Summary
samenvatting nectar 2-3 vwo h13 dieren en planten
- Course
- Level
dit is een samenvatting van h13 uit het boek nectar 2-3 vwo.
[Show more]
Seller
Follow
nynkem57
Reviews received
Content preview
Biologie h1313.1 eten
Hoe kauwen dieren?
1. Planteneters; eten plantaardig voedsel (moeilijk fijn te krijgen door taaie celwand). Ze
hebben plooikiezen.
2. Vleeseters; eten dierlijk voedsel (makkelijk fijn te krijgen door geen celwanden). Ze
hebben grote scherpe hoektanden en knipkiezen.
3. Alleseters; beide. Hebben knobbelkiezen.
Waardoor zijn katten slanker dan koeien?
Planteneters hebben meer magen en doen veel langer over het verteren van voedsel dan
vleeseters. Van planteneters zit tussen die van een planteneter en vleeseter in.
Wanneer heeft een dier genoeg eten?
Vleeseters moeten meer doen voor hun eten dan planteneters. Dieren kunnen alleen ergens
leven als ze voldoende energie via hun voedsel binnenkrijgen (om warm te blijven, bewegen en
nieuwe cellen maken).
In een energiebalans zie je hoeveel energie een dier binnen moet krijgen en waaraan het dier
de energie besteedt.
Planteneters verliezen meer energie via poep door onverteerbare stoffen.
Zoogdieren en vogels verliezen meer energie om zichzelf warm te houden.
Hoe ‘eten’ planten?
Bron 9 blz 213
Planten maken van glucose en met behulp van mineralen andere voedingsstoffen:
- Zetmeel, reservevoedsel voor planten. Ze kunnen hierdoor de winter doorkomen.
- Vetten, reservevoedsel. Opgeslagen in zaden.
- Eiwitten, bouwstoffen. Nodig voor de groei van planten.
- Vitaminen, beschermende stoffen.
Hoe eten eencellige organismen?
Leven vooral in water en eten algen. Vouwen het celmembraan eromheen en nemen het in de
cel op = endocytose.
Een eencellig dier kan onverteerde resten of andere grote stoffen afgeven door ze te verpakken
in een blaasje. Het blaasje vloeit samen met het celmembraan en de inhoud naar buiten:
exocytose.
Zuurstof en koolstofdioxide passeren het celmembraan vanzelf (kost geen energie) = diffusie.
Diffusie treedt op als er binnen en buiten de cel een concentratieverschil is. Hoge cocentratie
naar lage concentratie.
, Water gaat via osmose de cel in of uit (kost geen energie) -> lage concentratie naar hoge
concentratie.
Diffusie en osmose = passief transport (geen energie).
Wel energie = actief transport.
Hoe voorkomen organismen dat ze opgegeten worden?
Prooidieren = dieren die gegeten worden. Verschillende manieren proberen niet opgegeten te
worden:
1. Grote oren, daardoor kunnen ze predatoren (roofdieren) die op hun jagen snel
waarnemen.
2. Camouflage, vallen niet op voor de roofdieren.
3. Lijken op een ander dier die gevaarlijk is = mimicry. (steekvlieg)
Planten hebben bijv. Stekels, branden of maken bittere stoffen.
13.2 ademhalen
Hoe ademt een insect?
De ademhalingsorganen van insecten bestaan uit sterk vertakte buizen met lucht: de tracheeën.
Aan de zijkant van het lijf zitten kleine gaatjes: stigma -> lucht in tracheeën -> vertakt -> zuurstof
in bijna alle cellen -> diffusie.
Hoe groter het verschil in concentratie, hoe sneller de diffusie gaat.
- Doordat de cellen van een insect zuurstof verbruiken, gaat zuurstof vanuit de lucht in de
cellen.
- In de cellen ontstaan koolstofdioxide. Dit gaat door diffusie naar de lucht in de
tracheeën.
Ademen:
1. Spieren trekken samen, waardoor het achterlijf korter wordt. De tracheeën worden
hierdoor nauwer en de lucht wordt via de stigmata naar buiten geperst.
2. Als de spieren ontspannen, wordt het achterlijf langer. De tracheeën worden wijder en
de lucht stroomt via de stigmata naar binnen.
Hoe haalt een vis zuurstof uit het water?
Met kieuwen halen ze zuurstof uit het water.
Bron 4 blz 219
Een vis laat steeds vers water langs de kieuwplaatjes stromen. Dat gaat zo:
1. De vis opent zijn bek en neemt een hap water (kieuwdeksels dicht).
2. De vis sluit zijn bek, de kieuwdeksels gaan open. Het water wordt langs de
kieuwplaatjes naar buiten geperst.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nynkem57. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now