Summary
Samenvatting Biologie voor jou hoofdstuk 6 Havo 4
- Course
- Level
Hoofdstuk 6 waarneming en gedrag van het boek biologie voor jou havo4
[Show more]
Seller
Follow
Femket
Reviews received
Content preview
Basisstof 1 het zintuigstelselExterne prikkels zijn prikkels die worden ontvangen uit het externe milieu.
Interne prikkels zijn prikkels die worden ontvangen uit het inwendige milieu.
Afhankelijk van het type prikkel waar zintuigcellen op reageren, kun je verschillende groepen
receptoren onderscheiden.
Mechanische receptoren: reageren op uiteenlopende vormen van mechanische energie,
zoals aanraking, druk, beweging en geluid. Er ontstaat een impuls in een mechanische
receptor wanneer het celmembraan buigt of uitrekt.
Gehoorreceptoren en evenwichtsreceptoren: zijn mechanische receptoren met zeer fijne
haartjes. Als de vloeistof beweegt waarin zij zich bevinden, buigen de haartjes en vervormd
het celmembraan. Hierdoor ontstaat een impuls.
Tastereceptoren en drukreceptoren: zijn mechanische receptoren waarin een impuls
ontstaat als het celmembraan word vervormd door lichte aanraking of druk.
Tasreceptoren liggen vlak onder de opperhuid.
Drukrecptoren liggen dieper in de huid.
Chemische receptoren: kunnen bepaalde moleculen uit de omgeving binden.
Temperatuurreceptoren: reageren op warmte en kou. Wanneer de temperatuur in zo’n
receptor boven of onder een bepaalde norm waarde komt, ontstaat een impuls.
Pijnreceptoren: bevinden zicht in het hele lichaam en zijn de uiteinde van bepaalde
zenuwen. Er ontstaat een impuls in deze receptoren door extreme druk, door extreme
temperaturen of door chemische stoffen die vrijkomen bij beschadiging of ontsteking van
weefsel.
Lichtreceptoren: zijn zintuigcellen waarin een impuls ontstaat door zichtbaar licht.
In zintuigcellen ontstaan impulsen als een prikkel sterker is dan de drempelwaarde. Je noemt de
drempelwaarde de prikkeldrempel. Elk type zintuigcel heeft voor elke soort prikkel een bepaalde
prikkeldrempel.
Licht is de adequate prikkel voor licht receptoren. De prikkeldrempel van deze zintuigcellen is voor
andere, niet-adequate Prikkels veel hoger.
De sterkte van een prikkel bepaalt de impuls frequentie in de aangesloten gevoelszenuwcellen. Hoe
sterker de prikkel, hoe hoger de impuls frequentie. Wanneer een prikkel enige tijd aanhoud, word de
Prikkeldrempel hoger en neemt de impulsfrequentie af. De aanpassing van de gevoeligheid van een
zingtuig aan een aanhoudende prikkelsterkte heet adaptatie of gewenning.
, Basisstof 2 het oog
Harde oogvlies: dit is een stevig vlies dat het
binnenste van een oog bescherming geeft.
Hoornvlies: dit is doorzichtig zodat licht het oog
kan binnenvallen.
Iris of regenboogvlies: de kleuren van de Iris
worden gevormd door pigmenten. In de Iris zit
een opening de pupil. De Iris regelt de
hoeveelheid ligt die via de pupil het oog
binnenvalt door de pupil groter of kleiner te
maken.
Onder de huid boven de ogen liggen traanklieren. Deze produceren traanvocht dat door de oogleden
over het oog word verspreid. Het traanvocht beschermt het oog tegen uitdrogen. Ook reinigt het de
ogen door kleine stofjes of prikkelde stoffen weg te spoelen. In de ooghoek zit een kleine opening.
Hierdoor komt het traanvocht terecht in de traanbuizen en word het afgevoerd naar de neusholte. In
beide oogkassen zijn verschillende oogspieren aan het harde oogvlies bevestigd.
Glasachtig lichaam: geleiachtige massa waarmee het oog voor het grootste gedeelte is
gevuld.
Vaatvlies: bevind zicht onder het harde oogvlies. Deze laag bevat veel bloedvaten en zorgt
voor de voeding van een groot gedeelte van het oog. Aan de voorkant van het oog gaat het
vaatvlies over in de Iris.
Voorste oogkamer en achterste oogkamer: beide kamer zijn gevuld met vocht.
De ooglens, het straalvormig lichaam en het hoornvlies zorgen ervoor dat op het netvlies
een scherp beeld ontstaat van waar je naar kijkt. Lichtstralen die het oog binnenvallen,
worden gebroken door het hoornvlies en de ooglens.
Netvlies: word door het glasachtig lichaam op zijn plaats gehouden. In het netvlies liggen de
lichtreceptoren. Deze worden geprikkeld wanneer er licht op valt. In de lichtreceptoren
ontstaan dan impulsen die via de oogzenuw naar de hersenen worden geleid.
Gele vlek: met de lichtreceptoren in de gele vlek kun je het scherpst zien.
Blinde vlek: de plaats waar de oogzenuw het oog verlaat. Deze plaats is ook de doorgang
voor bloedvaten.
Als je ergens naar kijkt is het beeld dat op je netvlies valt omgekeerd en verkleind. In de
lichtreceptoren in je netvlies ontstaan impulsen die door gevoelszenucellen naar de gezichtscentra in
de grote hersenen worden geleid. Deze verwerken impulsen zo, dat je het beeld rechtopstaand en in
het juiste formaat waarneemt.
Om scherp beeld te zien op verschillende afstanden
veranderd bij mensen de vorm van de ooglens.
Als je in de verte kijkt worden de lensbandjes strak
gespannen, waardoor ze aan de ooglens trekken. De
ooglens word hierdoor platter. Het beeld van het voorwerp
op het netvlies is scherp.
Als je naar een voorwerp dichtbij kijkt worden de
lensbandjes minder strak gespannen, waardoor ze minder
aan de ooglens trekken. De ooglenzen kunnen hierdoor
boller worden. Het beeld van het voorwerp op het netvlies
is scherp.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Femket. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now