
- Nationaal privaatrecht :
• Burgerlijk recht in Burgerlijke wetboek… ( Personen & familierecht, minderjarigen,
aansprakelijkheidsrechten…
• Handelsrecht in Wetboek van Koophandel ( Onderlinge relaties handelaars,
vennootschapsrecht, faillissement, consumentenbescherming…)
- Internationaal privaatrecht:
• Regels bij grensoverschrijdende privaatrechtelijke kwesties vb. Belg wilt trouwen met
Spanjaard
- Bijzondere gevallen :
• Mix publiek - privaat recht
Arbeidsrecht, sociale zekerheid, economisch recht, milieurecht…
2. De bronnen van het recht van dichterbij
bekeken : Wetgeving
2.1 Wetgeving : van idee tot rechtsnorm
Hoe komt wetgeving tot stand?
Staatsrecht = overzicht van politieke instellingen in België en activiteiten van deze instellingen
Gerechtelijk recht = uitzicht van organisaties van het gerecht en verloop van gerechtelijke
procedures
Soevereiniteit = onafhankelijkheid en opperste macht
verschuivingen van soevereiniteit van nationaal naar supranationaal niveau maar ook van
nationaal naar regionaal niveau
Yola Van Assche 2019 - 2020 Pagina 3 van 19
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Yolava. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71498 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now